Kasbga yo’naltirishning metodologiyasi

Download 1,29 Mb. Pdf ko'rish
bet	10/39
Sana	05.01.2024
Hajmi	1,29 Mb.
	#130430

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 39

Bog'liq
касбга йўллаш ўкув кўлланма

Kasbga yo’naltirishning metodologiyasi kasbni ongli ravishda mustaqil tanlash
bo’yicha ilmiy muammoning tadqiqot metodlari tuzilishi hamda asosiy yo’l-yo’riqlari
to’g`risidagi ta`limot bo’lib, bunda jamiyatning kadrlarga bo’lgan ehtiyojini hisobga
olgan holda yoshlarning qiziqishlarini aniqlash, ularga kasb tanlashda ilmiy yordam
berish tushuniladi.
Kasb-hunarga yo’naltirish ishlarini tashkil etishga ta`sir ko’rsatadigan
kontseptual xarakterdagi g`oyalar uning asosiy qoidalarini tashkil etadi. Bu
g`oyalardan biri diagnostik tadqiqotlar asosida yoshlarning qiziqish, layoqat va
qobiliyatlarini tashhis qilib, ularni to’g`ri kasb tanlashga yo’naltirish ishlarini tashkil
etish hisoblanadi. Bu g`oya XX asrning 30-yillarida keng tarqalgan bo’lib, bunda
testlar
keng
qo’llanilgan. Testlarning takomillashtirilmaganligi, noto’g`ri
qo’llanilganligi va boshqa bir qator sabablarga ko’ra, tashhisli tadqiqot ―tarbiyalovchi
kontseptsiya‖ bilan almashtirildi va ular bir-biriga qarama-qarshi qo’yildi. Ammo
o’sha vaqtdayoq tashhis ham, tarbiya ham kasb-hunarga yo’naltirishning amaliy
ishlarida birdek muhim ahamiyatga ega ekanligi aniq va ravshan edi.
Mamlakatimizda ta`lim tizimini tubdan isloh qilish boshlanib, ―Kadrlar
tayyorlash milliy dasturi‖ amaliyotga joriy etilayotgan bugungi kunda tashhisning roli
ortib bormoqda. Mamlakatimizning barcha tumanlarida kasb-hunarga yo’naltirish va
psixologik-pedagogik tashhis markazlarining ochilganligi fikrimiz isbotidir. Bugungi
kunda kasb-hunarga yo’naltirish tizimining asosiy vazifasi o’quvchilarga ularning
qiziqish, layoqat, qobiliyat va imkoniyatlarini to’g`ri tashhis qilib, ixtiyoriy majburiy
ta`lim tizimini, ya`ni akademik litsey yoki kasb-hunar kollejida davom ettiriladigan
ta`lim yo’nalishini ongli va to’g`ri tanlashlarida asqotadigan, ilmiy asoslangan,
to’laqonli maslahatlar berishdir. Bu maslahatlar tavsiya xarakteriga ega bo’lib, haqiqiy
tanlashni o’quvchining o’zi amalga oshiradi.
Umumta`lim maktablarining kasb-hunarga yo’naltirish ishining maqsad va
vazifasi shu hudud ehtiyoji uchun zarur kasblarga - kasb-hunar kollejlarining mavjud
soha yo’nalishlariga, o’quvchilarning imkoniyatlarini hisobga olgan holda tavsiya
berishdan iborat. Buni muvaffaqiyatli amalga oshirish esa kasb-hunarga yo’naltirish

49
tizimidagi turli yo’nalish bo’yicha olib borilgan ishlarning sifatiga bog`liq.
Kasbga yo’naltirish tizimining asosiy tarkibiy qismlari: kasblar to’g`risida
nazorat, dastlabki kasbiy tashhis, kasb tanlashga oid maslahatlar, kasb-hunarga saralab
olish, ijtimoiy-kasbiy muvofiqlik, kasbiy tarbiya kabilardan iborat.
Kasblar to’g`risida axborot berish o’quvchilarni turli xil mehnat turlari, kasblar
shajarasi, kasblarning o’ziga xos xususiyatlari, xalq xo’jaligi jumladan, ular
yashayotgan hududning kadrlarga bo’lgan ehtiyojlari, eng yaqin joylashgan
kasb-hunar kollejlari va ularda tayyorlanayotgan mutaxassisliklar tavsifi bilan
tanishtirishni o’z ichiga oladi. Kasblar haqida tartibsiz ma`lumot bermaslik uchun
o’quvchilar oladigan bilimlarni ma`lum bir tizimga solish lozim. Kasblar haqida
axborot berish o’quvchilarning yosh va individual xususiyatlarini hisobga olgan holda
olib borilishi zarur.

Download 1,29 Mb.

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 39

Download 1,29 Mb.

Pdf ko'rish