Bog'liq B. Akramov - Neft-gaz konlarining mashina va mexanizmlari
P qa- q a tla m bosimi; Pqudtubi- quduq tubi bosimi;
Rr ta’-
m inlash ko n tu ri radiusi;
RqM~ quduq radiusi;
\i n—neft ning
qovushqoqligi,
Cv C — quduqning gidrodinam ik nomu-
kam m allik koeffitsiyentlari.
T o g 1 jin slarin in g tabiiy o ‘tkazuvchanligi ham turli
sabablarga ko‘ra vaqt o ‘tishi bilan kam ayadi.
Neft va gaz quduqlari ishlatilishi jarayonida quduq tub
qismining o ‘tkazuvchanligi parafm, mum va loyli quyqa tiqilib
qolishi natijasida kamayadi. Quduq malisuldorligini oshirishning
asosiy yo‘llaridan biri — tog* jinslari o ‘tkazuvchanligini
oshirishdan iborat. 0 ‘tkazuvehanlikni oshirish maqsadida
kimyoviy, mexanik, issiqlik va fizik usullar qo‘llani1adi. Kim-
yoviy usul o ‘tkazuvchanligi past bo'lgan karbonat tog1 jinsla-
rida, shuningdek, tarkibida karbonat elementlari bo‘lgan
sementlashgan qumtoshlarda ham yaxshi natija beradi.
M exanik usul, odatda, zich to g ‘
j i n s l a r i d a
' ularning
darzliligini oshirish m aqsadida q o ‘llaniladi.
Issiqlik usuli g‘ovak devorlarini parafm va mumdan tozii-
lash ham da kimyoviy usullarni jadallashtirishda qo‘llaniladi.
Fizik usul quduq tubini qoldiq suv va m ayda dispers
zarrachalardan tozalashda q o ‘llaniladi.
Kimyoviy usullardan eng asosiysi quduq tubiga kislotali
ishlov berishdir. Bu usul xlorid kislotaning karbonat tog
jinslari bilan reaksiyaga kirishi natijasida to g ‘ jinslarining
o'tkazuvchanligini oshirishga asoslangan. Ishlov
b erish d a
h ar b ir aniq sharoit u ch u n kislotali eritm a konsentratsivasi
va
u n in g
h ar 1 m etr qalinlikdagi qatlam u ch u n
sarflanish
m iqdori belgilanadi.
