Hizalama - Alignment elementlarning ustki, pastki, markazi yoki tomonlari bo'ylab dizayni elementlarini joylashtirishni anglatadi. Hizalangan elementlar bir xil turdagi bo'lishi shart emas. Ular ko'pincha tartibning chap tomonida joylashgan. Turli o'lchamdagi fotosuratlar, yuqorida yoki pastda moslashtirilganda birlik sifatida namoyon bo'ladi.
Takrorlash - takrorlash o'xshash elementlarning xarakteristikalarini takomillashtiradi. Takrorlash ham dizayndagi ritm yaratishi mumkin. To'liq birlik uchun bir xil rangdagi, turdagi va kattalikdagi qiziqarli fikrlar.
Proximity - yaqinlik birga o'tadigan narsalar o'rtasidagi munosabatni saqlaydi. Elementlarni bir-biriga yaqin joylashtirish shart emas, lekin ular ingl. Bilan bog'lanishi kerak.
Kontrast - Qarama-qarshilik, masalan, kichik yoki qora va qarshilikka qarama- qarshilikka ega bo'lgan elementlarning o'zaro kelishuvi bilan sodir bo'ladi. Kontrastni ishlatish, dizaynning muhim elementlarini ta'kidlashi mumkin. Kontrast rang bilan osonlik bilan erishiladi, lekin u to'qimalar, turlar va grafik elementlar bilan ham paydo bo'lishi mumkin.
Space - Space bo'sh qoldirilgan dizayni qismidir. Unda dizaynga ataylab joylashtirilgan bo'sh joy, hamda boshqa elementlar orasidagi bo'shliqlar ham kiradi, ular odatda passiv makon deb ataladi. Dizayndagi makon dizayni bir maydonga e'tiborni qo'shib qo'yadi, chunki ko'zni bo'sh bo'lmagan dizayn tarkibiga jalb qiladi. Grafik dizaynda ham ijobiy, ham salbiy soha e'tiborga olinishi kerak.
№-_4_-Mavzu: Grafika uchun shaxsiy kompyuter dasturiy ta’minoti
Reja:
Shaxsiy kompyuterlarning dasturli ta‘minoti
Kompyuter ta’minoti turlari.
1.Shaxsiy kompyuterlarning dasturli ta‘minoti
Shaxsiy kompyuterning foydalanuvchi uchun қulay va samarador bўlishi unda қanday dasturiy ta‘minoti mavjudligi bilan aniқlanadi. Lekin dasturiy ta‘minotning қanday turlari foydalanuvchi uchun zarur bўlishi uning қaysi soxada faoliyat kўrsatishi bilan aniқlanadi.
Shaxsiy kompyuterning dasturiy ta‘minoti xususiy EҲM-larni
қўllash samaradorligini oshirish, undan foydalanishni osonlashtirish va foydalanuvchilar dasturlarini tayyorlashning meҳnat sarfini kamaytirishi uchun mўljallangan dasturlar sistemasidan iborat.
Shaxsiy kompyuter dasturlar ta‘minotining tўplami қuyidagi guruxlarga ajraladi:
Tizimli dasturlar
Amaliy dasturlar
Dasturlashtirish muhitiKompyuterda har xil turdagi ma‘lumotlar saqlanadi. Ular bilan ishlash uchun biz har xil maxsus dasturlar bilan foydalanishimiz zarur, chunki kompyuter uzi hech qanaqa harakatlar bajarmaydi u faqat bizning buyruklarimizni va ko’rsatmalarimizni bajaradi. Buyruklar va ko’rsatmalar ketmaketligi esa dastur deb nomlanadi (dastur tushunchasi yuqoridagi mavzularda utilgan). Dasturlar 3 turga bulinadi:
Tizimli (tizim) dasturlar. Tizimli dasturlar bu kompyuter ishini boshqaruvchi va har xil yordamchi amallarni bajaruvchi dasturlar.
Masalan: fayllar ustidan har xil amallar bajarish (kayta nomlash, yaratish, uchirish, nusxasini olish, xajmini o’zgartirish), diksni tozalash va tekshirish, kompyuterni sozlash ( tashki kurilmalar ishini boshqarish). Tizimli dasturlar ichida 4 dasturlar guruhlari ajratilib turadi. Bular: operatsion tizimlar (tizimlar), utilita dasturlar, drayver dasturlar va qobiq dasturlar.
Amaliy dasturlar. Amaliy dasturlar bu ma‘lumotlar bilan ish jarayonida foydalanadigan dasturlar.
Masalan: matn ma‘lumotlarni yaratish va taxrirlash, rasm va tasvir ma‘lumotlarni yaratish yoki uzgartirish, malumotlar ombori bilan ishlash, musika va video ma‘lumotlarni kurib chikish va taxrirlash.
Amaliy dasturlar foydalangan ma‘lumotlar turiga ko’ra guruhlanadi: matn muharrirlari (Word, Lexicon, WD, Notepad, Write va xokazo), rasm va tasvir muharirlari, rasm va tasvirlarni ko’rsatuvchi dasturlar (Corel, Adobe Photoshop, Imaging, ACDSee, Paint vaxokazo), musika va video muharrirlari, musika va video ko’rsatuvchi dasturlar (Adobe Premier, Winamp, universal proigrovatel va xokazo), jadvallar muharriri (Lotus, Excel va xokazo), ma‘lumotlar ombori bilan ishlovchi dasturlar (Access, Dbase, FoxPro va xokazo), uyin dasturlari, urgatuvchi dasturlar, bugalteriya va moliya dasturlar, va boshqalar.
2. Kompyuter ta’minoti turlari.
Dasturiy ta’minot turlari.
Shaxsiy kompyutеr ikkita tashkiliy qismlardan iborat, yani apparat (hardware) taminot va dasturiy (software) taminot qisimlari .
Apparat ta'minoti — bu, birinchi navbatda kompyutеrning asosiy tеxnik qismlari va qo’shimcha (atrof) qurilmalaridir.
Dasturiy ta'minot kompyutеrning ikkinchi muhim qismi bo’lib, u ma'lumotlarga ishlov bеruvchi dasturlar majmuasini va kompyutеrni ishlatish uchun zarur bo’lgan xujjatlarni o’z ichiga oladi. Dasturiy ta'minotsiz xar qanday kompyutеr bamisoli bir parcha tеmirga aylanib qoladi.
Mа’lumki, kоmp’yutеr tеxnоlоgiyalаri fаqаt
chеgаrаlаngаn аmаllаrniginа bаjаrishgа mo’ljаllаngаn bоshqа elеktrоn qurilmаlаr (tеlеfоn, mаgnitоfоn, tеlеvizоr vа h.k.) dаn fаrq qilib, kiritilgаn mа’lumоtlаr ustidаxilmа-xil аmаllаrni bаjаrishi mumkin. Buning uchun shu tеxnоlоgiyalаrning аsоsi bo’lmish kоmp’yutеr tushinаdigаn tildа kеrаkli ko’rsаtmаlаr (dаsturlаr) tuzib, uning xоtirаsigа kiritish kеrаk. SHundаy dаsturlаrning mаjmui kоmp’yutеr tеxnоlоgiyalаrining dаsturiy tа’minоtini tаshkil qilаdi vа ulаrning imkоniyatlаrini, quvvаtlаrini аks ettiruvchi аsоsiy vоsitаlаrdаn biri hisоblаnаdi.
Avvalo ular orasidagi bog’lanish intеrfеys dеb atalishini bilib olishimiz lozim. Kompyutеrning turli tеxnik qismlari orasidagi o’zaro bog’lanish — bu,apparat intеrfеysi, dasturlar orasidagi o’zaro bog’lanish esa — dasturiy intеrfеys, apparat kismlari va dasturlar orasidagi o’zaro bog’lanish — apparat — dasturiy
intеrfеys dеyiladi.
Shaxsiy kompyutеrlar xakida gap kеtganda kompyutеr tizimi bilan ishlashda uchinchi ishtirokchini, ya'ni insonni (foydalanuvchini) ham nazarda tutish lozim. Inson kompyutеrning ham apparat, ham dasturiy vositalari bilan mulokotda buladi. Insonning dastur bilan va dasturni inson bilan o’zaro mulokoti
foydalanuvchi intеrfеysidеyiladi.
Endi kompyutеrning dasturiy ta'minoti bilan tanishib chiqaylik. Barcha dasturiy ta'minotlarni uchta katеgoriya bo’yicha tasniflash mumkin:
Tizimli dasturiy ta'minot; Amaliy dasturiy ta'minot;
Dasturlash tеxnologiyasining uskunaviy vositalari.
№-_5_-Mavzu: Grafika uchun shaxsiy kompyuter apparat ta’minoti, videoadapter bilan ishlash
Reja:
Shaxsiy kompyuterlarning ta’minoti va uning turlari.
Dasturlar va apparat ta’minoti
Videoadapter bilan ishlash
Kompyuter – inglizcha so‘z bo‘lib, u hisoblovchi demakdir. Garchand u hozirda hisoblovchi bo‘lmasada, matnlar, tovush, video va boshqa ma‘lumotlar ustida ham amallar bajaradi. Shunga qaramasdan hozirda uning eski nomi – Kompyuter saqlangan. Uning asosiy vazifasi turli ma‘lumotlarni qayta ishlashdan iborat.
Kompyuterlarning amalda turli xillari mavjud: Raqamli, analogli (uzluksiz), raqamli-analogli, maxsuslashtrilgan. Ammo, raqamli Kompyuterlar foydalanilishi, bajaradigan amallarning universalligi, hisoblash amallarining aniqligi va boshqa ko‘rsatkichlari yuqori bo‘lganligi uchun, ulardan ko‘proq foydalanilmoqda.
Amalda esa hozir rivojlangan mamlakatlarda Kompyuterlarning 5 guruhi keng qo‘llanilmoqda. Kompyuterlarni xotirasining hajmi, 1 sek. da bajaradigan amallar tezligi, ma‘lumotlarning razryad to‘rida (yacheykalarda) tasvirlanishiga qarab, 5 guruhga bo‘lish mumkin:
super Kompyuterlar (Super Computer) blok Kompyuterlar (Manframe Computer) mini Kompyuterlar (MiniComputer) shaxsiy Kompyuterlar (PC- Personal Computer) bloknot (Noutbook) Kompyuterlar.
Super Kompyuterlar (TOR 500 Kompyuterlar) – juda katta tezlikni talab qiladigan va katta hajmdagi masalalarni yechish uchun uchun mo‘ljallangan bo‘ladi. Bunday masalalar sifatida ob havoning global prognoziga oid masalalarni uch o‘lchovli fazoda turli oqimlarning ketishini o‘rganish masalalari, global informatsion sistemalar va hakozolarni keltirish mumkin. Bu Kompyuterlar 1 sekundda o‘n trillon amal bajaradi.
Blok Kompyuterlar – fan va texnikaning turli sohalariga oid masalalarni yechishga mo‘ljallangan. Ularning amal bajarish tezligi va xotira hajmi super Kompyuterlarnikiga qaraganda bir-ikki pog‘ona past. Bularga misol sifatida AQSH ning CRAY (kray), IBM 390, 4300, IBM ES/9000, Fransiyaning Borrous 6000, Yaponiyaning M1800 rusumli Kompyuterlarini va boshqalarni misol qilib keltirish mumkin.
Mini Kompyuterlar (kichik Kompyuterlar)- hajmi va bajaradigan amallar tezligi jihatidan blok Kompyuterlardan kamida bir pog‘ona pastdir. Shuni aytish joizki, ularning gabariti (hajmi) tobora ixchamlashib, hatto shaxsiy Kompyuterdek kichik joyni egallaydiganlari yaratilmoqda. Bunday Kompyuterlar turkumiga ilk bor yaratilgan PDP-11 (Programm Driver Processor-dasturiy boshqaruv protsessori), ilgari harbiy maqsadlar uchun ishlatilgan VAX, SUN turkumli Kompyuterlar, IBM 4381, Hewlett Packard firmasining HP 9000 va boshqa mini Kompyuterlar misol bo‘la roladi.
Shaxsiy Kompyuterlar- hozirda ko‘pchilik foydalanuvchilar IBM rusumidagi Kompyuterlardan keng foydalanishmoqda. IBM rusumiga mos Kompyuterlar deganda, ham programma ta‘minoti mosligi, texnik ta‘minoti mosligi, ya‘ni bir-biriga mos kelishi nazarda tutilgan. Bunday Kompyuterlar Pentium 3,4 va 750-1000 megagertsni, xotira hajmi 64, 128,256, 512 megabaytni tashkil qiladi.
U quyidagi qurilmalardan tashkil topgan: sistema bloki monitor klaviatura sichqoncha tashqi qurilmalar Sistema bloki- yassi (desktop) yoki minora (town) ko‘rinishida ishlab chiqariladi. Kompyuterning asosiy qismlari sistema blokida joylashgan bo‘lib, ular quyidagilardir: Tezkor xotira (RAM- Random Access Memory –ixtiyoriy kirish mumkin bo‘lgan mikroprotsessor.
Tezkor xotira qurilmasi registrlardan tashkil topgan. Registr-ma‘lumotlarni ikkilik shaklida vaqtinchalik saqlab turish uchun mo‘ljallangan qurilma. Har bir registr o‘z navbatida triggerlardan tashkil topgan. Trigger-bu kichik kondensator bo‘lib, u elektr toki bilan zaryadlangan holda 1 ni, aks holda 0 ni ifodalaydi. Registrdagi triggerlarning miqdori Kompyuterni necha razryadli ekanini bildiradi. Registrlar-bu yacheykalar deb xam yuritiladi. Bu yacheykalarning xar bir razryadida bir bit axborot joylashadi ya‘ni 0 yoki 1
Razryadlar soni deganda bir vaqtda qayta ishlanadigan ikkilik razryadlar soni tushiniladi. Qurilmalar nazoratchilari (bu kontrolerlar, adapterlar, elektr manbai bilan ta‘minlash bloki). Yumshoq disk qurilmasi (FDD-Floppy Disk Driver) Qattiq disk qurilmasi (HDD-Hard Disk Driver) Faqat o‘qish uchun mo‘ljallangan lazer disk qurilmasi (CD-ROM Compact Disk Read Only Memory), shinalar, modem va boshqa qurilmalardan iborat. Sistema blokiga uning parallel (LPT) va ketma-ket (COM) portlari orqali ko‘plab tashqi qurilmalarni ulash mumkin. Ular mos ravishda LPT1, LPT4 va COM1 – COM3 deb nomlanadi. Odatda LPT portga printer va COM portga faks-modem, sichqoncha va boshqa qurilmalar ulanadi.
Monitor. Monitor (displey) Kompyuterda matn va grafik ma‘lumotlarni tasvirlash ko‘rish uchun ishlatiladi. Monitorlarning har xil ko‘rinishlari mavjud, ya‘ni ular o‘zidan chiqaruvchi past radiatsiyali (Lowe radiation) so‘zlarini uchratish mumkin.Shuning uchun inson organizimiga tas‘iri juda kam miqdorda bo‘lgan 17-21 dyuymli SVGA (Super Video Grafic Adapter- ya‘ni katta video grafik adapter) monitorlar ishlab chiqarilmoqda. Tasvirlash qobiliyati ekranning gorizontal va vertikal nuqtalar soni bilan beriladi. Masalan: 14 dyuymli Kompyuterlarda tasvirlash qobiliyati 800 x 600, 15 dyuymli monitorda 1024 x 768, 17 dyuymli monitorda 1280 x 1024 va 21 dyuymli monitorda 1600 x 1200. Bundan tashqari ularning yana bir xususiyati piksellar sonining kata kichikligidir. Tasvirlash qobiliyati 800 x 600 ga teng bo‘lgan monitorlarda piksel 0,31 mm ga, 1024 x 768 ga teng bo‘lgan monitorlarda esa piksel 0,28 yoki 0,25 mm teng bo‘lishi kerak. Monitorning tez ishlashi adapterga bog‘liq. Matn rejimida monitor tez ishlaydi, grafik rejimda sekinroq ishlaydi. Ularni tez ishlashini o‘rnatish mumkin.
Modem. Kompyuter telefon tarmog‘i orqali axborot almashish maqsadida ishlayotganida, telefon tarmog‘idan olingan signalni qabul qiluvchi va uni raqamli axborotga aylantiruvchi qurilma kerak bo‘ladi. Qurilmaning kirishida axborot modulyatsiya qilinadi, chiqishida esa demodulyatsiyaga uchraydi, shundan modem nomi kelib chiqqan. Modemning asosiy vazifasi Kompyuterdan kelgan signalni telefon tarmog‘i ish chastotasi diapozoniga mos chastotadagi elektr signaliga aylantirib berishdan iborat. Bu tarmoqning akustik kanalini modem quyi va yuqori chastota yo‘laklariga ajratadi. Quyi chastotali yo‘lak ma‘lumotlarni uzatishda, yuqori yo‘lakli chastotalar esa qabul qilish uchun qo‘llaniladi. IBM rusumidagi Kompyuterlarni ishlab chiqaruvchi firmalar: IBM, Compaq, Hewlett-Packard, Packard Bell, Toshiba, Apple, Siemens Nixdors, Aser, Olivetti, Gateway, Sun va boshqa firmalardir. Ishlab chiqarilishiga qarab Kompyuterlar ikki xil bo‘ladi: Oq yasalgan va lintsenziya asosida ishlab chiqargan Kompyuterlar Sariq yasalgan Kompyuterlar hisoblanadi. Yuqoridagi zikr etilgan komponiyalar ishlab chiqargan Kompyuterlar oq Kompyuterlar, Malayziya, Xitoy, Tayland, Koreya davlatlarida ishlab chiqarilgan.
Noutbuk Kompyuterlar- bu Kompyuterlar hajmi ancha ixcham bo‘lib, batareya asosida ishlaydi. Hozirda bunday Kompyuterlarni IBM, Compaq, Toshiba va boshqa firmalar ishlab chiqarmoqda.
Kompyuterning dasturiy ta’minoti
Sistemaviy dasturiy ta’minot. Shaxsiy kompyuter ikkita tashkiliy qismlardan iborat. Bular apparat ta’minot (hardware) va dasturiy ta’minot (software) lardir.
Apparat ta’minoti ─ bu, birinchi navbatda kompyuterning asosiy texnik qismlari va qo’shimcha (atrof) qurilmalaridir. Dasturiy ta’minot – kompyuterning ikkinchi muhim qisimi bo’lib, u ma’lumotlarga ishlov beruvchi dasturlar majmuasini va kompyuterni ishlatish uchun zarur bo’lgan hujjatlarni o’z ichiga oladi. Dasturiy ta’minotsiz har qanday kompyuter bamisoli bir parcha temirga aylanib qoladi. Kompyuterning apparat va dasturiy ta’minoti orasidagi bog’lanish qanday amalgam oshiriladi? Avvalo ular orasidagi bog’lanish interfeys deb atalishini bilib olishimiz lozim.
Kompyuterning turli texnik qismlari orasidagi o’zaro bog’lanish ─ bu, apparat interfeysi, dasturlar orasidagi o’zaro bog’lanish esa ─ dasturiy interfeys, apparat qismlari va dasturlar orasidagi o’zaro bog’lanish ─ apparat ─ dasturiy interfeys deyiladi.interfeysi
Barcha dasturiy ta’minotlarni uchta kategoriya bo’yicha tasniflash mumkin ─ sistemaviy dasturiy ta’minot;─ amaliy dasturiy ta’minot; ─ dasturlash texnologiyasining uskunaviy vositalar
Sistemaviy dasturiy ta’minot (System software) ─ Kompyuterning va kompyuter tarmoqlarining ishini ta’minlovchi dasturlar majmuasidir.
Amaliy dasturiy ta’minot (Aplication program package) ─ Bu aniq bir predmet sohasi bo’yicha ma’lum bir masalalar sinfini mo’ljallangan dasturlar majmuasidir.
Dasturlash texnologiyasining uskunaviy vositalari ─ Yangi dasturlarni ishlab chiqish jarayonida qo’llaniladigan maxsus dasturlar majmuasidan iborat vositalardir. Bu vositalar dasturchining uskunaviy vositalari bo’lib xizmat qiladi, ya’ni ular dasturlarni ishlab chiqish (shu jumladan, avtomatik ravishda ham), saqlash va joriy etishga mo’ljallangan.jumladan
Komyuterning dasturiy ta’minoti orasida eng ko’p qo’llaniladigani amaliy dasturiy ta’minot (ADT) dir. Bunga asosiy sabab ─ kompyuterlardan inson faoliyatining barcha sohalarida keng foydalanishi, turli predmet sohalarida avtomatlashtirilgan tizimlarning yaratilishi va qo’llanilishidir.
Amaliy dasturiy ta’minotni quyidagicha tasniflash mumkin.
Muammoga yo’naltirilgan ADT ga quyidagilar kiradi: ─ bugalteriya uchun DT; ─ personalni boshqarish DT; ─ jarayonlarni boshqarish DT; ─ bank axborot tizimlari va boshqalar.
Umumiy maqsadli ADT ─ soha mutaxassisi bo’lgan foydalanuvchi axborot texnologiyasini qo’llaganda uning ishiga yordam beruvchi ko’plab dasturlarni o’z ichiga oladi. Bular: ─ kompyuterlarda ma’lumotlar bazasini tashkil etish va saqlashni ta’minlovchi ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlari (MBBT); ─ matnli hujjatlarni avtomatik ravishda bichimlashtiruvchi, ularni tegishli holatda rasmiylashtiruvchi va chop etuvchi matn muxarrirlari;chop etuvchi matn muxarrirlari ─ grafik muxarrirlar; ─ hisoblashlar uchun qulay muhitni ta’minlovchi elektron jadvallar; ─ taqdimot qilish vositalari, ayni tasvirlar hosil qilish, ularni ekranda namoyish etish, slaydlar, animatsiya, filmlar tayyorlashga mo’ljallangan maxsus dasturlar.ayni tasvirlar hosil qilish
Ofis ADT idora faoliyatini tashkiliy boshqarishni ta’minlovchi dasturlarni o’z ichiga oladi. Ularga quyidagilar kiradi: ─ rejalovchi yoki organayzerlar, ya’ni ish vaqtini rejalashtiruvchi, uchrashuvlar bayonnomalarini, jadvallarni tuzuvchi, telefon va yozuv kitoblarini olib boruvchi dasturlar;rejalovchi yoki organayzerlarolib boruvchi dasturlar ─ tarjimon dasturlar, ya’ni berilgan boshlang’ich matnni ko’rsatilgan tilga tarjima qilishga mo’ljallangan dasturlar; ─ skaner yordamida o’qilgan axborotni tanib oluvchi va matnli ifodaga binoan o’zgartiruvchi dasturiy vositalar; ─ tarmoqdagi uzoq masofada joylashgan abonent bilan foydalanuvchi orasidagi o’zaro muloqotni tashkil etuvchi kommunikatsion dasturlar.
Kichik nashriyot tizimlari nashriyot tizimlari “kompyuterli nashriyot faoliyati” axborot texnologiyasini ta’minlaydi, matnni bichim solish va tahrirlash, avtomatik ravishda betlarga ajratish, xat boshlarini yaratish, rangli grafikani matn orasiga qo’yish va hokazolarni bajaradi.
Multimedia dasturiy vositalari dasturiy mahsulotlarning nisbatan yangi sinfi hisoblanadi. U ma’lumotlarni qayta ishlash muhitining o’zgarishi, lazerli disklarning paydo bo’lishi, ma’lumotlarning tarmoqli texnalogiyasining rivojlanishi natijasida shakllandi.dasturiy vositalari
Sun’iy intellekt tizimlari. Bu sohadagi izlanishlarni to’rt yo’nalishga bo’lish mumkin:
ijodiy jarayonlarni imitatsiya qiluvchi tizimlar. Ushbu yo’nalish kompyuterda o’yinlarni (shaxmat, shashka va h.k) avtomatik tarjima qilishni va boshqalarni amalga oshiradigan dasturiy ta’minotni yaratish bilan shug’ullanadi.
Bilimlarga asoslangan intelektual tizimlar. yaratilishi hisoblanadi. Shu tufayli sun’iy intellekt tizimlarini ma’lum va kichik sohalarning eksperti sifatida tan olinishi va qo’llanishi mumkin.
EHM larning yangi arxitekturasini yaratish. Bu yo’nalish sun’iy tafakkur mashinalari (beshinchi avlod EHM lari)ni yaratish muammolarini o’rganadi. ─ Intelektual robotlar.
Kompyuterning video kartasi qurilmasi
Video karta (Shuningdek, video adapter, grafik karta, grafik adapter, grafik karta) - kompyuterning muhim va juda murakkab qismi. Zamonaviy video
karta o'z CPU, RAM, BIOS iborat, maxsus kompyuter bir xil bo'ladi, va boshqa komponentlar, uning tuzilishi va o'zaro bir muammo hal maksimallashtirish uchun moslashgan - monitor uchun qayta ishlash va shakllantirish tasvir ma'lumotlarni, va ularning ishlab chiqarish.
Videokartalarni ishlab chiquvchilar amerikalik kompaniyalardir Nvidia va Kanadaliklar ATI Technologies , 2006 yilda AQShning "AMD" kompaniyasi tomonidan sotib olingan. Nvidia kompaniyasining video kartalari brend bilan namoyish etiladi GeForce. ATI grafik kartalari har kim tomonidan nom ostida tanilgan Radeon.
Kompyuteringiz (noutbuk) o'rnatilgan bo'lgan grafik karta topish uchun, siz, GPU- Z Windows Device Manager borib yoki, masalan, maxsus dasturlar birini ishlatish kerak.
Monitordagi oxirgi tasvirni olish uchun (masalan, kompyuter o'yinlarida) turli xil grafik ma'lumotlarni qayta ishlash qanchalik qiyinligini o'ylayotgan bir nechta odam. Bu jarayon aniq hisob-kitoblar, bir qator talab (va hokazo ibtidoiy (uchburchaklar, chiziqlar, ochko ularni terib, burchaklar yaratish), piksel bloklari yaratish, yoritish, soya, tekstürize va rang tayinlash al ishlashini.). O'yindagi rasm doimo o'zgarib borayotganligi uchun, barcha hisoblar juda yuqori tezlik bilan amalga oshirilishi kerak, chunki 1 soniyadan ko'p sonli ramkalar chiqishi mumkin.
Inson ko'zlari uchun bu daraja yuqorida ko'rsatilgan 24 soniya ichida ramkalar (FPS, soniyada ramkalar). Agar bu ko'rsatkich past bo'lsa, kishi "inhibisyon" ni ko'radi.
Video tekshiruvi - video xotiradan RAMDAC ga kerakli ma'lumotlarni to'g'ri shakllantirish va etkazish uchun mas'uldir
RAMDAC (Tasodifiy kirish xotirasi Raqamli to Analog Konverter) yoki d / A konvertori (DAC) - video kartaning raqamli natijalarini monitorda ko'rsatilgan analog signalga aylantiruvchi qurilma. Ushbu qurilmaning qobiliyat terminallari foydalanish raqamli video ulangan tasvirlar va boshqa raqamli monitor, projektörler va boshqa qurilmalarning paydo rang to'ldirish soni bilan aniqlanadi o'z raqamli-uchun-analog mustaqil dan Konverter va video RAMDAC
Video-ROM (Video ROM) - o'zida saqlaydigan mikrotordir asosiy
tizim Kiritish-chiqarish video karta va boshqa aytganda, uning BIOS - video ishlar komponentlar va bir-biri bilan muloqotda qaysi ishlab chiqaruvchilar tomonidan belgilangan qoidalar va algoritmlar to'plamidir.
Video xotira turi (GDDR2, GDDR3, GDDR4, GDDR5 va hokazo) grafik kartaning xotirasi qaysi avlodga tegishli ekanligini ko'rsatadi. Har bir keyingi avlod avvalgisidan yaxshiroq va yanada yuqori chastotali ishlashni ta'minlaydi. Ammo, avvalgi misoldan ko'rinib turibdiki, tor avtobus bilan haqiqiy avlodi bo'lgan yangi avlod xotirasi avvalgi avlod xotirasidan keng avtobusga ega bo'lishi mumkin.
Video karta (grafik karta, video adapter) - Kompyuterning xotirasida saqlangan tasvirni monitör uchun video signalga aylantirgan qurilma.
Videokamera, shubhasiz, juda muhim tarkibiy qism hisoblanadi tizim birligi. Monitörünüzün ekranda tasvirni ko'rsatadi. Va yana yaxshi video karta - bu tasvir tezroq va yaxshiroq namoyish qilinadi (ayniqsa, o'yinlarda). Shunday qilib, agar siz faqat pochta xabarini o'qish va Microsoft Word bilan ishlashni rejalashtirmoqchi bo'lsangiz, biz video ada
pterni saqlashni tavsiya etmaymiz.
№-_6_-Mavzu: Grafik axborotlarni kodlash Reja:
Grafik ma'lumotlarning kompyuterda kodlanishi
Ekrandagi tasvir sifati
Grafik ma'lumotni kodlash
O'tgan asrning o'rtalaridan boshlab, ma'lumotlarning ingl. Taqdim etilishi kerakligi bilan bog'liq holda, grafik ma'lumotlarning kodlanishi paydo bo'ldi.
Bugungi kunda biz Katta porloq displeysiz to'la kompyuterni tasavvur qila olmaymiz. Zamonaviy ekranlar va kompyuter monitorlari o'zlarining avvalgilaridan farqli o'laroq: tasvir rang-barang va aniq, rangi chuqur va to'yingan - taraqqiyot aniq. Grafik ma'lumotlarning kodlash jarayoni qanday amalga oshiriladi? Rasm qanday ko'rinadi? Buni tushunish uchun raqamli formatga ma'lumotlarni uzatish printsipini va ularning keyingi natijalarini o'rganish kerak.
Ma'lumki, axborotni kodlash juda ko'p vaqt talab qiluvchi, lekin zarur jarayoni, chunki kompyuter faqat kompyuter kodlari bilan ishlaydi. Video, matn, rasm - bularning barchasi raqamli formatda nol va ularning kombinatsiyasiga aylantiriladi.
Grafik ma'lumotlarning kodlashi qanday?
Agar siz monitorga o'n barobar ko'paygan holda qarasangiz, bu uning tarkibiga kiradi
To'rtburchak yoki dumaloq hujayralar uchta va pikselli guruhlar tomonidan o'rnatiladi. Ekrandagi tasvir, aslida, ajralmas bo'lmagani kabi, u qatorlarda joylashtirilgan juda kichik zarrachalarga bo'linadi. Shu kabi tasvir bitmapli tasvir deb ataladi. Piksellar ma'lum ranglarda bo'ladi: qizil, ko'k va yashil (RGB formati). Boshqa ranglar ularni aralashtirish orqali olinadi. Pikselni yoqish yoki yoqish mumkin (1 yoki 0). Bunga qo'shimcha ravishda, bu soya yorug'likning qizg'inligiga qarab o'zgarishi mumkin, buning uchun qo'shimcha bitlar ham ajratiladi. Bir piksel uchun ajratilgan ma'lumotlarga rang chuqurligi (k) deyiladi.
Ushbu qiymat ekranda ko'rinadigan ranglarning soniga (n) bog'liq. Uning ta'rifi uchun formula mavjud: n = 2k. Umuman olganda, grafik ma'lumot 8, 16, 24 yoki
32 bitli bajarilganda, kompyuter apparat qurilmasiga bog'liq.
Zamonaviy LCD displeylar 4 milliarddan ziyod ko'ylakni ko'paytirishga qodir. Taqqoslash uchun: o'ttiz yoki qirq yil avval kompyuterlar palitrasi 16 rangdan iborat edi!
Ekrandagi tasvir sifati nafaqat ko'rsatilayotgan ranglarning soni va ekran o'lchamiga bog'liq , balki "dpi" belgisi bilan ko'rsatkich belgisiga - bo'shliqning birligiga piksellarning soniga bog'liq. Ushbu parametr qanchalik kichik bo'lsa, "g'alla" ko'rinishidagi rasm paydo bo'ladi.
|
