|
Umumiy ilmiy tushunchalar, qonuniyatlar, nazariyalar asosidagi kurslar
|
| bet | 11/32 | | Sana | 18.11.2023 | | Hajmi | 249,5 Kb. | | #100790 |
Bog'liq 4-ma\'ruza Umumiy ilmiy tushunchalar, qonuniyatlar, nazariyalar asosidagi kurslar.
Bu asosda integrativ kurslar yaratish haqidagi fikrlar yaxshi nat ija lar berdi. Mualliflar orasida yuqori darajadagi umumiylikni bildiruvchi tushunchalar: «materiya», «harakat», «modda», «maydon», «energiya» va boshqalar koʻp ishlatildi. Qonunlar orasida sermahsuli tabiatni saqlash qonuni, odamlarning ish faoliyatrg tufayli rivojlanishi, tabiatga tuygʻu bilan qarash boʻldi.
Nazariyalar orasida integrativ kurs yaratish uchun asos boʻlib asosiy tabiiy - ilmiy nazariyalar xizmat qiladi. Shunisi e’tiborga loyiqki, bu asosda integrativ kurslar yaratishga urinishlar koʻp boʻlgan boʻlsa ham, ular qovishmaganligi va ma’lum ketma - ketlikka, didaktik maqsadga ega emasligi bilan ajralib turadi.
Fan evolyutsiyasi bilan bogʻliq muammolarni, tabiatni ilmiy nuqtai nazardan oʻrganish uslublarini, olamning ilmiy koʻrinishini oʻrganish asosidagi kurslar.
Yuqoridagi barcha mavzular integrativ mazmunga ega va tadbiq etishga katta imkoniyatlari bor, afsuski, bunday kurslar maktab ish faoliyatida qoʻllaniluvchi materialning va oʻqitish uslubining murakkabligi tufayli hali keng tarqalgani yoʻq.
Kompleks ob’ektlar asosida.
Integrativ kurs yaratishga asos boʻlgan kompleks ob’ektlarga Yer, biosfera, odam va uning yashash muhiti misol boʻla oladi. Bu kurslarning bir xil mavzularida bir ob’ekt turli fan nuqtai nazaridan koʻriladi.
Shu xildagi integratsiya oʻtgan asrning yigir manchi yillarda maorif tizimida qoʻllanilgan. Keyinchalik u bekor qilingan, lekin bizning davrimizda, aytish mumkinki qaytadan tugʻildi. Bizning nazarimizda, ma’lum hajmda u tabiiy fanlar ta’limiga yaxshi ta’sir koʻrsatadi.
Turli muammolar asosida.
Integrativ kurslarni turli lokal (mahalliy) va global (umumjahon) muammolar asosida tadbiq etishga urinishlar koʻp uchraydi. Bunda tabiiy ilmiy bilimlarning muammolar asosida birlashtirilishi qoʻllaniladi. Bu sinfdagi integrativ kurslar (asosan ekologiya bilan bogʻliq kurslar) maktablar ish faoliyatida keng tarqalgan.
Mua mmo lar bo ʻ yic ha t uz ilga n int egr at iv kurs lar rivojlanishiga global ta’limning rivojlanishi ham turtki boʻldi. Bu yoʻnalishning tarafdorlari zamonaviy shaxsning rivojlanishiga bugungi kunda mamlakatlarning va millatlarning ekonomika,fan, siyosat, ma’naviyatining uzviy bogʻliqligidan kelib chiquvchi globallik omili kuchli t a’sir ko ʻrsat adi degan tasdiqlashni asos qilib olganlar.
|
| |
