|
Noayon qutbli sinxron generatoming vektor diagrammalari
|
| bet | 90/172 | | Sana | 30.11.2023 | | Hajmi | 3,86 Mb. | | #108639 |
Bog'liq J. S. Salimov, N. B. PirmatovNoayon qutbli sinxron generatoming vektor diagrammalari.
tenglamadan foydalanib noayon qutbli SG ning vektor diagrammasini qurishda SG ning salt ishlashidagi qo‘zg‘atish chulg‘amining magnit oqimi mashinaning ko'ndalang o‘qi q da hosil
qilgan EYK vektori E. ni ixtiyoriy yo‘nalishda qo‘yishdan boshlanadi.
rasm. Noayon qutbli SG ning aktiv-induktiv xarakterli yuklamadagi vektor diagrammalari: a — magnit zanjirining to ‘yinishi hisobga olinmagan hol uchun; b — magnit zanjirining to ‘yinish darajasi hisobga olingan hol uchun; EdM — natijaviy magnit oqim Fml ning mashina bo ‘ylama o ‘qi bo ‘yicha tashkil etuvchisi Fddd hosil qilgan EYK.
Stator toki Ia vektori esa yuklamaning xarakteriga qarab EYK dan orqada (aktiv-induktiv yuklamada 19.4,o-rasm) yoki oldinda (aktiv- sig'imiy yuklamada 19.4,6-rasm) chiziladi. EYK E^vektori oxiridan I, vektoiga tik yo‘nalishda E^vektori chiziladi. Statoming aktiv qarshiligida kuchlanish pasayishi vektori Url tok vektori I, ga parallel, yo‘nalishi esa unga teskari qilib chiziladi (chunki formulada uning ishorasi “minus”). Url vektorning uchini 0 nuqta bilan birlashtirib kuchlanish vektori U, hosil qilinadi.
EYK E^, vektori bilan kuchlanish U, vektori orasidagi burchak 0 — yuklama burchagi deyiladi. SM generator sifatida ishlaganda kuchlanish U, doimo EYK E0 dan Gburchakka orqada bo‘ladi. Bunda 0 burchakning ishorasi musbat bo‘ladi deb qabul qilingan va generatorning yuklamasi oshishi bilan, u ham oshadi.
Magnit zanjirining to'yinishi hisobga olingan hol uchun noayon qutbli SG ning vektor diagrammasini qurish tartibi. Bunda kuchlanish UP stator chulg'amidan o'tuvchi yuklama toki I, va ular orasidagi burchak (p (buni quwat koeffitsienti cos
xa, tarqoq induktiv qarshiligi x^yoki xa+ xps = xs), aktiv qarshiligi r, lar hamda SG ning salt ishlash xarakteristikasi ma'lum bo‘lganda qo‘zg‘atish MYK Fqo,z va u hosil qilgan EYK E0 aniqlanadi.
Noayon qutbli SG ning aktiv-induktiv xarakterli yuklama uchun vektor diagrammasini qurish quyidagicha amalga oshiriladi. Vertikal yo‘nalishda kuchlanish vektori U, qo‘yiladi. Yuklama aktiv-induktiv boMgani uchun tok vektori I, kuchlanish vektori U, dan
s vektori qo‘yiladi va uning uchini 0 nuqta bilan birlashtirib EYK vektori Es hosil qilinadi.
Yuklama ulangan mashina havo oralig'idagi magnit oqim Fs ni qo‘zg‘atish chulg‘ami MYK F .7i va yakor chulg'ami MYK Fa laming geometrik yig'indisiga teng bo‘lgan natijaviy MYK F8 hosil qiladi. Fs
oqim yakor chulg‘amida EYK Es ni hosil qiladi. Natijaviy MYK uchun quyidagi tenglamani yozish mumkin:
Z5= Eqo,+ Fa; (19.11)
bu yerda F0 va F . — mazkur MYK laming 1-garmonikalari:
Fa = 1,35 (co kw|/p) lp Fqo, = (4/TuMsina /a) Iqo,-wqo,. (19.12)
Mashinaning berilgan ish rejimi uchun Fs ning qiymati Es bo‘yicha
salt ishlash xarakteristikasi — E = /(F ,) dan aniqlanadi (19.5-rasm):
Es = U, + j I,xts, + I,r,. (19.13)
Magnit isroflar hisobga olinmaganda tok vujudga keltiigan MYK
Fa ham shu yo‘nalishda chiziladi. MYK Fs EYK £5 dan 90° oldin keladi.
dan F ,= Fg —F0 bo‘lgani uchun, u 19.5-rasmda ko‘rsatilgandek grafik yo‘l bilan aniqlanadi. So‘ngra salt ishlash xarakteristikadan MYK F , ga to‘g‘ri keladigan EYK E0 topiladi va vektor diagrammada MYK
F , dan 90° orqada qoladigan yo'nalishda chiziladi.
Ayon qutbli sinxron mashinalarda xo < xd bo‘ladi.
Ayon qutbli SG da hosil bo'ladigan EYK lar tarkibiga quyidagilar kiradi:
1) qo‘zg‘atish chulg‘ami MYK F0 asosiy magnit oqimi F0 ni, bu oqim esa asosiy EYK E0 ni hosil qiiadi;
yakor chulg‘ami MYK ning bo‘ylama o‘q bo‘yicha tashkil
etuvchisi FaJ yakor reaksiyasi magnit oqimining shu o‘q bo‘yicha
tashkil etuvchisi ni hosil qiladi. Bu magnit oqim stator chulg‘amida o‘zidan 90° orqada qoladigan yakor reaksiyasi o‘zinduksiya EYK ning bo‘ylama tashkil etuvchisi Eod ni induksiyalaydi:
KaJ=-jLd-xaJ, (19.14)
bu yerda: IId = sinT — stator tokining bo‘ylama o‘q bo‘yicha tashkil etuvchisi; xod — stator chulg‘amining mashina bo‘ylama o‘qi bo‘yicha induktiv qarshiligi (bu qarshilik mashinaning bo‘ylama o‘qi bo‘yicha yakor reaksiyasiga ekvivalent bo‘ladi);
yakor chulg'ami MYK ning ko‘ndalang o‘q bo‘yicha tashkil
etuvchisi Faq yakor reaksiyasi magnit oqimining shu o‘q bo‘yicha tashkil
etuvchisi F ni hosil qiladi. Bu magnit oqim stator chulg‘amida o‘zidan 90° orqada qoladigan yakor reaksiyasi o'zinduksiya EYK ning ko‘ndalang o‘q bo‘yicha tashkil etuvchisi Eaq ni hosil qiladi:
|
| |
