-rasm. Hududlarning investitsiya muhitiga ta’sir etuvchi omillar

Download 9,47 Mb. Pdf ko'rish
bet	346/447
Sana	15.07.2024
Hajmi	9,47 Mb.
	#267669

1 ... 342 343 344 345 346 347 348 349 ... 447

Bog'liq
Сборник готовый

1-rasm. Hududlarning investitsiya muhitiga ta’sir etuvchi omillar
Soliq imtiyozlari hukumatlar uchun iqtisodiy o‘sishni rag‘batlantirish va ayrim tarmoqlar yoki
hududlarga investisiyalarni rag‘batlantirish uchun muhim vositadir. O‘zbekistonda tadbirkorlik
subyektlarini qo‘llab-quvvatlash va rag‘batlantirish maqsadida, ayniqsa, mamlakatimizda amalga
oshirilayotgan iqtisodiy islohotlar sharoitida soliq imtiyozlaridan foydalanilmoqda.
O‘zbekistonda tadbirkorlik subyektlari uchun soliq imtiyozlarining ijtimoiy-iqtisodiy foydalari
ko‘p. Avvalo, soliq imtiyozlari ish o‘rinlari yaratish va iqtisodiy faollikni oshirishga yordam beradi.
Tadbirkorlik subyektlariga soliq imtiyozlari berish orqali hukumat ularni o‘z faoliyatiga sarmoya
kiritish, ko‘proq ishchi yollash va biznesini kengaytirishga rag‘batlantirishi mumkin. Bu uzoq
muddatda iqtisodiy o‘sishning oshishiga, ishsizlik darajasining pasayishiga va soliq tushumlarining
oshishiga olib kelishi mumkin.
Bundan tashqari, soliq imtiyozlari ham O‘zbekistonga xorijiy sarmoyalarni jalb qilishi mumkin.
Hukumat xorijiy investorlarga qulay soliq rejimini taklif qilish orqali biznes uchun yanada qulay
muhit yaratishi va xorijiy biznesni mamlakatga sarmoya kiritishga undashi mumkin. Bu o‘sishni
rag‘batlantirish va iqtisodiyotni modernizatsiya qilishga yordam beradigan yangi kapital, texnologiya
va tajriba olib kelishi mumkin. Soliq imtiyozlari ham tadbirkorlik subyektlarini ijtimoiy mas’uliyatli
faoliyat bilan shug‘ullanishga undashi mumkin.
Soliq siyosatining alohida yo‘nalishlari sifatida investisiyalarni qo‘llab-quvvatlash va muayyan
hududlarda investisiya faoliyatini amalga oshirish uchun qulay soliq sharoitlarini yaratish alohida
ajratib ko‘rsatiladi. Bu yo‘nalishlar soliq siyosatining rag‘batlantiruvchi funksiyasining ko‘rinishi
bo‘lgan soliq imtiyozlari va preferensiyalarining amaldagi tizimini optimallashtirishni nazarda tutadi.
Yurtimizda qulay investisiya muhitini shakllantirishga yordam beradigan soliq siyosatini yuritishga
INVESTISIYA MUHITIGA TA'SIR ETUVCHI OMILLAR
Ijtimoiy omillar
Iqtisodiy omillar
Siyosiy omillar
– xorijiy investisiyalarga
nisbatan davlat siyosati;
– xalqaro shartnomalar-ga
amal qilish;
– davlatning iqtisodiyot-ga
aralashish darajasi;
– xalqaro shartnomalar-da
ishtirok etish tizimi;
– davlat apparati ishla-
rining samaradorligi;
– siyosiy barqarorlik;
– boshqalar.
–iqtisodiyotning umumiy holati
(rivojlanish yoki inqiroz);
– inflyasiya darajasi, valyuta kursi
barqarorligi;
– turlicha soliq, boj to'lovlaridagi
imtiyozlar;
– ishchi kuchi qiymati va ishchi
kuchidan foydala-nish tartibi;
– aniq tovarlarga bo'lgan talab va
taklif;
– xom ashyo bilan ta'minlanganlik;
– kreditning bahosi;
– boshqalar.
– xorijiy kapitalga va
xususiy mulkka jamiyat
a'zolarining munosaba-ti;
– jamiyatning mafkura-viy
bilim darajasi;
– ishchi sinfining tash-
kilotchiligi;
– boshqalar

509
juda katta e’tibor qaratilmoqda. Xususan, “soliq yukini kamaytirish va investorlar uchun soliqqa
tortish tizimini soddalashtirish, sog‘lom raqobat muhitini qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan soliq
siyosati va bojxona-tarif jihatdan tartibga solish islohotlari jadal sur’atlar bilan amalga oshirilmoqda”.
Xususan xorijiy investisiyalarni jalb etish maqsadida tashkil etilgan erkin iqtisodiy zonalar
uchun alohida soliq rejimlari ishlab chiqilgan bo‘lib, bunday hududlar mamlakatimizda 3 ta -
“Navoiy”, “Angren” va “Jizzax” erkin iqtisodiy zonalari. Ushbu zonalar ishtirokchilari uchun
O‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksida qator soliq imtiyozlari va preferensiyalari belgilab
qo‘yilgan.
O‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksi 68-bob 473-moddasiga ko‘ra “Maxsus iqtisodiy
zonalarning ishtirokchilariga kiritilgan investisiyalar hajmiga qarab, mol-mulk solig‘idan, yer
solig‘idan va suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliqdan O‘zbekiston Respublikasi
Prezidentining qarori bilan belgilangan muddatga ozod qilish tarzida soliq imtiyozlari beriladi.
Maxsus iqtisodiy zonalarning ishtirokchilari foyda solig‘ini to‘lashdan o‘zi kiritgan
investisiyalar hajmiga qarab:
3 million AQSh dollaridan 5 million AQSh dollarigacha bo‘lgan miqdordagi investisiyalar
uchun — 3 yil muddatga;
5 million AQSh dollaridan 15 million AQSh dollarigacha bo‘lgan miqdordagi investisiyalar
uchun — 5 yil muddatga;
15 million AQSh dollari va undan yuqori miqdordagi investisiyalar uchun — 10 yil muddatga
ozod etiladi.
Zamonaviy shart-sharoitlarda muvaffaqiyatli faoliyat ko‘rsatish va rivojlanish uchun
mintaqalarda jamiyatda samarali foydalanishga moslashtirilgan, yuqori bilim darajasi va so‘nggi ilm-
fan yutuqlariga asoslangan hududiy rivojlanishni boshqarishning yangi texnologiyalariga zaruriyat
mavjud. Bu esa mintaqalar va umuman mamlakat raqobatbardoshligini oshirishga imkon beradi.
Buning uchun albatta mintaqalar iqtisodiyotini rivojlantirishning innovatsion shakliga o‘tishni,
hududlar va ulardagi resurslardan samarali foydalanishga asoslangan yangi texnologik asosni
shakllantirish lozim hisoblanadi.
Xulosa qilib aytganda, soliq imtiyozlari O‘zbekistonda iqtisodiy o‘sish va taraqqiyotni
rag‘batlantirishda, xorijiy investitsiyalarni hudud iqtisodiyotiga oqimini kengayishida muhim rol
o‘ynashi mumkin. Tadbirkorlik sub’ektlarini sarmoya kiritish, ish o‘rinlari yaratish va ijtimoiy
mas’uliyatli faoliyat bilan shug‘ullanishga undash orqali soliq imtiyozlari mamlakatda umumiy hayot
sifatini yaxshilashga yordam beradi. Qolaversa, xorijiy investisiyalarni jalb qilish, innovatsiyalar va
tadbirkorlikni rag‘batlantirish orqali soliq imtiyozlari O‘zbekistonning jahon iqtisodiyotida
raqobatbardoshligi va farovonligini ta‘minlashga yordam beradi.

Download 9,47 Mb.

1 ... 342 343 344 345 346 347 348 349 ... 447

Download 9,47 Mb.

Pdf ko'rish