90
suyuqliklarda ishlatiladi. Doimiy magnit maydonga ega bo‟lgan suyuqliklarda
ishlatiladi. Doimiy magnit maydonga ega bo‟lgan induksion sarf o‟lchagichlarning
asosiy kamchiligi – EYK elektrodlarida qutblanish va galvanik EYKning paydo
bo‟lishidadir. Bu kamchiliklar harakatdagi suyuqlikda
magnit maydon tomonidan
induksiyalangan EYKni to‟g‟ri o‟lchashga yo‟l qo‟ymaydi yoki qiyinlashtiradi.
Shuning uchun doimiy magnit maydoniga ega bo‟lgan sarf o‟lchagichlar suyuq
metallar, suyuqlikning pulslanuvchi oqimi sarfini o‟lchashda va qutblanish o‟z
ta„sirini ko‟rsatishga ulgurmaydigan qisqa vaqtli o‟lchovlarda ishlatiladi. Hozirgi
paytda induksion sarf o‟lchagichlarning ko‟pchiligida o‟zgaruvchan magnit
maydonidan foydalaniladi. Agar magnit maydon τ – vaqtda f chastota bilan o‟zgarsa,
EYK quyidagi tenglama orqali aniqlanadi:
f
F
QB
Е
2
sin
4
max
(13.10)
bu еrda
f
e
B
2
sin
max
- induksiyaning amplituda qiymati.
O‟zgaruvchan magnit maydonida elektr kimyoviy jarayonlar doimiy maydonga
qaraganda kamroq ta„sir ko‟rsatadi. Chizmada quyidagi belgilar qabul qilingan:
SBEO‟
– O‟zgaruvchan magnit maydonli sarfning
birlamchi elektr magnit
o‟zgartkichi. Magnit maydon elektr magnmit 4 yordamida hosil bo‟ladi, OK –
oraliqdagi o‟lchash kuchaytirgichi 0…5 mA doimiy tok chiqish signaliga ega bo‟lgan
o‟zgartkich, Rn - tashqi yuk qarshiligi, masalan. Ikkilamchi asbob. Integrator va
hakozo. R - qarshilik.
Induksion sarf o‟lchagichlar bir qator afzalliklarga ega. Bu asboblar inertsion
emas, bu hol tez o‟zgaruvchan sarflarni o‟lchashda va
ularni avtomatik rostlash
tizimlarida ishlatishda juda ahamiyatli. O‟lchash natijalariga suyuqlikdagi zarrachalar
va gaz pufakchalari ta„sir qilmaydi. Sarf o‟lchagichning ko‟rsatishlari o‟lchanayotgan
suyuqlik xususiyatlariga va oqim tavsifga bog‟liq emas.
Materiallar muvofiq tanlanib, zanglashga qarshi qoplamalar ishlatilsa,
induksion sarf o‟lchagichlar tajovuz suyuqliklar va
abraziv
xususiyatli
suyuqlik
hamda
pastlar
sarfini o‟lchashda ishlatilishi mumkin. Paydo bo‟lgan EYK sarfga
chiziqli bog‟liq bo‟lgani sababli, ikkilamchi asbob shkalasi ham chiziqlidir.
Induksion sarf o‟lchagichlar 1…2500m3/soat va undan katta diapazonda,
diametri 3…1000 mm va undan katta quvurlarda, suyuqlikning
chiziqli tezligi
0,6…10 m/s gacha bo‟lganda, sarf o‟lchovlarini ta„minlay oladi. Asboblarning
aniqlik sinfi 0,6, 1, 1,5.
