|
“JOURNAL OF SCIENCE-INNOVATIVE RESEARCH INBog'liq 359-367 1-laboratoriya, LABORATORIYA IShI 4, 7-маъруза, 1-Mavzu. Korxona loyihalash fanining o’qitishdan maqsad va vazifalari., 1-MAVZU, 123, 1-амалий машгулот., Mustaqil ish betlik, мақола ишм 1 янгиси, Ozimizga maqola, макола 2.doc янгиси, 3- амалий машгулот., naftalin, 6-amaliy mashg\'ulot, 7-Mavzu TBT
“JOURNAL OF SCIENCE-INNOVATIVE RESEARCH IN
UZBEKISTAN” JURNALI
VOLUME 1, ISSUE 9, 2023. DECEMBER
ResearchBib Impact Factor: 8.654/2023 ISSN 2992-8869
364
mehnat unumdorligi, rentabellik, foyda, qo‘shimcha tarifiy mablag‘larning
qoplanish muddati yoki samaradorlik me’yoriy koeffisenti.
Xarajatlarni qoplash muddati (T) quyidagi formula bilan aniqlanadi.
2
1
2
1
С
С
К
К
Т
(1)
2
1
1
2
К
К
С
С
Е
(2)
bu yerda K
1
, K
2
– variantlarni joriy etish uchun zarur bo‘lgan kapital
mablag‘lar miqdori.
S
1
, S
2
– shu variantni joriy etganda bir birlik ishlab chiqariladigan mahsulot
tan narxi.
Kiritilgan xarajatlar kapital mablag‘larning qiyosiy samaradorlikni
bildiruvchi ko‘rsatkich bo‘lib, texnikaviy va iqtsodiy vaziyatlarni xal qilish
variantlarining eng yaxshisini tanlab olishda qo‘llaniladi. Keltirilgan xarajatlar
quyidagi formula orqali aniqlanadi:
min
i
н
i
К
Е
С
yoki
min
i
н
i
С
T
К
(3)
bu yerda K
i
- har bir variant bo‘yicha sarflanadigan kapital mablag‘lar.
S
i
- muayyan variant bo‘yicha ishlab chiqarilgan mahsulot tan narxi.
T
n
- kapital mablag‘larini me’yoriy qoplanish vaqti.
Ye
n
- kapital mablag‘larining samaradorlik me’yoriy koeffisiyenti.
Yillik iqtisodiy samaradorlik quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
E=(Z
1
-Z
2
)A
2
(4)
bu yerda, Z
1
, Z
2
– eski va yangi texnikani qo‘llashda bir birlik mahsulot ishlab
chiqarishga to‘g‘ri keladigan keltirilgan xarajatlar miqdori, so‘m; A
2
– yangi
texnikani qo‘llashdagi mahsulot ishlab chiqarish hajmi, natural birlikda.
Hisob-kitob ishlarini amalga oshirish uchun zaruriy ma’lumotlar 1 va 2
jadvallarda keltirilgan.
Takomillashtirilgan texnologiyani ishlab chiqarishga joriy qilinishi natijasida
olinadigan tayyor mahsulotlarning sifat ko‘rsatkichlarning yaxshilanishiga ham
erishiladi. Bunda paxta tozalash korxonalarida asosiy ishlab chiqarish jarayonidagi
asbob-uskunalarni yaxshilash va uning ishchi qismlarini takomillashtirish natijasida
olinadigan paxta tolasining chiqishi, sinfdan-sinfga o‘tishi, momiq, chigit kabi
|
| |
