|
Journal of new century innovations wsrjournal com Volume – 2 April 2022Bog'liq 166-169 Qudratov Doniyor, 2-сонли буйруқ НАМУНА (2), 6-informatika, O`ZBEKISTON VA YUNESKO ALOQALARI TARIXI, Документ DOCX, Academic 201-208 (2), 1-Axborot-tizimlari-2013-oquv-qollanma-R.X.Alimov-va-bosh, 15, Заявление LabVIEW СамГУ, Operatsion tizimlarda axborot xavfsizligi tushunchasi, Choriyev Erali, xZp7RBDvRoQXmuQe9kODvNr9SvpowZ1WqWmbVfib, 1. Round Table Program (2), E\'lon Oltoy
WSRJournal.com
Volume – 2_ April_2022
167
Kirish. Muammoning qoʻyilishi.
Ma’lumki, har qanday badiiy asar toʻqimasida intriga boʻladi. “Intriga” esa
fransuzcha soʻz boʻlib, “adashtirish”, “chalkashtirish” degan ma’nolarni bildiradi.
[1. Quronov D. ]. U har xil fitna, gʻiybat, yolgʻon-yashiq, aldov, firib, qoʻrqitish-
poʻpisa, tovlamachilik kabi hattiharakatlarning umumiy ma’nosini ham anglatadi
[2.]. Adabiyotlarda intriganing “Fabula-intriga”, “Yordamchi intriga”, “Mahalliy”,
“Sarob-intriga”turlari mavjud deyiladi. [3]. Shuningdek mazmuniga koʻra intrigalar
ishqiy, siyosiy, dedektiv, sarguzasht kabi xillari borligi aytiladi. Xullas, intriga
badiiy asar toʻqimasida muhim badiiy-estetik vazifa bajaradi. Busiz asar juda
zerikarli boʻladi. Mashhur adib – Abdulla Qodiriyning ikkinchi romani boʻlmish
“Mehrobdan chayon” oʻz davrining shov-shuvli asari boʻlgan. Asar
kompozitsiyasining oʻziga xosligi, badiiy saviyasi koʻp e’tirof etilgan. Aytish
mumkinki, romanda bir necha intrigalar qalamga olingan. Masalan, “Amir
Umarxonning kanizi” hikoyasidagi Xonposhsha bilan bogʻliq intriga – voqealalarni
oʻzi keyinchalik bir necha asarlarga manba boʻldi va hamon e’tiborni tortmoqda.
Yoki “Chayonning namoyishi” hikoyasidagi qahramonlar oʻrtasidagi ziddiyatlar
asar syujetini keskin va qiziqarli qilishga xizmat qilgan. Xullas, bizning fikrlarimiz
shu adabiy unsurning roman kompozitsiyasida tutgan oʻrni haqida.
Muammoning oʻrganilish darajasi. Muammo tadqiqi.
Abdulla Qodiriy ijodi eng koʻp murojaat qilinadigan mavzulardan. Umarali
Normatov yozgan ediki: “ilk toʻlaqonli realistik hikoya – “Uloqda” asaridan uch yil
oʻtib, “Oʻtkan kunlar”dek romanning, soʻng bu noyob tajribani yana koʻp fazilatlar
bilan boyituvchi “Mehrobdan chayon” va “Obid ketmon” dek asarlarning yaratilishi
chindan ham jahon yangi adabiyoti tarixida siyrak uchraydigan hayratomuz
hodisa!”-deb yozadi. [4. Ijod sehri, 55-bet]. Naim Karimov esa “Chinakam san’at
asari faqat syujet ipiga tizilgan voqealarni kitobxon e’tiboriga havola etish uchun
emas, balki, badiiy maqsad uchun yoziladi“-deydi.[5. XX asr oʻzbek adabiyoti
manzaralari, 172-bet]. Demak, yozuvchi asaridagi intrigalar chinakamiga badiiy
sayqal topgan ekanki, asarga mashhurlik olib kelgan.
|
| |
