Т/р
Кўрсаткичлар
ЙИЛЛАР
2021 йилда
2020 йилга
нисбатан ўзгариши
2019
2020
2021 млрд. сўм
%
Жами даромадлар
(мақсадли
жамғармаларсиз)
112165,
4
132938,
0
164680,
3
31742,3
123,9
1. Бевосита солиқлар
31676,8 45206,9 58930,4 13723,5
130,4
2. Билвосита солиқлар
46427,2 46428,4 56290,5
9862,1
121,2
3. Ресурс тўловлари ва мулк
Солиғи
19680,7 21257,0 23036,4
1779,4
108,3
4. Бошқа даромадлар
14272,8 20045,8 26423,1
6377,3
131,8
Келтирилган маълумотлардан кўриниб турибдики, давлат бюджети
даромадлари таркиби бевосита солиқлар, билвосита солиқлар, ресурс
тўловлари ва мол-мулк солиғи, бошқа даромадлардан иборат. Жадвал
маълумотларига кўра, 2019-2021йиллар оралиғида давлат бюджетининг жами
даромадлари (мақсадли жамғармаларсиз) ўсиш тенденциясига эга бўлиб, 2019
йилда 112165,4 млрд.сўмни, 2020 йилда 132938,0 млрд.сўмни ва 2021 йилга
келиб бу кўрсаткич 164680,3 млрд.сўмни ташкил этган, ҳамда
2021
йилда
жами
давлат
бюджети
даромадлари
(мақсадли
жамғармаларсиз) 2020 йилга қараганда 31742,3 млрд.сўм (123,9 фоиз)га
кўпайган.
Бевосита солиқлар сўнгги уч йилда, яъни 2019 йилда 31676,8 млрд.сўмни,
68
Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги маълумотлари асосида муаллиф томонидан тузилди, 2019-2021
йй.
564
2020 йилда 45206,9 млрд.сўмни ва ниҳоят 2021 йилда 58930,4 млрд.сўмга етган.
Бевосита солиқлар бўйича тушум 2021 йилда 2020 йилга қараганда 13723,5
млрд.сўм (30,4 фоиз)га ортган. Билвосита солиқлар 2019 йилда 46427,2
млрд.сўмни, 2020 йилда 46428,4 млрд сўмни ташкил этган бўлса, бу кўрсаткич
2021 йилга келиб 56290,5 млрд.сўмни ташкил этган. Ушбу солиқлар бўйича
давлат бюджетига 2021 йилда 2020 йилга қараганда 9862,1 млрд.сўм (21,2
фоиз)га кўп давлат бюджетига солиқ тушуми келиб тушиши таъминланган.
Ресурс тўловлари ва мулк солиғи бўйича сўнгги уч йиллик ( 2019 2020, 2021)
маълумотларга қараганда давлат бюджетига 2019 йилда 19680,7 млрд.сўм,
2020 йилда 21257,0 млрд.сўм ва 2021 йилда 23036,4 млрд.сўм миқдорда солиқ
тушумлари келиб тушган бўлиб, 2021 йилда мазкур солиқ тури бўйича тушум
2020 йилга қараганда 1779,4 млрд.сўм (8,3 фоиз)га ортган. Бошқа даромадлар
бўйича давлат бюджетига 2019 йилда 14272,8 млрд.сўм, 2020 йилда 20045,8
млрд.сўм ва 2021 йилда 26423,1 млрд.сўм миқдорда пул маблағлари келиб
тушган бўлиб, 2021 йилда 2020 йилга қараганда давлат бюджетига тушум
миқдори 6377,3 млрд.сўм (31,8 фоиз)га купайган.
Маълумки, давлатнинг солик сиёсатида давлат бюджетининг даромадлари
муҳим аҳамият касб этади. Агарда давлат бюджети даромадлари таркибининг
ўзгаришига баҳо берадиган бўлсак, билвосита солиқлар таҳлил қилинаётган
сўнгги
уч
йилда
Давлат
бюджети
жами
даромадлари(мақсадли
жамғармаларсиз)нинг катта салмоғини ташкил этганлигини кўришимиз мумкин
(1-расмга қаранг). Жумладан, 2019 ва 2021 йилларда Давлат бюджети жами
даромадлари (мақсадли жамғармаларсиз)да бевосита солиқларнинг улуши 28.2
фоизни ташкил этган бўлиб, биргина 2020 йилда 34,9 фоиз кўрсаткичига эга
бўлган. Шу билан бир қаторда, бугунги кунда мамлакатимиздаги ишлаб
чиқарувчиларга давлат томонидан кенг имкониятлар яратиб берилганлиги
туфайли бевосита солиқларнинг давлат бюджети даромадлари таркибида
ҳиссаси ортган. Мисол тариқасида 2019 йилда бевосита солиқларнинг улуши
28,2 фоизни ташкил этган бўлса, 2020 ва 2021 йилларда мос равишда 34,0 фоиз
ва 35,8 фоизга тенг бўлган.
565
000%
010%
020%
030%
040%
050%
Бевосита солиқлар
Билвосита солиқлар
Ресурс тўловлари ва мулк …
Бошқа даромадлар
Бевосита
солиқлар
Билвосита
солиқлар
Ресурс
тўловлари ва
мулк солиғи
Бошқа
даромадлар
2021
036%
034%
14%
16%
2020
34%
035%
16%
015%
2019
028%
041%
018%
013%
|
