Iqtisodiyotni raqamlashtirish sharoitida buxgalteriya hisobi, iqtisodiy tahlil va auditni xalqaro standartlar asosida rivojlantirish muammolari va istiqbollari




Download 8,84 Mb.
Pdf ko'rish
bet202/452
Sana27.06.2024
Hajmi8,84 Mb.
#265988
1   ...   198   199   200   201   202   203   204   205   ...   452
Bog'liq
QarMII konf 26-27 may 2023 (1)

Aktivlar 
– bu tashkilotning o‘tgan xodisalari natijasida yuza kelgan va nazorat 
qilinadigan hamda undan foydalanish korxonaga kelgusida iqtisodiy nafni 
keltiradigan iqtisodiy resurslardir. Iqtisodiy resurs deganda, iqtisodiy nafni yaratish 
potensialiga ega bo‘lgan mol-mulkka bo‘lgan huquqning baholangan summasiga 
aytiladi. 
Xalqaro standartlarga
30
muvofiq, aktivlarni buxgalteriya balansida tan olinishi 
uchun (a) u bilan bog‘liq bo‘lgan iqtisodiy nafning olinishi yoki yo‘qotilishi ehtimoli 
amal qiladi;
31
obekt qiymat yoki bahoga ega bo‘ladi, qaysiki u ishonchli o‘lchanilishi 
mumkin. Xalqaro standartlarda aktivlarni qichqa muddatli deb tan olishning 
mezonlari ham berilgan. Qisqa muddatli aktivlar mezonlariga javob bermaydigan 
29
О‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020 yil 24 fevralda PQ-4611 “Moliyaviy hisobotning xalqaro 
standartlariga о‘tish bо‘yicha qо‘shimcha chora- tadbirlar tо‘g‘risida” Qarori.
https://lex.uz/docs/4746047
30
Признание активов согласно МСФО. https://www.klerk.ru/buh/articles/97184/
31
Usha manba.


416 
aktivlar uzoq muddatli aktivlar deb tan olinadi. Sohaga doir manbalarda mol-mulk 
tushunchasiga ham aniqlik kiritilgan. Moddiy ko‘rinishdagi mol-mulkiga quyidagi 
aktivlar kirishi qayd qilingan 
32
: asosiy vositalar; investisiyaviy mulk; sotish uchun 
mo‘ljallangan deb tasniflangan oborotdan tashqari aktivlar; zaxiralar. B.Boronov
33
buxgalteriya balansida moliyaviy aktivlarni, jumladan investisiyalarni hissali 
qatnashish metodi asosida baholab aks ettirish hamda debitorlik qarzlarini savdo va 
nosavdo debitorlik qarzlariga ajratishni taklif etadi. Lekin, ushbu ishda investisiyalar 
va 
debitorlik 
qarzlarining 
tarkibi 
xalqaro 
standartlarga 
muvofiq 
to‘liq 
shakllantirilmagan. I.K. Ochilov, SH.SH.Raxmatovalar
34
NNTlarda hisob siyosatida 
keltiriladigan asosiy unsurlarda “aktivlar va majburiyatlarni baholash usullari”ga 
ahamiyat qaratishgan. S.Robert va M.Riket
35
tomonidan xalqaro jurnalda chop 
ettirilgan maqolasida GAAP va IFRS standartlari asosida moliyaviy hisobotlarni 
taqdim etish masalalari o‘rganilgan. S.N.Tashnazarov
36
tomonidan mulk, bino, 
mashina va asbob- uskunalarni buxgalteriya balansida aks ettirishning tartib 
qoidalarini tadqiq etgan. Ushbu mualliflarning ishlarida aktivlarni yangi tarkibida 
buxgalteriya balansida aks ettirish tartiblari yetarli darajada tadqiq qilinmagan. 

Download 8,84 Mb.
1   ...   198   199   200   201   202   203   204   205   ...   452




Download 8,84 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Iqtisodiyotni raqamlashtirish sharoitida buxgalteriya hisobi, iqtisodiy tahlil va auditni xalqaro standartlar asosida rivojlantirish muammolari va istiqbollari

Download 8,84 Mb.
Pdf ko'rish