Iqtisodiyotni raqamlashtirish sharoitida buxgalteriya hisobi, iqtisodiy tahlil va auditni xalqaro standartlar asosida rivojlantirish muammolari va istiqbollari

181 
qaysi manba hisobidan kirim qilingan bo’lsa, ularni sarflashda tovar moddiy 
zahiralarning qiymati o’sha manbalar bo’yicha xaqiqiy xarajatlarda aks ettiriladi.
Tovar moddiy zaxiralar muassasada joriy davrda foydalanilib, xarajatlar 
tarkibiga olib borish orqali hisobdan chiqariladi. Muassasalarning faoliyat turlariga 
qarab tovar moddiy zaxiralarning turlari ham farq qiladi. Davlat tibbiyot 
muassasalarida tovar moddiy zaxiralar byudjet va byudjetdan tashqari mablag’lar 
hisobidan kirim qilinishi mumkin. Tovar moddiy zaxiralarning kirim qilinish 
manbalari bo’yicha alohida hisobi yuritiladi. Davlat tibbiyot muassasalarida tovar 
moddiy zaxiralardan to’g’ri foydalanishni tashkil qilish muhim hisoblanadi. Chunki, 
tovar moddiy zaxiralar faoliyat davomida domio foydalanishda bo’ladigan aktivlar 
hisoblanadi. 
Tovar moddiy zaxiralar sotib olingan bahoda (etkazib berish va boshqa 
qo’shimcha xarajatlarni ham hisobga olgan holda) yoki ular har xil narxlarda sotib 
olingan bo’lsa, o’rtacha bahoda hisobdan o’chiriladi. Tovar moddiy zaxiralar va oziq-
ovqat mahsulotlari belgilangan tartibda tasdiqlangan me’yorlar doirasida tashkilot 
rahbari (yoki uning o’rinbosari) tomonidan tasdiqlangan yuqoridagi tegishli 
hujjatlarga muvofiq hisobdan chiqarilishi lozim. 
Tibbiyot muassasalarida tovar moddiy zaxiralar hisobini takomillashtirish 
bo’yicha tashkiliy, uslubiy va texnik jihatdan quyidagi takliflarni keltirib o’tamiz: 
-
xarajatlar smetasini tuzish jarayonida tovar moddiy zaxiralar uchun mablag’ni 
rejalashtirishda belgilangan me’yoriy huquqiy xujjatlar talablariga amal qilinishini 
nazorat qilish;
-
byudjet va byudjetdan tashqari mablag’lar bo’yicha kirim qilingan tovar moddiy 
zaxiralarni smeta doirasida sarflash, byudjet tasnifiga mos xolda hisobotlarda aks 
ettirishni asoslanganligini taxlil etish;
-
davlat tibbiyot muassasalarida tovar moddiy zaxiralar hisobini me’yoriy-xuquqiy 
xujjatlar, byudjet hisobi standartlariga mos xolda tashkil etilishini nazorat qilib 
borish;
-
davlat tibbiyot muassasalarida tovar moddiy zaxiralar hisobini me’yoriy-xuquqiy 
asoslanganligini nazorat qilish, xatoliklarni o’z vaqtida aniqlash va bartaraf etish; 

182 
-
davlat tibbiyot muassasalarida tovar moddiy zaxiralarni saqlanishi va buxgalteriya 
hisobi xujjatlari ma’lumotlariga mosligini nazorat qilish. 

Download 8,84 Mb.