JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS
http://www.newjournal.org/ Volume–19_Issue-2_December_2022
5
1) ekranda ko’rsatiladigan o’yin obyektiga animasiya samarasi berilgan bo’lishi
va ular doimiy ravishda harakatlanib, jilolanib turishida;
2) tovushda;
3) musiqada;
4)
animatsiyada;
5) multifikasiyada;
O’yin davomidagi ushbu "kompyuterli" psixologik-pedagogik ta’sirlar yosh
bolalarning faqat qiziquvchanlik xususiyatini oshiribgina qolmasdan,
balki bilim
olishga bo’lgan ishtiyoqini ham oshiradi. Yuqorida keltirilgan ma’lumotlardan ma’lum
bo’ldiki, maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarni tarbiyasini shakllanishida axborot
texnologiyalari ya’ni, multimedialardan foydalanish uni MTTlarda samarali qo’llash
hozirgi kunning asosiy masalalaridan biri hisoblanadi.
Multimedia vositalarini tayyorlash va bolalarning kompyuter savodxonligini
shakllantirish metodikasi shaxsiy kompyuterlar multimedia texnologiyasining asosiy
texnik vositasi hisoblanadi. MTTlarning ta’lim-tarbiya
jarayonida foydalanishda
qo’shimcha vositalar - kompakt disklar, turli xil taqdimotlar,
slaydlar va hokazolar
talab etiladi. Multimedia vositalaridagi ta’lim-tarbiya materiallari dinamik xarakterga
ega bo’lib, ular animatsiya bilan berilgan bo’ladi. Ta’lim tizimida foydalanib
kelinayotgan an’anaviy ko’rgazmali materiallar statik xarakterga ega. Masalan,
tarbiyachi A harfini an’anaviy usulda o’rgatish mobaynida, bolaga uning qog’ozdan
yoki kartondan yasalgan shaklini ko’rsatadi (statik vosita). Mutimedia vositasida
ko’rsatilganda A harfi kompyuter (monitor) ekranida tebranib, bolalarning diqqatini
o’ziga jalb etadi (dinamik vosita). Hozirgi kunda turli xil multimediali ta’lim
vositalarini ishlab chiqish va ularni ta’lim-tarbiya jarayoniga
tatbiq etish jadal
rivojlanayapti. MTTlarda ta’lim- tarbiya jarayonida ulardan foydalanish metodikasi
to’liq ishlab chiqilmagani uchun tarbiyachi-pedagoglar multimedia vositalarini
multimedia texnologiyasi sifatida qabul qilmoqdalar.
Kezi kelganda shuni ham
ta’kidlab o’tish kerakki, multimedia vositalarini ishlab chiqaruvchi maxsus
muassasadan tashqari, har bir MTT tarbiyachilarining o’zlari
tayyorlashi mumkin
bo’lgan dasturli va rolli multimedia vositalarini (DVD-disk) qo’llash mumkin. DVD
video diski multimedianing texnik vositasi sifatida bir necha afzalliklarga ega. Diskdan
foydalanib, o’rganiladigan materialni bosqichlar bo’yicha to’la, ba’zi hollarda alohida
elementlarini ko’rish mumkin, zarur bo’lganda material qayta namoyish etiladi. DVD
video diskda sxemalar, rasmlar, grafiklar ham joylashtirilgan bo’ladi. Multimedia
texnologiyasining didaktik vositalari ta’limning didaktik talablariga to’la mos keladi.
Foydalanilgan adabiyotlar
1. https://saarj.com/wp-content/uploads/paper/ACADEMICIA/2021/FULL-
PDF/ACADEMICIA-OCTOBER-
2021/10.352%2C%20Turdiyev%20Azamat%20Gayratovich.pdf
2.
https://caajsr.uz/storage/app/media/volume-1-issue-1.pdf
