77
tayyorlangan yumshoq, shuningdek, gofirlangan plastikasimon membranalar yoki
gofirlangan membrana kutichalar ishlatiladi. Membranli asboblar, uncha katta
bo‟lmagan ortiqcha bosimlar va siyraklanishlarni o‟lchash uchun (manometrlar,
naporometrlar va tyagometrlar) hamda bosimlar farqini o‟lchash uchun
(deformanometrlar) qo‟llaniladi.
Bunday membranali asboblar turli modifikatsiyalarda ishlanadi hamda +250 Pa
dan + 25 kPa gacha bo‟lgan o‟lchash chegaralariga muljallangan. Ularning aniqlik
sinfi 1,5 va 2.5.
Membranali asboblarning kamchiligi – sezgir unsur harakatchan markazining
sust yurishi. Membrana qattiqligining hisobdan chetlanishi va uni rostlash
murakkabligidadir. Sezgir unsurlarning bu kamchiligi elektrik va pnevmatik kuch
kompensatsiyasi chizmasi bo‟yicha ko‟rilgan asboblarda bartaraf etiladi.
Silfonli asboblar. Hozirgi paytda sezgir unsur sifatida devorlari gofirlangan
metall silindrdan iborat silfonli asboblar keng qo‟llanilmokda. Silfonlar jez,
zanglamas pulat (X 189T) va boshqalardan tayyorlanadi. Silfonlarni ba„zi turlari vint
prujinali qilib tayyorlanadi, buning natijasida gistirezis va nochiziqlik ta„siri kamayib,
asbobning qo‟llanilish diapazoni kengayadi. Silfonlar bir qatlamli va ko‟p qatlamli
bo‟ladi. Silfonlar turli diametr, uzunlik va turli gofirlar soni bilan chiqariladi.
Odatda, silfonlarning diametri 12…100 mm, uzunligi 13…100 mm, gofirlar
soni 4…24 atrofida bo‟ladi. Silfonlarning ish yurishi 2,8…21 mm. Ularning ish
yurish miqdorining nisbatan kattaligi silfonlarni o‟ziyozar asboblarda qo‟llashga
imkon beradi.
Silfonlar naporomer va tyagomerlarda kichik bosimlarni (40000 Pa (4000
kgk/m
2
) gacha) o‟lchash uchun, vakkummetrik bosimni (0,1 mPagacha), mutloq
bosimni (2,5 MPa gacha), ortiqcha bosimni (60 MPa gacha), bosimlar farqini (0,25
MPa gacha) o‟lchash uchun qo‟llaniladi.
Pnevmatik signalni 300 m masofaga uzatish mumkin. Bunday silfonli asboblar
turli xilda va modifikatsiyada chiqariladi hamda turli chegarali o‟lchovlarga
muljallanadi. Ularning aniqlik sinfi 1 va 1,5.
Silfonlarning asosiy kamchiliklari gisterezis mavjudligi va tavsifning bir
muncha nochiziqligidir. Gisterezis ta„sirini kamaytirish va kattiklikni oshirish
maqsadida, ko‟pincha silfon ichiga vintli silindr prujina o‟rnatiladi.
