Rezbali detallardan bolt ham gaykani siziw




Download 5,21 Mb.
bet21/39
Sana22.05.2024
Hajmi5,21 Mb.
#250181
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   39
Bog'liq
9kl siziw

Rezbali detallardan bolt ham gaykani siziw. Rezbali predmet- ler OzMSt2.311:2003 boyinsha siziladi. Rezbali detallardi eki qiyli tartipte siziw mumkin.

  1. Ondiris ushin konstruktorliq byurolarinda bolt, shpilka, vint, gayka siyaqlilardi standart boyinsha belgilengen olshemlerde siziladi. Olar siziw magliwmatlarinda arnawli kestelerde berilgen.










wzzz^





5/
•S.



22.3-sizilma.





  1. Oqiw barisinda siziwdi uyreniw maqsetinde keltirilgen tenle- melerden paydalanip shamalap siziw mumkin.

Bolt. Oni siziw ushin eki parametri (olshemi) berilgen boladi. Rezbanin diametri d ham bolttin uzinligi l. Qalgan olshemleri d ga salistirganda keltirilgen tenlemeler jardeminde aniqlanadi. Bolttin sterjen olshemi, yagniy rezbasinin mugdari d = 24 mm berilgen bolsa, qalgan parametrleri tomendegishe tabiladi: d = 24; d1 = 0,85 d; D = 2d; H=0,7d; l0 = 2d + 6; c = 0,10 — 0,15d; R = 1,5 d; Rj=d; R2 — jasaw joli menen aniqlanadi (22.4-sizilma). 22.5-sizilmada bolt basin siziw korsetilgen.
Gayka. Gayka da bolt siyaqli siziladi. Gaykada faskalari eki tarepleme boladi. Gaykada tesik bolsa da, ol qirqilmay suwretlenedi. Gaykani da keltirilgen tenlemeler boyinsha siziw mumkin (22.6-sizil- ma). Gayka faskalari bolt faskalari siyaqli bir qiyli siziladi. Bul jerde






R2 — jasaw joli menen aniqlanadi. Gayka tomendegi olshemlerde siziladi: d = 24 mm, dl = 0,85d, H=0,8d, D = 2d, R = 1,5d; R1 = d.
Esletpe. Faskalardin qalay siziliwi magliwmat ushin keltirilgen. Owiqshilar bolt ham gaykalardi faskalarsiz siziliwinajol qoyiladi.


  1. Rezbalar sizilmada qalay belgilenedi? Metrlik rezba-she? Trubali rezba- she?

  2. Sterjenge oyilgan rezbanin tilken (sirtqi) diametri qanday siziqta stiwretlenedi? Kishi (ishki) diametri-she?

  3. Gayka rezbasinin tilken (sirtqi) diametri qanday siziqta stiwretlenedi? Kishi (ishki) diametri-she?

  1. d=30 mm, l=80 mm li metrlik rezbali bolt sizilmasin sizin.

  2. d = 30 mm li gaykanin sizilmasin sizin.


Jd
■cl

Qaysi sizilmada gaykanin tistinen korinisi stiwretlengen (22.7-sizilma)? Bolttin she?



S


hpilka da keltirilgen tenlemeler tiykarinda siziladi (22.8-sizil- ma, a). d = 24 mm, d1 = 0,85d, lo = 2d + 6, l1 = 1 — 1,5d, 1=70 mm de shpilkanin siziliwi korsetilgen.
Shpilka uyasi. Shpilkanin rezbali tesikke burap kirgiziletugin us- hina qolaylastirilip siziladi (22.8-sizilma, b). d = 24 mm, d1 = 0,85d, t = l1 + 0,5d. Bul jerde shpilkanin uyaga burap kirgiziletugin ushi, 0,5 d — shpilka ushinan keyin qalatugin zapas.
Shayba. Shayba bolt yamasa shpilkanin sterjeni diametrine qo­laylastirilip siziladi. Shaybanin boltqa kiydiriletugin tesigi diametri do= l,ld, D0= 2,2d, h = 0,15d, c = 0,25h larda siziliwi 22.9-sizilmada korsetilgen.

  1. Shpilka uyasindagi rezbanin kishi diametri qanday siziq penen siiw- retlenedi? Ulken diametri-she?

  2. Shpilka qanday jagdaylarda qollaniladi? Shayba-she?

  1. d = 30 mm ham l = 80 bolgan metrlik rezbali shpilkani sizin.

  2. d = 30 mm li shpilkaga molsherlengen shaybanin sizilmasin sizin.







  1. §. BOLTLI BIRIKPENI SIZIW

Texnikada rezbali birikpeler kop qollaniladi. Olar boltli, shpilka- li ham vintli birikpeler esaplanip, olardi shartlilik qollanilgan ham apiwayilastirilgan koriniste siziw mumkin.
Boltli birikpe. Birikpede bolttin uzinligi biriktiriletugin detallar qalinligina baylanisli. Biriktiriletugin detallardin birinin qalinligi a = 25 mm, ekinshisinin qalinligi b = 35 mm berilgen bolsa, olarga shayba qalinligi h, gayka biyikligi H ham gaykadan bolttin rezbali ushi shigip turatugin awsiq k = 0,25d lar jiyindisinan ibarat, yagniy bolt uzinligi l = a + b + h + H + к (23.1-sizilma, a).
Misal. Biriktiriletugin detallardan birinin qalinligi a = 25 mm, ekinshisiniki b = 35 mm ham bolttin rezbasi d = 24 mm berilgen bolsin. Boltli birikpe sizilmasin sizin.

  1. Simmetriya kosheri siziladi. Onda aniqlangan bolt uzinligi bel­gilenedi. Bolttin basinin biyikligi H onin uzinligina kirmeydi, oni l den sirtta qoyiladi. l araliginda biriktiriletugin detallardin qalinligi a ham b, shayba qalinligi h, gayka biyikligi H ham к orinlari jinishke jardemshi siziqlar menen belgilep shigiladi. Biriktiriletugin detallardin










tesigi do= 1,1 d = 26 mm de siziladi. Boltli birikpenin Ustinen korinis orni aniqlanadi ham ol jer jinishke siziqta belgilenip, bi- riktirilgen detallar shegarasi da jinishke siziq penen siziladi (23.1-sizilma, a).



  1. 23.2-sizilma.


Bolt, shayba ham gaykalar siziladi.Ustinen korinisinde gayka ham shayba si­ziladi (23.1-sizilma, b). Ustinen korinisinde bolt ushi suwreti siziladi, yagniy rezba sterjende oyilgani korsetiledi.

  1. Gayka ham bolt faskalari sizilip, sizilma tayar etiledi (23.1-sizilma, d). Jiy- naw sizilmalarinda bolt, gayka, shaybalar kesimge tusse de standart talabi boyinsha olar qirqilmay suwretlenedi.

Biriktirilip atirgan detallar kesim bet- lerinin shtrixlari bir-birine qarama-qarsi siziladi. Jiynaw sizilmalarinda eki turli detal qaptalma-qaptal tuwri kelip qalsa da olardin kesim betleri bir-birine qarama-qarsi etip shtrixlanadi.
Eki detal bir-birine tiyip tursa, olardin uliwma shegarasi bir siziq- ta suwretlenedi. Bolt sterjeni menen biriktiriletugin detallardin tesigi arasinda sanlaq (zazor) bolganligi ushin eki detal araliginda uliwma shegara sizigi bolt sterjenine deyin siziladi.
Jiynaw sizilmalarinda olshemlerdin en kereklisi qoyiladi. Boltli birikpede rezbanin olshemi ham de biriktirilip atirgan detallardin qalinligi korsetiledi.
Boltli birikpeni eki koriniste shartli apiwaylastirip suwretlew mumkin (23.1-sizilma, d).

  1. Bolttin uzinligi qalay aniqlanadi?

  2. Jiynaw sizilmalarinda boltli birikpeni qalay sUwretlew mUmkin?

  3. Bolt, gayka ham shaybalar kese-kesimge tUsse de olar qirqilip kor- setileme? Ne sebepten?

  4. Jiynaw sizilmasinda kese-kesimge tUsken qaptallasip jaylasqan detallardin kesim betleri qalay shtrixlanadi?

  5. Bir-birine tiyip turgan detallardin uliwma shegarasi qalay sUwretle- nedi?






d = 30 mm, biriktiriletugin detallardin qalinligi a = 25 mm ham b =35 mm bolgan metrlik rezbali boltli birikpeni sizin.






Biriktiriletugin detallar, bolt, gayka ham shaybalar berilgen (23.2-si- zilma). Boltli birikpenin shartli apiwaylastirilgan korinisin logikaliq pikirlew jardeminde aldin qagazga keyin kompyuterde sizin.
Qaysi sizilmada ajiralatugin birikpe detali korsetilgen (23.3-sizilma)?





  1. 23.3-sizilma.§. SHPILKAL^ BIRIKPENI S^Z^W

Shpilkali birikpe. Shpilkanin uzinligi bolt uzinligi siyaqli aniqla- nadi. Bul birikpede biriktiriletugin detal shpilkaga kiydiriledi. Sonin ushin shpilka uzinligi l di aniqlawda kiydiriletugin detal qalinligi

  1. shayba qalinligi h, gayka biyikligi H ham qosimsha bolek k nin jiynagi esapqa alinadi (24.1-sizilma, a). Bul jerde l: shpilka uzinligina kirmeydi.


Download 5,21 Mb.
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   39




Download 5,21 Mb.
Bosh sahifa
Aloqalar
    Bosh sahifa
Dərs
Mühazirə
Qaydalar
Referat
Xülasə
Yazı


Rezbali detallardan bolt ham gaykani siziw

Download 5,21 Mb.