“RAQAMLI TAʼLIMNING ZAMONAVIY TENDENTSIYALARI VA ULARNI TAʼLIM-TARBIYA
JARAYONIGA TADBIQ QILISH YO‘LLARI”
MAVZUS IDAGI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
25-oktabr 2023-yil
392
3.
Atamalarni to`g`ri tushunish, talqin qilish va tarjimada berish uchun ularning
morfologik tuzilishini, boshqa umumiste`mol so`zlardan farqlovchi sematik xususisyat larni, atama
– iboralarning asosiy turlarini, tuzilishi va qo`llanilishi jihatlarini bilish darkor.
Barcha atamalar o`z tuzilishi jihatidan quyidagi guruhlarga bo`linadi.
- oddiy atamalar - matrix, modem, joystick;
- murakkab atamalar - software, workstation, interface;
- atama-iboralar - flat liquid crystal device (LCD) display, letter-quality printing;
Oddiy atamalar bir tizim doirasida joylashgan bo`lib bir ma`noliligi bilan farqlanad i,
malum bir mavzu doirasida kalit so`zlar vazifasini bajaradi.
Murakkab atamalar bir tizim doirasida uchrashi mumkin, biroq kontekstdan kelib chiqqan
holda turli ma`nolarda qo`llaniladi. Masalan: workstation – ishchi stansiya (informat io n
texnologiyalar sohasida), bosh oshpazning ish joyi (restoran xizmatlar i sohasida), va b.
Xulosa.
Yuqoridagilardan kelib chiqib shuni ta`kidlash lozimki bu kabi atamalarni ma`no
jihatidan ya`ni kontekstdan kelib chiqib tarjima qilish lozim. Termin iboralar so`zlar ketma
ketligidan iborat, bu holda asosiy element oxirgi so`z, aniqlovchi bo`lib esa so`nggi so`zdan bitta
oldin keladigan so`z, so`z iborasi yoki tuzuvchi atama hisoblanadi. Tez tez qo`llaniluvchi bu kabi
atama iboralar qisqartmalar bilan almashtirilib, natijada boshqa murakkab atama tarkibiga kiradi.
Masalan: Message Handling System (ma`lumotlarni qayta ishlash tizimi) hozirgi davrda quyidagi
qisqartma bilan belgilanadi MHS; Novell MHS – Novell firmasining ma`lumotlarini qayta
ishlovchi tizim.
