Diskontlash konsepsiyasini qo‘llashga asoslangan uslublar

• sof joriy qiymatni aniqlash uslubi;

  
  

• investitsiyalarning rentabellik darajasini aniqlash uslubi;

  
  

• ichki foyda me’yorini aniqlash uslubi.

  
  

• investitsiya loyihalariga sarflangan mablag‘larni qoplash davrini aniqlash uslubi;

  
  

• investitsiyalarning buxgalteriya rentabelliligini aniqlash uslubi.

  
  

Ushbu uslublarni ko‘rib chiqishdan oldin shuni ta’kidlash zarurki, barcha keltirilgan uslub investitsiyalarning mutlaq samaradorligini aniqlash usuli sifatida ko‘rib chiqiladi. Ya’ni har bir investitsiya loyihasini amalga oshirish firmaning boshqa loyihalarga investitsiya sarflash imkoniyatlariga ta’sir etmaydi, degan shartga amal qilinadi. Bunday shartning kiritilishiga sabab shuki, amalda ko‘pchilik investiya loyihalarining amalga oshirilishi boshqa loyihalarni amalga oshirish imkoniyatlarini pasaytiradi yoki mutlaqo yo‘qqa chiqaradi. Bunday investitsiya loyihalari o‘zaro konfliktli loyihalar deyiladi. O‘zaro konfliktli loyihalar jumlasiga firmaning ma’lum bir pirovard maqsadiga erishishning turli yo‘llarini ko‘zda tutuvchi loyihalar kiradi. Turli loyihalarning konfliktli bo‘lishiga sabab korxona mablag‘larining cheklanganligidir. Firmalalar loyihalarni nafaqat mutlaq samaradorligi mezoniga ko‘ra, balki mablag‘ yetmay qolganligi sabab boshqa loyihalarni amalga oshira olmasligi tufayli o‘zi ko‘rishi mumkin bo‘lgan yo‘qotishlar nuqtai nazaridan kelib chiqib ham tanlaydi. Boshqacha aytganda, firma investitsiya loyihalarini nisbiy samaradorlik mezoniga ko‘ra tanlaydi.

Bunda: