laydi. Agar darslar tizim ida muammoli darslar ko‘p o4rin olsa, bun
day ta4im muammoli, kamol toptiruvchi ta iim , deb hisoblanadi.
U o'quvchilarning aqli va hissiyoti yuqori darajada rivojlanishini
ta’minlaydi. Lekin, hozir m aktablarda oiilayotgan muammoli darslar
o iilis h amaliyotiga xos boigan va о ltmish inchi yillar didaktikada
ifodalangan m azkur darslardan boshqachadir. Darslarning muammoli
va m uam mosiz darslarga boiinishi, M.I. M axmutov o‘z asarlarida
ta'kidlaganidek, ta’lim jarayonini faollashtirish nuqtayi nazaridan katta
amaliy ahamiyatga ega. Biroq, muammoli va m uammosiz darslarning
o‘xshashligi hamda farqi m aiu m jihatdan nazorat darslariga ham
daxldor boiib, u lard a ham m uam m olilik darajasi o‘quvchilar mustaqil
ishining xarakteriga bogiiq.
Tushuntirish darsi.
M aiu m ki, m aktabdagi ta iim n in g asoslaridan
biri onglilik prinsipidir. Shunga ko'ra, ko‘nikm a va malakalarni shakl-
lantirishning dastlabki bosqichi nazariy masalalarni o'rganishdan
iborat b o iish i kerak. Bunda o‘qituvchining materialni tushuntirishi eng
m uhim zveno hisoblanadi. Tushuntirish darsining strukturasi, ya’ni
undagi qism larning o'zaro joylashuvi quyidagicha b o iishi mumkin:
1. Ilgari o'rganilgan m ateriallarga doir bilimlarni eslash (o'quvchi-
lardan so'rash).
2. M aterialni tushuntirish.
3. M aterialning o'ziashtirilganini tekshirish.
4. N azarivani q o ilash namunasini ko‘rsatish.
5. Uyga vazifa berish.
6. Darsni yakunlash.
Ana shu tipdagi darsning strukturasi elementlariga dars mavzusini
e io n qilish, uning maqsadini ifodalash va vazifalarning qo'yilishini
ham kiritish mumkin.
