|
Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti mashinasozlik fakulteti
|
| bet | 7/8 | | Sana | 09.06.2024 | | Hajmi | 0,49 Mb. | | #261933 |
Bog'liq O\'ralov shohjohon hisoboti =3 - o‘tishlar soni, dona; Skond - ishlov berish toshining ko‘ndalang uzatilishi, m/min; Kт - tozalash uchun o’tishlar soni.
Silindrik yuzalarga qoplamani vibro yoy yordamida qoplama qoplashda:
-
Bu yerda L - qoplama qoplanayotgan yuza uzunligi, mm;
i - o‘tishlar soni, dona;
n - detallarning aylanishlar soni, min-1;
S - qoplama qoplash kallagining ko‘ndalang uzatilishi, mm/ayl.
-
Bu yerda nd – 4 vannaga bir vaqtda solinadigan detallar soni;
nb - 2 vannalar soni;
KВ – vannani foydali ish koeffitsiyenti, 0,65-0,75
qiymatda olinadi.
=4.6 min
Qo‘llanadigan anjomga qarab yordamchi vaqt Тёрд 2...12 min oralig‘ida olinadi, qo‘shimcha vaqt Тqo’sh esa quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
-
5.3. DETALLARNI QAYTA TIKLASH TANNARXI VA IQTISODIY SAMARADORLIGINI ANIQLASH
Yeyilgan detallarning ta’mirlashning iqtisodiy samaradorligini aniqlash quyidagi formula yordamida hisoblanishi mumkin:
Bu yerda Цya, Цt – yangi va ta’mirlangan detalning tannahxi, so‘mda;
Цya= 500 000 so’m
Цt= 200 000 so’m
, yangi va ta’mirlangan detallarni ishlatilgandan so‘ng qoldiq narxi, so‘mda;
= 300 000 so’m
so’m
Тya, Тt – yangi va ta’mirlangan detallarning resursi, soat.
Тya= 12000 soat
Тt= 9000 soat
Yuqorida keltirilgan formuladan ma’lumki detallarni ta’mirlash iqtisodiy nuqtayi nazardan ancha qulay, chunki Эт >0. Agarda , deb qabul qilinsa, Тt/Тya qiymati esa ta’mirlangan detalning Кuz uzoq ishlash koeffitsiyenti, yangi va ta’mirlangan detallarning qiymati quyidagi ko‘rsatkichni qoniqtirishi kerak:
Кuz=9000/12000=0.75
-
4500000*0.75-2000000=1375000 > 0
|
Odatda bozor iqtisodiyoti davrida yangi va ta’mirlangan detallar iste’molchiga kelishilgan narxlarda sotilmoqda. Lekin ishlab chiqaruvchi korxona ta’mirlangan detalning haqiqiy qiymatini aniqlash ancha zarur hisoblanadi, chunki bu narx bo‘yicha iste’molchi yangi detalning o‘rniga sotib olishi, hamda detalni ta’mirlash korxonasining rentabelligiga bog‘liq bo‘ladi.
Agarda ta’mirlangan detal iste’molchi tomonidan olinganda unda boshqa xarajatlar, xuddi shundek yangi detal uchun sarflanadigan shunday xarajatlardan yuqori bo‘lmasligi kerak. Bundan kelib chiqqan holda, ta’mirlangan detalni iste’molchi tomonidan sotib olishi mumkin bo‘lgan maksimal narx quyidagicha bo‘lishi mumkin:
Ta’mirlovchi tomonidan detalni ta’mirlashda o‘rnatiladigan qulay minimal narx esa:
,
Bu yerda Сз – ta’mirlangan detalning zavoddan chiqish tannarxi, so‘m;
П – rejadagi balansli foyda, so‘m.
Umumiy holda ta’mirlangan detalning zavoddan chiqish tannarxi:
Bu yerda n – nuqsonlar soni;
Сt – nuqsonni yo‘qotish xarajatlari, bunga qo‘shimcha ishlar (tozalash, nuqsonlarni aniqlash) xarajatlari kirmaydi, so‘m;
Дq – detalni ta’mirlashda bajariladigan qo‘shimcha shlarning narxi, so‘m;
Сf – ta’mirlash fondining sotib olish xarajatlari (yeyilgan detalning narxi), so‘m.
Qo‘shimcha ishlarning narxi:
Yeyilgan detallarni sotib olish uchun xarajatlarni hisoblashda narxlar ta’mirlash fondini yetkazib beruvchi (korxona, savdo bazasi, almashtirish punktlari) dan olinadi va odatda yangi detalga nisbatan 0,1 yoki metallom narxiga 20 % qo‘shilib hisoblanadi.
.
Foyda:
Bu yerda Нf – foyda me’yori, %.
Foyda me’yorining qiymati sohaga kiritilgan samaradorlik koeffitsiyentidan kam bo‘lmasligi, O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki o‘rnatgan kredit foizlari stavkasiga mos bo‘lib, samaradorlik koeffitsiyentining oshishiga olib kelishi kerak.
XULOSA
VAZ avtomobilining eng ko’p yuklama tushadigan qismi uzatmalar qutisi vilkasi bo’lganligi sababli, doim qayta tiklanganda yuqori aniqlik va yuqori sifatni talab qiladi. Shu boisdan amaldagi kurs ishini VAZ avtomobilining vilkasini elektr uchqun misolida ko’rib chiqdim. Samaradorlik juda yuqori, tannarx ham juda qulay va xamyonbop qilib olindi. Asosiysi sifat yuqoriligi bo’lib tannarx potensialining pastligiga erishildi. Bu esa mijozlarning bizning qayta tiklagan vilkalarimizga bo’lgan extiyojni to’g’ridan to’g’ri ortishiga olib keladi. Iqtisodiy samaradorlik ham yuqori, ta’mirlangan detalimiz, yangisining 80% resursini beroladigan darajada, ammo narxi esa 45-50% oralig’ida. Bu albatta iqtisodiy jihatdan yordam bo’ladi degan xulosaga keldim.
|
| |
