|
Izlanishlar haqidagi ma’lumotlar berilgan. Shuningdek, sun’iy neyron tarmoqni o‘qitish usullari va o‘qitish algoritmlari yoritilganBog'liq sun-iy-neyron-tarmoqlarini-o-qitish-usullari
SJIF 2022: 5.947
Advanced Sciences Index Factor
ASI Factor = 1.7
193
w
www.oriens.uz
December
2022
vazifalar sinfini bajarishi mumkin edi. 1969-yilda M.Minski va S.Papertning
“Perseptronlar” kitobi nashr etildi, unda perseptronlar imkoniyatlarining tub
cheklanishi isbotlangan.
O‘zbekiston Respublikasida ham qator olimlar ushbu soha doirasida ishlar oilb
borganlar, Jumladan, akademiklar V.Q. Qobulov, S.S.G‘ulomov, professorlar
A.T.Shermuhamedov, D.A.Xalilov, tadqiqotchilar Q.Rahimov, I.Tojimamatovlarni
ilmiy maqolalarida mavzuga to‘xtalib o’tilgan.
TADQIQOT METODOLOGIYASI
Mazkur tadqiqotni yoritishda olimlar, tadqiqotchilar va muhandislarning mavzu
doirasida olib borgan ilmiy ishlari, yaratgan oʼquv adabiyotlari tizimli oʼrganilgan.
Ularning xulosa va fikrlari qiyosiy tahlil etilib, maʼlumotlarni qayta ishlandi.
TAHLIL VA NATIJALAR
“Sun’iy neyron tarmoq” tushunchasi birinchi marta o‘tgan asrning 40-yillarida
fanga kiritilgan. Sun’iy neyron tarmoqda odamlar va hayvonlarning asab tizimining
faoliyatini arfmetik mantiqiy darajada modellashtiradi. 1943-yilda neyronning rasmiy
modeli ishlab chiqildi. Bunday model cheklangan miqdordagi muammolarni hal
qilishga qodir. Rasmiy neyronlarni tarmoqqa birlashtirish orqali bu qiyinchiliklarni
bartaraf etish mumkin. Bunday tizimlarning imkoniyatlari ancha kengroq: tarmoqli
rasmiy neyronlar an’anaviy ravishda “inson faoliyati” sohasiga tegishli bo‘lgan
muammolarni hal qilishi mumkin. Masalan, naqshni aniqlash va hatto to‘liq
bo‘lmagan ma’lumotlarga asoslangan qarorlar qabul qilish.
Ayniqsa, neyron tarmoqlar insonning fikrlash jarayonlarini eslatuvchi
ma’lumotlarni o‘rganish va yodlash qobiliyati qiziq. Shuning uchun neyron
tarmoqlarni o‘rganish bo‘yicha dastlabki ishlarda “sun’iy intellect” atamasi tez-tez
tilga olingan. So‘nggi vaqtlarda sun’iy neyron tarmoqlarga qiziqish tez o‘sdi. Ular
shu kabi mutaxassislar tomonidan qabul qilindi. Sun’iy neyron tarmoq, aslida, tabiiy
asab tizimining modeli bo‘lganligi sababli, bunday tarmoqlarni yaratish va o‘rganish
bizga tabiiy tizimlarning ishlashi haqida ko‘p narsalarni o‘rganish imkonini beradi.
Sun’iy neyron tarmoqlari nazariyasining o‘zi o‘tgan asrning 40-yillarida
biologiyaning so‘nggi yutuqlari tufayli paydo bo‘lgan, chunki sun’iy neyronlar
biologik neyronlarning elementar funksiyalarini modellashtiruvchi elementlardan
iborat. Ushbu elementlar miyaning anatomiyasiga mos kelishi yoki mos kelmasligi
mumkin bo‘lgan tarzda tashkil etilgan. Ushbu yuzaki o‘xshashliklarga qaramay,
sun’iy neyron tarmoqlari tabiiy miyanikiga o‘xshash hayratlanarli xususiyatlarni
namoyish etadi. Masalan, sun’iy neyron tarmoq tashqi muhitga qarab o‘z xatti-
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Izlanishlar haqidagi ma’lumotlar berilgan. Shuningdek, sun’iy neyron tarmoqni o‘qitish usullari va o‘qitish algoritmlari yoritilgan
|
