Международныйнаучныйжурнал №10(100), часть2
«Научный импульс» Мая, 2023
1235
- ixtisoslashgan davlat yoki nodavlat tashkilotlariga elektron darslik tayyorlash uchun
buyurtma berish.
Elektron darsliklarni yaratish uchun ko‘rsatib o‘tilgan yo‘nalishlardan birini tanlab
olishda quyidagi sharoitlarni hisobga olish maqsadga muvofiq:
- tashkilotning material-texnik bazasi;
- o‘qituvchilar tarkibining kompyuterda ishlashga tayyorgarligi;
- moliyaviy imkoniyatlari.
Yuqoridagi shartlar bajarish orqali sifatli elektron darsliklar yaratish imkoniyati
tug‘iladi, chunki elektron darsliklarni yaratish murakkab kompyuter dasturlaridan
foydalanishni taqozo etadi. Bu o‘z navbatida oxirgi avlod kompyuterlari,
nusxa olish va
ko‘chirish mashinalari, sifatli aloqa tarmog‘i, internet kabilar bo‘lishini talab etadi.
Murakkab dasturlarda ishlash elektron darslik tayyorlovchi fan o‘qituvchilaridan
kompyuterda ishlash uchun alohida tayyorgarlikni talab etadi. Bundan tashqari bitta
elektron darslik yaratish uchun butun bir jamoa (o‘qituvchi, operator, dizayner,
psixolog,
dasturchi)ni tuzishga to‘g‘ri keladi.
Elektron darslik yaratilib biror bir dastur asosida masofali ta’lim portallariga
joylashtirilsa, uni ko‘paytirish uchun hech qanday sarf harajat va vaqt talab etilmaydi
hamda Internet orqali foydalanuvchi bir paytda o‘qishi mumkin.
Masofali
o‘qitishda
elektron
darsliklardan
foydalanish,
kompyuterlarda
o’quvchilarning berilgan topshiriqlarni bajarishiga erishish, ularning bilim darajalarini
aniqlash muhim hisoblanadi. O’quvchi ma’lum ta’lim portali orqali o‘zining login va parolini
kiritib, kurslar bo‘yicha ta’lim oladi. Ya’ni, ular ma’ruza matnlarini o‘qishi, topshiriqlar, test,
savol-javob
kabilarni bajarishi orqali, ma’lum ballarni to‘playdi. Elektron darslik va video
kurslar dars yoki darsdan tashqari mustaqil ta’lim olishda ham qo‘llanilishi mumkin.
Odatda, elektron darsliklar va video kurslardan lokal tarmoqda kompyuterning o‘zida
internetga ulanmasdan qo‘llaniladi. Masofali o‘qitishda esa, Internet tarmog‘iga ulanish va
ko‘rsatilgan saytda ro‘yxatdan o‘tish zarur bo‘ladi. Tahlillarga ko‘ra AQSh, Yevropa, Osiyo
davlatlarining ta’lim tizimida elektron darsliklardan foydalanib, o’quvchilarni tarmoq
texnologiyasi asosida o‘qitiladi (1-rasm).
1-rasm. AQSh, Yevropa va Osiyo ta’lim tizimlarida foydalanilayotgan
dasturlarning
yillar bo‘yicha tahlili
Международныйнаучныйжурнал №10(100), часть2
«Научный импульс» Мая, 2023
1236
Elektron darslikdagi ma’lumotlarning to‘g‘riligiga va mazmuniga muallif javobgar
bo‘ladi. Bu darslikdagi ma’lumotlarni yangilash yoki uni qayta nashr qilish uning ixtiyorida.
Internetda joylashgan bu darslikni faqat muallif o‘zgartirish imkoniyatiga ega.
Yaratilgan elektron darsliklarning ilmiylik va taqdimot sifati fanlar o‘quv rejasiga mos,
mavzu bayoni, til darajasi, manba tuzilishi, taqdimot va dizayn, rasmlar,
muammolarga
ta’sirchanligi belgilangan mezonlarga javob berishi lozim.
Xulosa qilib aytganda, elektron darslikdan ta’lim jarayonida foydalanish natijasida,
o’quvchilar fanlarni mustaqil bilim olishga erishadi, o‘qituvchi esa o‘z navbatida fan
bo‘yicha tayyorlagan didaktik materiallarning elektron variantini o‘z
vaqtida yangilab
borishga qiyinchiliklarsiz erishadi. Bu esa ta’lim jarayoni sifatining oshishida muhim omil
bo‘lib xizmat qiladi.
