|
Innervatsiya
|
| bet | 1/5 | | Sana | 10.05.2022 | | Hajmi | 20.54 Kb. | | #20683 |
Bog'liq Tayyor (2) Yangi mis boyitish fabrikasi qurilishiga tamal toshi qo‘yildi, 11(68 2)
Stereotip- inson miyasi tushunish va o'rganish uchun juda qiyin organlar majmuasidir, ammo agar bu borada aniq bir narsa bo'lsa, demak uning asosiy vazifalaridan biri haqiqatni soddalashtirishdir. Haqiqatan ham murakkab va o'ralgan narsani tushunishni osonlashtiring.
Innervatsiya (lot. in — ichga, nervus — nerv) — odam va hayvonlar aʼzolari hamda toʻqimalarining markazga intiluvchi va markazdan qochuvchi nerv (asab) tolalari orqali markaziy nerv sistemasi bilan bogʻlanishi. Toʻqima va aʼzolardagi qoʻzgʻalish markazga intiluvchi (afferent) nerv tolalaridan markaziy nerv sistemasiga boradi va undan markazdan qochuvchi (efferent) nerv tolalari orqali ishchi aʼzolarga qaytadi. I. tufayli organizm tashqi va ichki muhit taʼsiriga javob kay-taradi. Ayrim aʼzolar (mas, skelet muskullari)ning faoliyati faqat efferent I. hisobiga roʻy beradi. Baʼzi aʼzolar (mas, yurak, ichak qisqarishi) shu aʼzolarning oʻzida paydo boʻlgan im-pulslar taʼsirida I.lanadi (yana q. Avtomatizm, Nerv regulyasiyasi).
Reflekslar — organizmning markaziy nerv sistemasi orqali ichki yoki tashqi muhit omillari taʼsiridan retseptorlar qoʻzgʻalishiga javob reaksiyasi. R.ning tuzilish mexanizmi reflektor yoydan iborat. Bunda retseptorlar taʼsirotni qabul qilib, sezuvchi (afferent) nervlarga, ular miya markaziga, markaziy nerv sistemasi qoʻzgʻalishi miyadan harakat organlariga uzatuvchi (efferent) nervlarga, ulardan effektorlar — muskullar, bezlar hamda ichki aʼzolarga oʻtkazadi. R. aʼzolar ishini va ularning oʻzaro taʼsirini tartibga keltirishda (qarang Gomeostaz), organizm bir butunligini sak,lash hamda yashash sharoitiga moslanishda katta ahamiyatga ega.
Piramidal hujayra-(Uzunchoq miya) (lot. medulla oblongata) poyasimon tuzilma boʻlib, miya ustunining bir qismini tashkil qiladi. U miyachadan oldinda va qisman pastda joylashgan. U neyronlarning konus shaklidagi massasi boʻlib, qusishdan aksirishgacha boʻlgan avtonomik (ixtiyorga bogʻliq boʻlmagan) funksiyalarga javobgar. Uzunchoq miya yurak, nafas, qusish va vazomotor markazlarni saqlaydi va shunday qilib nafas olish, puls va qon bosimining avtonomik funksiyalaida, shuningdek, uyqu-uygʻonish siklida ishtirok etadi.
|
| |
