Sharof Rashidov nomidagi Samarqand davlat universitetidan innovatsion va amaliy loyihalar tanloviga
taklif etilayotgan ilmiy-texnik loyiha
Ilmiy-texnik loyiha
Mavzusi
Loyiha bajarilishidan kutilayotgan natija
Loyihaning yillik
moliyalashtirish
hajmi
Mahalliy
Aegilops
L.
turkum
turlarining
D-
genom
maqsadli
kolleksiyasini
shakllantirish va bug‘doy
seleksiyasi
uchun potensial
manbalarni yaratish
I.Sh.Djabbarov,
SamDU;
S.K.Baboyev, O‘zR FA
Genetika va o‘simliklar
eksperimental
biologiyasi
ITI
Tadqiqot shakli:
mahalliy
Aegilops L.,
turlarning maqsadli
kolleksiyasini shakllantirish,
introduksiyalash, saqlash va yumshoq bug‘doyni yaxshilashda qimmatli xo‘jalik belgilarning potensial
manbalaridan foydalanish bo‘yicha amaliy loyiha amalga oshiriladi.
Ilmiy-tadqiqot natijalari:
-
Tadqiqotlar natijasida
mahalliy
Aegilops L., turkumi
D- genom turlarning geografik tarqalish haritalari
GAT – texnologiyasi asosida yaratiladi.
-
Mahalliy
Aegilops L.
turkumi
turlarining
D- genom kolleksion
namunalarini introduksiyaladi,
ko‘paytiriladi va saqlash uchun genbank tashkil etiladi.
-
Mahalliy
Aegilops L.
,
D- genom turlarning fenotip va genotip darajasida xilma-xilligini baholanib,
qimmatli xo‘jalik belgilarning potensial manbalari ajratiladi.
-
SSR markerlar
yordamida D- genom
kolleksiya namunalarini genetik pasportlari yaratiladi.
-
Bug‘doy seleksiyasining turli yo‘nalishlari (yuqori hosildorlik, ertapisharlik,
kasallik va
zararkunandalarga chidamlilik, don sifat kursatkichlari va b.) uchun respublika
ilmiy markazlarini
birlamchi materiallar bilan ta’minlash hamda seleksiya, biotexnologiya, bug‘doy xususiy genetikasi va
urug‘chiligida
foydalanish
imkonini beradi.
- Mahalliy Aegilops L. turkum turlarining D- genom namunalari asosida yangi mahaliy tuproq-iqlim
sharoitlarida moslashgan yangi navlarini yaratish, kontinental iqlim sharoitida turg‘un hosil bera olish kabi
xususiyatlari bilan, chetdan olib kelayotgan navlardan ustun turadi.
- Aegilops L. turkum turlarining D- genomi asosida yaratilgan yangi yumshoq bug‘doy navlari urug‘lik
tannarxini pasayishiga imkon beradi. Chetdan kelayotgan urug‘likka nisbatan har kilosiga 8-10 ming so‘m
iqtisod qilinadi. Loyiha yakunida olingan seleksion manbalar asosida import o‘rnini
bosuvchi yangi
yumshoq bug‘doy navlarini yaratish imkonini beradi.
