3
Kirish
XX asr oxiri va XXI asr boshlarida texnika va elektronikaning yuqori
natijali yutuqlarini ishlab chiqarishga kundalik hayotimizda qo‘llanilayotgani
va yanada taraqqiyot
rivoji ortib borishi, energetika sohasida band bo‘lgan
yosh mutaxassislar, muhandislarni (ishchilarni) mukammal bilimga ega
bo‘lishga tayyorlash zarurati paydo bo‘lmoqda.
Laboratoriya ishlariga mo‘ljallangan o‘quv qo‘llanma “Elektr ta’minoti”
fani bo‘yicha
hisoblanadi, elektr tizimi elektr uskunalari maxsus montaj
texnologiyasi, ishlatish va elektr uskunalarni diagnostikalash,
qizishga qarshi
tekshirish va sinash ishlari olib borilishi hamda bu usullarning hozirgi kundagi
energotizimda foydalanilib kelinayotgan qurulmalarning afzalliklari va aniqlik
darajasi yuqoriligi tajriba ishlarida o‘z ifodasini topdi.
Elektr uskunalar kam sig‘imli, yuqori izolyatsiyali va ixcham bo‘lishi,
ularda yangi materiallar qo‘llanishi va mukammallashishi elektr uskunalarini
montaj qilish, ishlatish va sinash keyingi yillarda ularning o‘rni energetika
tizimida va sanoat texnologik jarayonlarida sezilarli darajada ortdi.
Shunga
ko‘ra elektr tizim elektr uskunalari montaji va ularni ishlatish mutaxassislik
uchun
asosiy
fanlaridan
biri
hisoblanadi
va
talabalar
bilimini
mukammallashtirish hamda ularning amaliy ish faoliyati mustahkamlanishi
dolzarb masala deb hisoblanadi.
“Elektr ta’minoti tizimining montaji va ishlatilishi”
fanidan laboratoriya
ishlarini bajarishda “Sanoat korxonalari elektr ta’minoti”, “Elektr energetika”
va “Elektrtexnika” fanlarida ular uchun zaruriy masalalar hajmi ko‘rib
chiqiladi: Elektr uskunalar izolyatsiya qarshiligini o‘lchash, saqlagichlarga
eruvchan o‘rnatmalarni tanlash, kammoyli o‘chirgichlar bilan ishlash,
himoya
jihozlari, 1 kV gacha va undan yuqori kuchlanishli kommutatsiya va ishga
tushirgich apparatlarni boshqarish kuch transformatorlari hamda uskunalarni
montaj qilish o‘rganiladi.
5310200 – «Elektrenergetika» yo‘nalishi bo‘yicha
bilim oluvchi talabalar
ko‘rsatmalardan tashqari laboratoriya uslubiy qo‘llanmasida, elektr uskunalar
montaj ishlari bilan chuqurroq tanishadi, ishlatish
va sinash masalalarini
o‘rganadi.
Tavsiya qilinayotgan uslubiy qo‘llanma oldin chop etilgan o‘quv
qo‘llanmalar asosida O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim
vazirligining yangi o‘quv rejasiga muvofiq qayta ishlangan.
