“JOURNAL OF SCIENCE-INNOVATIVE RESEARCH IN
UZBEKISTAN” JURNALI
VOLUME 1, ISSUE 9, 2023. DECEMBER
ResearchBib Impact Factor: 8.654/2023 ISSN 2992-8869
359
PAXTA TARKIBIDAGI IFLOS ARALASHMALAR FRAKSIYALARINI
TEXNOLOGIK BOSQICHLAR BO‘YICHA O‘ZGARISHINI TADQIQOTI
Raximjonov Azizbek ravshanbek o‘g‘li
Maxsudova Xilolaxon Baxtiyorjon qizi
Farg‘ona politexnika instituti
Ushbu maqolada paxta tarkibidagi iflosliklar fraksiyalarini texnologik bosqichlar
bo‘yicha o‘zgarishini o‘rganish va qoldiq iflosliklar
miqdorini aniqlash va
mashinalar tozalash samaradorligini oshirish bo‘yicha ishlarning nazariy va amaliy
tadqiqoti yoritilgan.
Kalit so‘zlar: tozalash, samaradorlik, klaster,g‘aram,iflos aralashmalar.
Kirish
Paxta tozalash, to‘qimachilik va yengil sanoat korxonalari tomonidan ishlab
chiqarilayotgan paxta tolasi va uning mahsulotlarining sifat ko‘rsatkichlari yuqori
bo‘lishi, dunyo standartlari talablariga javob berishi ularning jahonda bozorida
xaridorgir bo‘lishining asosiy omilidir.So‘nggi yillarda mamlakatimizda
to‘qimachilik va tikuv-trikotaj
sanoatini rivojlantirish, soha korxonalarining
investitsiya va eksport faoliyatini qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha kompleks chora-
tadbirlar amalga oshirilishi natijasida respublikada ishlab
chiqarilayotgan paxta
tolasi to‘liq va ip kalavaning 45 foizi qayta ishlanmoqda, shuningdek,
sohaning
yillik eksport salohiyati 3,2 milliard dollardan oshdi. Jahonda paxta tolasi
to‘qimachilik sanoatining asosiy xomashyolaridan biri hisoblanadi. Xalqaro
konsultativ qo‘mita (ICAC) ma’lumotlariga ko‘ra «paxta
tolasini eksportyorlari
beshtaligiga AQSH, Hindiston, Avstraliya, Braziliya va O‘zbekiston
hamda
importyorlar Bangladesh, Vetnam, Xitoy, Turkiya va Indoneziya mamlakatlari
kiradi». Paxta tozalash sanoati korxonalarini
barqaror rivojlantirish, tarmoq
korxonalarida texnik vosita va texnologiyalarini ishlab chiqish,
ishlab chiqarish
quvvatlaridan samarali foydalanish darajasini oshirish, jahon paxta bozorida yuqori
sifatli raqobatbardosh mahsulotlar ishlab chiqarishga alohida e’tibor qaratilmoqda.
Bu borada, jumladan, jahon paxta tozalash korxonalarida yuqori samaradorlikka ega
bo‘lgan paxta tozalash sanoati mashinalarini takomillashtirish va resurstejamkor
texnologiyalarni yaratishga alohida e’tibor berilmoqda [1-4].
