Mustahkamlash uchun savollar.
1.
Matn muharririning vazifalarini ayting.
2.
Microsoft word qanday dastur ?
3.
Word so`zining o`zbekcha ma`nosini bilasizmi ?
4.
Word oynasi necha qismdan iborat ?
5.
O`ng tomondagi tugmachalar vazifalarini ayting.
6.
[Ctrl]+[G] tugmachalarining vazifasini ayting.
7.
[Статистика] oynasi qanday ma`lumotlarni chiqaradi ?
8.
Kerakli ibora (belgi)ni qidirib topish uchun qaysi tugma bosiladi ?
9.
Microsoft Wordning nechta lentasi bor ?
10.
Jo`natmalar lentasining vazifasini ayting.
8.2.
Matnli hujjatlarni tayyorlash
Muhim so`zlar:
hujjat, matnli hujjat, belgi, ibora, so`z, qator, word
cho`ntagi, format, funksional tugma, shrift, bo`lim, tekislash, stil, bet .
Bilib olasiz:
matnli hujjatlar bilan ishlash, windows cho`ntagidan
foydalanish, matn ustida bajariladigan amallar, foydali tugmalar, matnlarni
formatlash, stillardan foydalanish, yaratish,bet xususiyatlari bilan ishlash
imkoniyatlarini.
Matnli hujjatlarni tayyorlash uchun odatda matn bo`limlari, qatorlar va
so`zlar bilan ishlanadi. So`zlarni klaviatura yordamida kiritiladi. Bir bo`limni
tugatib, ikkinchi bo`limni yaratish uchun [Enter] tugmasi bosiladi. Matnning biror
qismini
nusxalash
yoki
ko`paytirish
uchun
Windows
cho`ntaklaridan
foydalanamiz. Wordda oxirgi 24 ta nusxalangan ma`lumotni saqlovchi cho`ntak
mavjud. Uni ekranga chiqarish uchun bosh lentaning [Буфер обмена] bo`limiga
murojat qilish kerak. Bo`limning past o`ng tomonidagi
tugmacha bosilsa,
ekranda cho`ntak oynasi hosil bo`ladi. Uni sozlash uchun параметры bo`limidan
foydalanamiz. Ma`lumotlarni cho`ntakka ikki usulda olish mumkin. [Копировать]
– nusxalash, bunda matnning qismi belgilanib olinadi va nusxasi cho`ntakka
uzatiladi. Bu amalni bajarish uchun [Буфер обмена] bo`limidan
[Копировать]
350
tugmasini bosish kerak yoki [Ctrl]+[C] yoki [Ctrl]+[inseret] tugmalar majmuasini
bosish yetarli. [Вырезать] – kesib olish, bunda matnning qismi belgilanib olinadi
va matnda qoldirmasdan cho`ntakka ko`chiriladi. Bu amalni bajarish uchun
[Буфер обмена] bo`limidan
[Вырезать] tugmasini bosish kerak yoki [Ctrl]+[X]
yoki [Ctrl]+[Delete] tugmalar majmuasini bosish yetarli. Cho`ntakdagi ma`lumotni
matnning biror qismida qo`yish uchun kerakli joyga borib (kursor turgan joy)
[Буфер обмена] bo`limidan [Вставить] tugmasini bosish kerak yoki [Ctrl]+[V]
yoki [Shift]+[insert] tugmalar majmuasini bosish yetarli. [Буфер обмена]
bo`limida yana bir tugma
[Формат по образу] – namuna bo`yicha
formatlashdir. Matnning biror qismini formatlash kerak bo`lsa, tayyorlangan
format [Формат по образу] tugmasi orqali nusxalanadi va format kerakli joyi
(bo`lim, so`z, harf)ga bosiladi.
Matnli hujjatda matnlar bilan ishlaganda interaktiv amallar mavjud. Ular
matnli hujjat bilan ishlashni yengillashtiradi. Ular:
qator boshiga o`tish uchun [Home] tugmasi;
qator oxiriga o`tish uchun [End] tugmasi;
So`zni harfma - harf belgilash uchun [Shift] va [
], [
] yo`nalish tugmasi;
Matnni qator-qator belgilash uchun [Shift] va [
],[
] yo`nalish tugmasi;
Matnni so`zma-so`z belgilash uchun [Ctrl]+[Shift] va [
], [
] yo`nalish
tugmasi;
Matnni bo`lim-bo`lim belgilash uchun [Ctrl]+[Shift] va [
],[
] yo`nalish
tugmasi;
Matnda so`zma-so`z harakatlanish uchun [Ctrl]+[
] yo`nalish tugmasi;
Hujjatda qator oxirigacha belgilash uchun [Shift]+[End] tugmasi;
Hujjatda qator boshigacha belgilash uchun [Shift]+[Home] tugmasi;
Hujjatni varaqlash uchun [PageUp] oldinga, [PageDn] navbatdagiga o`tish
uchun;
Hujjat boshiga o`tish uchun [Ctrl]+[Home] tugmasi;
Hujjat oxiriga o`tish uchun [Ctrl]+[End] tugmasi;
351
Matndan bitta so`zni belgilash uchun so`zning ustiga sichqoncha ikki marta
tez-tez bosiladi;
Matndan bitta bo`limni belgilash uchun bo`limning ustiga sichqoncha uch
marta tez-tez bosiladi;
Matnli hujjatlarda matnning shrifti bilan ishlash imkoniyati matnni tayyorlashda
qulay bolib, yozuv turi, o`lchami, shakli rangi va bir qator amallarni bajarishga
xizmat qiladi. Bu vazifalarni bosh lentadagi [Шрифт] yozuvni tayyorlash bo`limi
yordamida amalga oshirsa bo`ladi.
|
