|
Jurnal 001-yilda tashkil etilgan. Jurnal yilda 12 marta chiqadiBog'liq 11-son PM Ped PsixoloТадқиқот методологияси. Коммуникатив қобилият нуқтаи назаридан педагогик тактика
мураббийнинг маънавий етуклиги натижасини акс эттиради. Аввало, бу болаларнинг ёши ва
индивидуал хусусиятлари психологиясини билиш; ахлоқ асосларини билиш; ҳаракатларнинг ахлоқий
маъносини кўриш қобилияти; талабаларга таъсир ўтказиш усулларини билиш; педагогик маҳорат;
болаларни севиш; болалар хулқ-атворини кузатиш; атроф муҳитни бошқариш; тегишли таъсир
усулини танлаш; болалар билан суҳбатлашиш; ўз-ўзини бошқариш ва ўзини тутиш, адолатлилик,
бошқаларнинг тажрибасида ижодкорлик; педагогик техникани ривожлантириш, ҳазил туйғуси.
Буларнинг барчаси талабадаги шахсга бўлган ҳурмат ва унинг қадр-қиммати билан ажралиб туради.
Шундай қилиб, педагогик тактикада касбий компетенция, коммуникатив қобилият, психологик
ҳушёрлик ва педагогик техника бирлаштирилади. Мураббийнинг фаолияти ҳеч қачон фақат
профессионал доирада чекланмайди. Унинг ишбилармонлик фазилатлари инсон шахсияти билан
узвий боғлиқдир. Шунинг учун педагогик тактикада спорт мураббийининг умумий маданияти, унинг
ижтимоий етуклиги, такомиллаштириш бўйича доимий иши ўз ифодасини топади.
Таҳлил ва натижалар. Педагогик мулоқотнинг навбатдаги таркибий элементи бу тактикадир,
бу педагогик такт билан боғлиқ. Мураббий болалар олдида турли хил ролларни ижро этади: дарсда
синф дарсга тайёр бўлмаганда аниқлик, тўғрилик, жиддийлик ва оҳанглари; синфдан ташқари
ишларда самимийлик, эркинлик, бу айниқса индивидуал суҳбатда зарур; ўйин пайтида дўстлик, бўш
вақтини мазмунли ўтказишга ишониш.
Шунинг учун турли хил алоқа шакллари спорт мураббийинг оҳангни ўзгартиришни талаб
қилади.
Юқоридагилар коммуникатив қобилиятнинг таркибига хос функцияларни аниқлашга имкон
беради. Унинг ядроси педагогик алоқа эканлигини ва педагогик алоқа таълим жараёнига хос деярли
барча асосий функцияларни бажаришини ҳисобга олсак, функционал характеристикани, бизнинг
фикримизча,шу нуқтаи назардан ёзиш мумкин. Аммо коммуникатив қобилият учун ушбу функциялар
ўзига хос хусусиятларга эга бўлади. Эслатиб ўтамиз, педагогик қобилият, авваламбор, алоқа
ахборотни узатиш, педагогик жараён иштирокчилари ўртасида маълумот алмашиш тушунилади.
Ахборот бериш мураббийнинг барча ҳаракатларига ҳамроҳ бўлади. Ахборот алмашиш бу педагогик
фаолиятнинг энг қийин йўналиши
Шу нуқтаи назардан, биз коммуникатив ахборот функциясини алоҳида таъкидлаймиз, бу
кундалик, ўқув, услубий, изланиш ва бошқа характердаги баъзи маълумотларни алоқа орқали
етказишдан иборат. Ушбу функцияни амалга ошириш тўпланган ҳаётий тажрибани, илмий
билимларни ўзгартиришга ёрдам беради, шахсни моддий ва маънавий қадриятлар билан таништириш
жараёнини таъминлайди.
Коммуникатив билим бу мураббийнинг, умуман, алоқа нима эканлигини, унинг турлари,
босқичлари, шакллари, ривожланиши қандай эканлиги ҳақидаги билимдир. Бу қандай таълим
усуллари ва техникаси мавжудлиги, қандай таъсир кўрсатиши, уларнинг имкониятлари ва чекловлари
қандай эканлиги ҳақидаги билимдир. Шунингдек, қайси усуллар ҳар хил болалар ва турли хил
ўқитиш вазиятлари учун самарали эканлигини билишдир. Бу алоқа қобилиятининг ривожланиш
даражаси ва қайси усуллар айнан “менинг фаолиятимда” самарали эканлиги ва қайси бири самарали
эмаслиги ҳақидаги билимдир.
“PEDAGOGIK MAHORAT” ilmiy-nazariy va metodik jurnal. 2023, № 11
27
|
| |
