|
I rahmonov, D. Yuldasheva, M. Abdurahmonova
|
| bet | 17/39 | | Sana | 22.05.2024 | | Hajmi | 5,21 Mb. | | #250181 |
Bog'liq 9kl siziw17.2-sizilma.
17.5-sizilma.
Jobalastiriw dep nege aytiladi?
Jobalastiriwga baylanisli jumislar neler menen baylanisli boladi?
Jobalastiriwga ne kiredi?
17.4-sizilmada korsetilgenindey, detal formasi belgilengen noqatli siziq boyinsha ozgeris kirgizilgen korinisleri jobalansin.
17.5-sizilma, a da kubtin aniq slwreti berilgen. Ol sonday jobalansin, lsh tesikten (17.5-sizilma, b) tesiksiz otsin. Jobalangan kubtin:
M
Jd
■cl
A modelin penoplast, plastilin (ilay) yamasa agashtan konstrukciyalan.Jobalangan kubti logikaliq pikir jlrgizip, onin aniq korinisin kom- pyuterde islen.
Predmettin qayta konstrukciyasin jobalastiriwga tiyisli jumislar nege bay-
lanisli?
Grafikaliq slwretlewge. B. Pikirlewge.
Oylap tabiwga . D. Doretiwshilik qatnasqa.
§. JOBALAST^R^WGA BAYLAMSLI GRAFIKAL^Q MASELELER
Ameliyattagi detaldin korinisi ozine tartatugin jagdayda onin korinisin gozzal ham shirayli ham de korkem formada ozgerttiriw, awirligin da kemeyttirip paydalaniw ushin qolayli etip qayta jobalaw dizayn delinedi.
Misali, 18.1-sizilma, a dagi detaldin awirligin kemeyttiriw maqsetinde onin formasi (geometriyasi) qayta jobalanadi. Natiyjede,
sizilma, b, c, d lardagi koriniske keledi. Yamasa jane basqasha korkemlep jobalaw joli izlenedi.
BA BA
Detalga kirgizilgen ozgerttiriwdi sizilma arqali amelge asiriwdi si- zilmani qayta doretiwshilik penen jobalaw dep aytiw mumkin. Detal geometriyasin qiyalimizda ozgerttirip, oni qayta doretiwshilik penen jobalangan jagdayin koz aldimizga keltiriw pikirlew qozgatiwshiliqti asiradi. Sizilmada doretiwshilik penen jobalaw elementlerin kirgiziw arqali har turli dizayn mashqalalarin sheshiw mumkin boladi.
18.1-sizilma.
Ь С
sizilma, a da detal A ham В boleklerden duzilgen bolip, onin sizilmasi 18.2-sizilma, b da korsetilgen. Detaldin A bolegi tap sonday formadagi ham olshemdegi oyiqqa, В bolegi esabinan almas- tiriw kerek bolsa, 18.2-sizilma, c dagiday koriniske iye boladi. Bul jerde detaldin A boleginnin biyikligi tomengi tarep В bolegi esabinan olshep qoyiladi.
Misal. Quti (shkatulka) nin uliwma korinisleri berilgen (18.3-si- zilma, a), Qutinin qaqpagi A sonday jobalastirilsin, ol quti B ni tigiz jawip tursin.
Qaqpaq har turli korinislerde jobalaniwi mumkin. Bul jerde jobalangan qaqpaqti iyelewdi ansatlastiriw maqsetinde awdarip, aniq koriniste korsetiwge aniqliq kirgizildi. 18.3-sizilmalarda qaqpaqtin har turli variantlarda orinlangani berilgen. Jane qanday variantlarda orinlaw mumkin?
18.4-sizilma.
A В
80
R6
C5
«\|
Nf-
20
40
В
A В
|
|
4 /
|
*!a
|
|
/
|
|
40
|
|
'
|
|
|
|
—
|
|
|
*
|
|
30
|
A
|
R3
18.5-sizilma.
Detalga talap etilgen ozgerttiriw qalay amelge asiriladi? Ne ushin
' n
ozgerttiriw kirgiziledi? Dizayn degen ne?
/и'' Detal М ga kiydiriliwi kerek bolgan arnawli shaybamn toliq emes korinisi P\V N berilgen (18.6-sizilma). N nen duris jobalangan variantti amqlan.
18.6-sizilma.
§. DETALDIN KENISLIKTEGI JAGDAY^N OZGERTIWGE HAM QAYTA JOBALAWGA TIYISLI DORETiWSHILIK GRAFIKAL^Q JUM^SLAR
Jana predmetler oylap tabilip atirgan yamasa ameldegilerdi je- tilistiriw barisinda juwabi eki ham onnan artiq, yagniy кор turli bolsa, onda masele unamli esaplanadi. Konstruktor jobalaw barisinda sonday kop turli sheshimge dus kelip qalsa, adam ozinin en joqargi darejesi — doretiwshilik xizmetin iske salip texnikaliq, texnologiyaliq ham de ekonomikaliq maseleler shartlerin esapqa algan halda en optimal variantlarin tanlaydi. Sonda ol har turli jobaliq grafikaliq suwretler siziw arqali oz maqsetine erisedi.
Oqiwshi! Siz de atirapinizdagi tayar detallarga doretiwshilik koz benen qarap, olarga qanday paydali ozgerisler kirgiziw mumkinligin oylap korin ham pikir jurgizin. Bul pikirinizdi sizilmalar arqali amelge asiriwga hareket etin. Sonda doretiwshilik pikirlew qabiletinizdi asiriwga erisken bolasiz.
Detalga paydali ozgeris kirgiziw kerek bolsa, ol waqitta detalga kirgiziliwi kerek bolgan ozgeris sharti jazba turde beriledi ham ol arqali detaldin jana joba sizilmasi siziladi.
Berilgen detaldin kenislik jagdayin (19.1-sizilma, a) korsetilgen muyeshke ozgertilgen jagdayi 19.1-sizilma, d da suwretlengen. Ozgerttirilmegen jagdaydagi korinisleri (19.1-sizilma, b) salistirip koriw arqali parqi aniqlanadi.
Misali. Oshaqqa molsherlengen qazandi (19.3-sizilma, a) diametri d ham biyikligi h ti saqlagan halda oni gaz plitaga molsherlep qayta jobalansin.
Bul jerde yarim sferali qazannin tiykarin gaz plitasinda bekkem turatugin koriniste konus tarizli koriniste qayta jobalaw korsetilgen (19.3-sizilma, b).
19.3-sizilma.
Jobalawga baylanisli isler nelerden ibarat?sizilmada berilgen detal jagdayi 90o mUyeshke ozgerttirilsin.
5-grafikaliq jumis. Jobalaw.
Qanday masele unamli esaplana- di?
Jd
с/
Juwabi birew bolsa.Juwabi joq bolsa.
Juwabi kop bolsa.
Juwabi belgisiz bolsa.
M
sizilma, B dagi detaldi logikaliq pikir jUrgizip, oni shep yamasa on, tarepke 90o ga burilgan jagdayin kompyuterde orinlan.
§. MASH1NASAZL^Q S^Z^LMALAR^. PREDMET HAM KONSTRUKTORL^Q HUJJETLERD1N TURLER1
Karxanalarda islep shigarilip atirgan harqanday zat yamasa zatlar toplami uliwma at penen predmet dep ataladi.
Predmetler detallar, jiynaw birlikleri, kompleks ham komplektlerge bolinedi.
Detal — bir qiyli atamadagi ham bir qiyli markali materialdan (jiynaw procesleri qollanilmagan) jasalgan boladi.
Jiynaw birligi — tayarlawshi karxanalarda quramliq bolekleri oz ara jiynaw procesleri menen biriktiriletugin predmetler.
Kompleks — tayarlawshi karxanada jiynaw procesleri menen bir- lestirilmegen, biraq bir-birine baylanisli ekspluataciyaliq waziypalarin orinlaw kozde tutilgan eki ham onnan da artiq predmet.
Komplekt — tayarlawshi karxanada jiynaw procesleri menen birles- tirilmegen, biraq uliwma jardemshi waziypalarga iye bolgan eki ham onnan da artiq predmet toplami. Misali, qosimsha bolekler toplami.
Predmetlerdin qurami ham duzilisi konstruktorliq hujjetleri menen aniqlanadi.
|
| |
