|
Joba: Oksidleniw qaytarılıw reaksiyalarınıń mánisi. Oksidleniw qaytarılıw reaksiyalarınıń túrleri. Oksidleniw qaytarılıw reaksiyalarınıń teńlemelerin dúziw. Kirisiw
|
| bet | 1/3 | | Sana | 11.04.2023 | | Hajmi | 0.53 Mb. | | #50381 |
Bog'liq 11. oksidleniw 2 5355029451593753831, Timur, 253, BTU, UZB, TAR, РКI, Mavzu Windows operatsion tizimini o\'rnatish, Kompyuterdan oson foydalanish uchun eng muhim tezkor tugmalar kombinatsiyalari bilan tanishamiz, DzRsw9npi0M0M2QjrUIDohXL1CNIzyALgOXv15dc, M9, армБухДу чорбакр номли тармок ахборот, biologiya, Гласные, Grey minimalist business project presentation 20240225 231609 0000, мактаб, 11-sinf-informatika-testlar-3
Joba:
Oksidleniw qaytarılıw reaksiyalarınıń mánisi.
Oksidleniw qaytarılıw reaksiyalarınıń túrleri.
Oksidleniw qaytarılıw reaksiyalarınıń teńlemelerin dúziw.
Kirisiw
Oksidlovchilar hám qaytarıwshılar. Quramında qaytarılıwshı element bolǵan elementlar oksidlovchilar, oksid-lanuvchi element saqlawshı elementlar qaytarıwshılar dep ataladı. Oksidlovchilar quramındaǵı element óz oksidleniw dárejesin pasaytiradi, qaytarılıwshılar quramındaǵı element óz oksidleniw dárejesin asıradı. Oksidlovchilar elektronlar - dıń akseptori (latınsha acceptor - qabıl etiwshi), qaytarıwshılar elektronlardıń donori (latınsha donor - beretuǵın ) esaplanadı. Zárúrli oksidlovchilar:
1. Ápiwayı elementlar : F2, Cl2, Br2, I2, O2, S. Ximiyalıq reaksiyalar waqtında bul elementlar elektronlar biriktirip alıp, teris zaryadlanǵan bólekshelerdi payda etedi.
Quramalı elementlar : kislorodlı kislotalar H2 SO4, HNO3 hám olardıń duzları ; KMnO4, K2 Cr2 O7; xlorning kislorodlı kislotaları (HClO, HClO3, HClO4) hám olardıń duzları ; birpara kislotalardıń angidridleri (mısalı, CrO3, Mn2 O7); O3 ozon, vodorod qıshqılanıw, metallardıń peroksidları (Na2 O2, CaO2) hám basqalar.
Metallardıń joqarı oksidleniw dárejesine iye bolǵan ionları, mısalı : Fe3+, Au3+, Cu2+, Sn2+
Oksidleniw qaytarılıw reaksiyalarınıń mánisi. Kópshilik ximiyalıq reaksiyalarda reaksiyaǵa kirisiwiwshi elementlar quramındaǵı elementlerdiń oksidleniw dárejesi (valentligi) reaksiya nátiyjesinde ózgermeydi.
BaCl2+Na2 SO4=↓BaSO4+2NaCl
Basqa túrdegi reaksiyalarda elementlerdiń oksidleniw dárejesi ózgeredi.
Zn0+Cu+2SO4=Zn+2SO4+Cu0
Zno-2e=Zn+2 ; Cu0-2e=Си +2
Oksidleniw dárejesi (valentligi) ózgeretuǵın reaksiyalar oksidleniw-qaytarılıw reaksiyaları dep ataladı. Ápiwayı elementlarda atomlar elektroneytral boladı. Sol sebepli olardıń oksidleniw dárejesi shártli túrde nolge teń dep qabıl etilgen. Neytral atomlar elektron joytıwı nátiyjesinde oń zaryadlanǵan ionǵa aylanadı hám neshe elektron bergen bolsa solncha oń oksidleniw dárejesi kórinetuǵın etedi. Atomlardıń elektron beriw procesi oksidleniw dep ataladı.
Ma’selen: Alo-3e=Al+3 Al – oksidlenedi.
Cuo-2e=Cu +2 Cu – oksidlenedi.
Atomlar elektron biriktirip alsa teris zaryadlanǵan ionǵa aylanadı. Bunda atom neshe elektron qabıl etken bolsa onıń oksidleniw dárejesi sonsha teris boladı. Atomning elektron biriktirip alıw procesi qaytarılıw dep ataladı. Mısalı :
Cl2 + 2e =2Cl (Cl – qaytari’ladi’)
S+2e=S-2 (S – qaytari’ladi’)
Ózinden elektron bergen atom qaytarıwshı, ózine elektron biriktirip alǵan atom bolsa oksidleytuǵın esaplanadı. Tek neytral atomlar emes, bálki ionlar da elektron biriktishi yamasa beriwi múmkin.
Fe+3 + e = Fe+2 (qaytari’li’w)
S-2 - 2e = S0 (oksidleni’w)
Qaytarıwshı elektron bergenliginde sebepli, onıń oksidleniw dárejesi algebraik ma`nisi artadı. Oksidleytuǵın elektron biriktirip alıw sebepli onıń oksidleniw dárejesi algebraik ma`nisi azayadı. Mısalı :
Pb0 + 2AgNO3=Pb(NO3)2=2Ag0
Pb0 – 2e= Pb+2 (qaytaruvchi, o'zi oksidlanadi)
2Ag+2e=2Ag0 (oksidlovchi, o'zi qaytariladi)
Sonday eken, oksidleniw - qaytarılıw reaksiyası birden-bir process bolıp tabıladı. Oksidleniw waqtında qaytarılıw júz boladı, kerisinshe qaytarılıw waqtında oksidleniw procesi de baradı.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Joba: Oksidleniw qaytarılıw reaksiyalarınıń mánisi. Oksidleniw qaytarılıw reaksiyalarınıń túrleri. Oksidleniw qaytarılıw reaksiyalarınıń teńlemelerin dúziw. Kirisiw
|
