525
iyun 1982 yil
may 1982 yil
yanvar 1982 yil
yanvar 1982 yil
Maple dasturining oynasi barcha amaliy dasturlarning oynasi kabidir.
10.35-rasm. Maple8 dasturining oynasi.
Maple dasturining to`rt qismdan iborat:
-
Sarlavha satri. Bu qatorda fayl nomi, sistemali tugmachalar
joylashgan;
-
Menyu. Menyu bo`limlari 8 ta bo`lib, ular Maple dasturida ishlashni
osonlashtiradi.
-
Asboblar paneli. Foydalanuvchi uchun muhim va ko`p foydalaniladigan
buyruqlar uchun yorliqlar joylashtirilgan.
-
Ishchi stol yoki Maple hujjati (Worksheet).
Mapleda yaratildan hujjat
kengaytmasi *.mws bo`lib hisoblanadi.
Maple hujjatida ma`lumotlar ―Kirish - chiqish‖ texnikasiga asoslangan
bo`lib, hisoblash uchun formula kiritiladi va natija chiqadi.
Mapleda amallar
bo`lim – bo`lim asosida shakllantiriladi va kvadrat qavs bilan chegaralanadi
(10.35-rasm). Buyruqlar [>] operatoridan so`ng kiritiladi
va natija ishchi stolning
o`rtasidan hosil bo`ladi. Har bir buyruqdan so`ng [;] belgisini qo`yish shartdir.
Mapleda hisoblashni amalga oshirish uchun [Enter] tugmasi yoki asboblar
panelidan [!] belgisini bosish kerak. Masalan,
526
Mapleda kichik xotira mavjud bo`lib, unda oxirgi hisoblash niatijasini [%]
belgisida, oxirgisidan bitta oldingisini [%%] belgida va undan ham bitta oldingisini
[%%%] belgisida saqlaydi. Masalan,
x
y
daraja Mapleda quyidagicha kiritiladi:
sondan kvadrat ildiz olish esa [sqrt(x)] operatori orqali aniqlanadi:
Agar daraja (m/n) ko`rinishda bo`lsa, [()] lar yordamida kiritiladi:
Mapleda kiritilgan sonli ifodalar [evalf(a,n)] funksiyasi bilan hisoblanadi.
Bu erda a- hisoblanish lozim bo`lgan ifoda, n- shart bo`lmagan parametr bo`lib, u
kiritilmaganda qiymati n=10 bo`ladi. n- sonni haqiqiy
qismini aniqlash uchun
ishlatiladi.
Mapleda o`nli logarifmlardan to`g`ridan - to`gri, ya`ni ln(x) ko`rinishda
foydalanish mumkin.
527
Masala. Hisoblang.
Bu hisoblash uchun [>] operatorining yonida klaviatura yordamida yoziladi
va [;] qo`yilib, [Enter] tugmasi bosiladi. Maple uning standart matematik yozuvda
chiqaradi, Hisoblash uchun esa evalf() funksiyasidan foydalanamiz.
Mapleda
Matematik
funksiyalani
kiritishda
qiynalsangiz,
uning
menyularidan foydalanish mumkin. Buning uchun [View]
[Palettes]
[Expression Palette] ketma-ketlik orqali [Expression] muloqot oynasi chiqariladi
va ixtiyoriy matematik funksiya va amallarni joylashtirish mumkin.
Turli
matematik belgilar va grek harflarini yozish uchun [View]
[Palettes]
[Symbol Palette] Buyruqlar ketma-ketligidan foydalaniladi.
