|
Innovatsiyalar
|
| bet | 86/96 | | Sana | 27.01.2024 | | Hajmi | 7,26 Mb. | | #146974 |
Bog'liq 2 Axborot xavfsizligi Anvardinov JasurbekO‘quv mashg`ulotining texnologik xaritasi
Ta’lim
|
Faoliyat mazmuni
|
shakli Ish bosqichlariva vaqti
|
O‘qituvchining
|
O‘quvchi- ning
|
Mashg‘ulo- tiga kirish(5 daqiqa)
|
Tashkiliy qism:
O‘quvchilarni mashg‘ulotga tayyorgarligi va davomatini tekshirish
|
Mashg‘ulotga tayyorlanadi
|
2. Asosiy bosqich
(65
daqiqa)
|
Tayanch bilimlarni faollashtirish
1.Uyga berilgan vazifani nazorat qiladi hamda o‘tilgan mavzu bo’yicha o‘quvchilarga savollar beriladi, ularni baholaydi (1-ilova)
Maqsad va vazifalarni belgilanishi 2.Mashg‘ulotning nomi, rejasi, maqsad va o‘qitish natijalari bilan tanishtiriladi;
Mustaqil ishlash uchun adabiyotlarbilantanishtiriladi;
O‘quv ishlarida o‘quvchilarni baholash mezoni va ko‘rsatkichlari bilan tanishtiradi (2-ilova); Ta’lim oluvchining bilimlarini faollashtirish 5.Tezkor so‘rov,
savol-javob, aqliy hujum texnikalari orqali bilimlarni faollashtiradi;
Yangi o‘quv metodlari bayoni:
Nazariy mashg‘ulotlarning rejasi va tuzilishiga muofiq, o‘qitish jarayonini tashkil etish bo’yicha xarakatlar tartibini bayon etadi.
Mavzu bo’yicha PowerPoint tartibida namoish vasharxlar bilan mavzu bo’yicha asosiy nazariyholatlarni bayon qiladi
Yangi o‘quv materialini mustahkamlash 8.Mustahkamlash uchun savollar beriladi.
|
Savollarga javob beradilar
|
Yoziboladilar
|
Guruhlarga bO‘linadilar.
Javob beradilar
Diqqat qiladilar Guruhlarda ishlaydilar
|
Fikr almashadilar
|
3.
Yakuniy bosqich
(10 daqiqa)
.
|
Mashg‘ulot yakuni:
O‘tilgan mavzu umumlashtiriladi, faol ishtirok etgan o‘quvchilarni javoblarini izohlab baholaydivarag‘batlantiradi;
Uyga vazifa berilishi:
Kelgusi mashg‘ulotga vazifa va uni bajarish yuzasidan yo‘riqnoma beriladi
|
O‘z- O‘zini O‘zaro baholashni O‘tkazadilar.
Topshiriqni yozadilar
|
Tezkor savol-javob
Elektron Pochtaning manzillari
Elektron Pochtani O‘rnatish
Elektron Pochta bilan ishlash
Elektron Pochtani ishlashi
Baholash mezoni
ilova
ilova
Guruh
|
Javobning aniqligi va toliqligi (2-
5 ball)
|
Taqdim etilganaxborot yaqqolligi (2-5 ball)
|
Guruhning har bir a’zosi faolligi (2-5 ball)
|
Umumiy ball miqdori (2+3+4)
|
Baho
(5/4)
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
1
|
|
|
|
|
|
2
|
|
|
|
|
|
O‘quvchilar faoliyatini baholash mexanizmi
O‘quvchilar faoliyatini baholash mezonlari
|
86-100 %
|
5 baho “a`lo”
|
71 - 85%
|
4 baho “yaxshi”
|
55 – 70%
|
3 baho «qoniqarli»
|
№37-MAVZU: TARMOQLARARO EKRAN XIMOYASI
Reja:
Virtual himoyalangan tunnel sxemasi
Marshrutizatorlar asosidagi VPN
Dasturiy ta’minot asosidagi VPN
Ixtisoslashtirilgan apparat vositalari asosidagi VPN
Internetning hamma yerda tarqalishidan manfaat ko‘rish maqsadida tarmoq xujumlariga samarali qarshilik ko‘rsatuvchi va biznesda ochiq tarmoqlardan faol va xavfsiz foydalanishga imkon beruvchi virtual xususiy tarmoq VPN yaratish ustida ishlar olib borildi. Natijada 1990 yilning boshida virtual xususiy tarmoq VPN konsepsiyasi yaratildi. "Virtual" iborasi VPN atamasiga ikkita uzel o‘rtasidagi ulanishni vaqtincha deb ko‘rilishini ta’kidlash maqsadida kiritilgan Haqiqattan, bu ulanish doimiy, qat’iy bo‘lmay, faqat ochiq tarmoq bo’yicha trafik o‘tganida mavjud bo’ladi.
Axborotni VPN tunneli bo’yicha uzatilishi jarayonidagi himoyalash quyidagi vazifalarni bajarishga asoslangan:
o‘zaro aloqadagi taraflarni autentifikatsiyalash;
uzatiluvchi ma’lumotlarni kriptografik berkitish (shifrlash); • etkaziladigan axborotning haqiqiyliginiva yaxlitligini tekshirish.
Virtual himoyalangan tunnel sxemasi
23.1-rasm. Virtual himoyalangan tunnel sxemasi
23.1-rasm. VPN tasniflanishi
Intranet VPN
23.3-rasm. Intranet VPNMarshrutizatorlar asosidagi VPN.
VPN qurishning ushbu usuliga binoan himoyalangan kanallarni yaratishda marshrutizatorlardan foydalaniladi. Lokal tarmoqdan chiquvchi barcha axborot marshrutizator orqali o‘tganligi sababli, unga shifrlash vazifasini yuklash tabiiy. Marshrutizator asosidagi VPN asbobuskunalariga misol tariqasida Cisco-Systems kompaniyasining qurilmalarini ko‘rsatish mumkin. Tarmoqlararo ekranlar asosidagi VPN.
Aksariyat ishlab chiqaruvchilarning tarmoqlararo ekrani tunnellash va ma’lumotlarni shifrlash vazifalarini madadlaydi. Tarmoqlararo ekranlar asosidagi yechimga misol tariqasida Check Point Software Technologies kompaniyasining Fire Wall-1 mahsulotini ko‘rsatish mumkin. Shaxsiy kompyuter asosidagi tarmoqlararo ekranlar faqat uzatiluvchi axborot hajmi nisbatan kichik bo‘lgan tarmoqlarda qo‘llaniladi. Ushbu usulning kamchiligi bitta ishchi o‘rniga hisoblanganda yechim narhining yuqoriligi va unumdorlikning tarmoqlararo ekran ishlaydigan apparat ta’minotiga boqliqligi.
Dasturiy ta’minot asosidagi VPN.
Dasturiy usul bo’yicha amalga oshirilgan VPN mahsulotlar unumdorlik nuqtai nazaridan ixtisoslashtirilgan qurilmadan qolishsada, VPN-tarmoqlarni amalga oshirilishida yetarli quvvatga ega. Ta’kidlash lozimki, masofadan foydalanishda zaruriy o‘tkazish polosasiga talablar katta emas. Shu sababli, dasturiy mahsulotlarning o‘zi masofadan foydalanish uchun yetarli unumdorlikni ta’minlaydi. Dasturiy mahsulotlarning shubhasiz afzalligi— qo‘llanilishining moslanuvchanligi va qulayligi, hamda narxining nisbatan yuqori emasligi.
Ixtisoslashtirilgan apparat vositalari asosidagi VPN.
Ixtisoslashtirilgan apparat vositalari asosidagi VPNlarning eng muhim afzalligi unumdorligining yuqoriligidir. Ixtisoslashtirilgan VPN tizimlarda shifrlashning mikrosxemalarda amalga oshirilishi tezkorlikning ta’minlanishiga sabab bo’ladi.Ixtisoslashtirilgan VPN-qurilmalar xavfsizlikning yuqori darajasini ta’minlaydi, ammo ularning narhi anchagina yuqori.
OSI modelining ish sathi bo’yicha VPNning turkumlanishi Kanal sathidagi
VPN
OSI modelining kanal sathida ishlatiluvchi VPN vositalari uchinchi (va
yuqoriroq) sathning turli xil trafigini inkapsulatsiyalashni ta’minlashga va "nuqta- nuqta" tilidagi virtual tunnellarni (marshrutizatordan marshrutizatorga yoki shaxsiy kompterdan lokal hisoblash tarmog‘ining shlyuzigacha) qurishga imkon beradi.
Tarmoq sathidagi VPN.
Tarmoq sathidagi VPN-mahsulotlar IPni IPga inkapsulyatsiyalashni bajaradi. Bu sathdagi keng tarqalgan protokollardan biri SKIP protokolidir. Ammo bu protokolni autentifikatsiyalash, tunnellash va IP-paketlarni shifrlash uchun atalgan IPSec(IPSecurity) protokoli asta-sekin surib chiqarmoqda.
Mustahkamlash uchun topshiriqlar
Marshrutizatorlar asosidagi VPN
Dasturiy ta’minot asosidagi VPN
Ixtisoslashtirilgan apparat vositalari asosidagi VPN
Uyga vazifa
Kanal sathidagi VPN
Tarmoq sathidagi VPN
Seans sathidagi VPN
|
| |
