66
cho‟g‟langan jismning nurlanish spektrida λ
1
va λ
2
to‟lqin uzunligidan ikkita
monoxromatik nurlanish (qizil va ko‟k sohada) tanlansa, harorat o‟zgarishi bilan bu
nurlanishlar ravshanliklarning nisbati ham o‟zgaradi. Qora bo‟lmagan jism uchun
ravshanliklar nisbati quyidagi ifoda bilan tavsiflanadi:
r
R
R
2
1
(10.7)
bunda ε
λ1
va ε
λ2
- λ
1
va λ
2
to‟lqin uzunliklarining nurlanish qobiliyati koeffitsienti; R
r
– qora
jism uchun λ
1
va λ
2
to‟lqin uzunliklari ravshanligining nisbati.
Fоtounsurli rangli pirometrning prinsipial chizmasi 10.2-rasmda ko‟rsatilgan.
O‟lchanayotgan jismdan chiqqan nurlanish ob„ektiv 1 orqali o‟tib fotounsur 3
ga tushadi. Fotounsur oldida qizil va ko‟k filtli aylanuvchi disk 2 abtyurator
o‟rnatilgan. Fotounsur goh qizil, goh ko‟k ranglar bilan yoritiladi va shunga ko‟ra
tegishli impulslar chiqaradi. Bu impulslar elektron kuchaytirgich 4 bilan kuchlanib
logarifmlovchi qurilma 5 orqali doimiy tokka aylanadi. Tok esa o‟z navbatida harorat
birliklarida darajalangan o‟lchash asbobi 6 bilan qayd qilinadi. Pirometrning o‟lchash
chegarasi 1400
C
0
dan 2800
C
0
gacha. Asosiy hato miqdori yuqori chegaraning +1%
idan oshmaydi.
