20-MA’RUZA. UZLUKSIZ IShLAYDIGAN BUG‘LATISh QURILMALARI UChUN ISSIQLIK BALANSLARI VA BUG‘ SARFI
To‘g‘ri oqimli bug‘latish qurilmasini hisoblash.
Bug‘latish qurilmasining issiqlik balansi.
To‘g‘ri oqimli bug‘latish qurilmasiga bug‘ sarfini aniqlash.
To‘g‘ri oqimli bug‘latish qurilmasini hisoblash. Bug‘latish qurilmalarining issiqlik hisob-kitoblari va balanslarini I.A. Tishenko uslubi bo‘yicha ko‘rib chiqamiz. Quyidagi belgilashlarni kiritamiz, ulardagi 0 indeksi konsentratsiyalanmagan eritmaga, 1, 2, 3 ...indekslari esa – korpuslarning nomerlariga mos keladi;
b , b1, b2 va b3 – eritmalarning konsentratsiyalari, %;
c0, c1, c2 va c3 – eritmaning solishtirma issiqlik sig‘imlari, kDj/(kg°S);
t0, t1, t2 va t3 – eritmaning qaynash temperaturalari, °S;
i1 , i2 i3 va i3 – isituvchi bug‘ning entalpiyasi, kDj./kg;
i"i, i"2 va i"3 – ikkilamchi bug‘ning entalpiyasi, kDj/kg;
1 2 va 3 - ikkilamchi bug‘ning temperaturasi, S;
1 2 va 3 – isituvchi bug‘ kondensatining entalpiyasi, kDj/kg;
d1 – apparatga kirib keladigan isituvchi bug‘ning sarfi, 1 kg eritmaga kg hisobida;
1, 2 va 3 – bug‘latishga kirib keladigan 1 kg konsentratsiyalanmagan eritmadan bug‘latiladigan suv miqdori, kg.
4-17 rasmda to‘g‘ri oqimli ko‘p korpusli bug‘latish qurilmasining sxemasi ko‘rsatilgan. Bu sxemada birinchi korpusdan chiqayotgan ikkilamchi bug‘ ikkinchi korpus uchun isituvchi bug‘, ikkinchi korpusdan chiqayotgan ikkilamchi bug‘ uchinchi korpus uchun isituvchi bug‘ vazifasini o‘taydi va jarayon shu tariqa davom etadi.
Bundvy holda, qabul qilingan belgilashlarga ko‘ra quyidagini olamiz: i'1=i'2, i'2=i'3 i'3=i'1 va hokazo.
Sxemada oldingi korpus kondensatining issiqligidan keyingi korpusda qisman foydalanish ko‘zda tutilgan, bu odatda kengaytiruvchi idishlar yordamida amalga oshiriladi, ularda kondensatning bug‘ hosil bo‘lish bilan o‘z-o‘zidan qaynashi sodir bo‘ladi, bug‘ning solishtirma miqdori ikkita qo‘shni korpuslardagi kondensatning entalpiyalar farqiga proporsional bo‘ladi. Xuddi shunday issiqlik miqdori uning bevosita bir korpusdan ikkinchi korpusga o‘tishidan foydalanish bilan ham olinishi mumkin. Biroq bu ekspluatatsiya qilishni murakkablashtiradi va apparatlarda issiqlik uzatishni yomonlashtirishi mumkin. Issiqlik balanslarini tuzishda butun kondensat bir korpusdan boshqa korpusga kaskadli tarzda o‘tkaziladi deb hisoblash mumkin.
Issiqlik balanslarini tuzishda apparatlarning yuzasi orqali atrof-muhitga issiqlik yo‘qotilishi, shuningdek apparatdan bug‘-havo aralashmasi va kondensatsiyalanmaydigan gazlarni so‘rib olish yoki haydab chiqarish bilan bog‘liq bo‘lgan issiqlik yo‘qotilishi hisobga olinmaydi. Bu yo‘qotilishlar har bir apparat uchun issiqlik yuklamasi va isitish yuzasi alohida aniqlangandan keyin yaqinlashtirilgan tarzda baholanadi. Ular yaxshilab izolyatsiyalangan apparatlar uchun 3 – 5% ni tashkil qilishi mumkin.
4 17 rasm. Ekstrabug‘ni ajratib olish va kondensatni kaskadli tarzda o‘tkazishga ega bo‘lgan to‘g‘ri oqimli ko‘p korpusli bug‘latish qurilmasining sxemasi.
Bug‘latish qurilmasining birinchi korpusining issiqlik balansi.. Bug‘latish qurilmasining birinchi korpusining (4-17 rasm) apparatga kirib keladigan 1 kg eritmaga issiqlik balansi quyidagi ko‘rinishda bo‘ladi:
Issiqlik kelishi
|
Issiqlik sarfi
|
Isituvchi bug‘ bilan d1 i'i
|
Ikkilamchi bug‘ bilan 1 i’’1
|
Eritma bilan c0t0
|
Apparatdan chiqib ketadigan eritma bilan ……. (1-1) s1 t1
|
|
Kondensat bilan..... d11
|
Issiqlik balansining tenglamasini tuzamiz
d1 i'I +1 c0t0 = 1 i’’1 + (1-1) s1 t1 + d11 (4-31)
Agar apparatga s0 issiqlik sig‘imiga ega bo‘lgan 1 kg eritma kelib tushsa va undan si, issiqlik sig‘imiga ega bo‘lgan 1 kg suv chiqib ketsa, u holda apparatdan chiqishda s1 issiqlik sig‘imiga ega bo‘lgan (1-1) kg eritma olinishi sababli, quyidagi tenglik adolatli bo‘ladi
. (4-32)
(4-31) issiqlik balansi tenglamasida (1-1) s1 o‘rniga (s0 -1 sn) kattalikni qo‘yish va uni -1 ga nisbatan yechish bilan quyidagini olamiz :
. (4-33)
1 kg isituvchi bug‘ning issiqligi hisobiga bug‘latiladigan suv miqdoriga teng bo‘lgan (i'1 - 1)/(i"1 - cvtt), ko‘paytuvchi bug‘lanish koeffitsienti deb ataladi. U har doim musbat qiymatga ega bo‘ladi.
(t0 – t1)/(i’’1 - cvtt) ifoda manfiy, musbat yoki nolga teng bo‘lishi mumkin. Uning belgisi suratning belgisiga bog‘liq bo‘ladi, chunki i"i-cBt1 maxraj har doim musbat bo‘ladi. Agar apparatga kirib keladigan eritmaning temperaturasi apparatda qaynayotgan eritmaning temperaturasidan yuqori bo‘lsa, ya’ni agar t0 t1 bo‘lsa, u holda c0 t0 - t1 1 kg eritmadan apparatga kirib kelishda uning temperaturasining pasayishi hisobiga ajralib chiqadigan issiqlik miqdoriga teng bo‘ladi. Masalan, to‘g‘ri oqimli bug‘latish qurilmasining birinchi korpusidan t1 temperaturaga ega bo‘lgan eritma unda eritmaning temperaturasi t2 t1 bo‘lgan ikkinchi korpusga keladigan bo‘lsa, u holda kelib tushayotgan eritmadagi suvning qandaydir bir miqdori oshiqcha qizishning o‘zining issiqligi hisobiga qaynaydi. Apparatda suyuqlikning kirib kelayotgan eritmaning issiqligi hisobiga bug‘lanishi o‘z-o‘zidan bug‘lanish, (t0 - t1)/(i'1 - cvtt) kattalik esa - o‘z-o‘zidan bug‘lanish koeffitsienti deb ataladi.
Shunday qilib, (4-33) tenglama quyidagi soddalashtirilgan ko‘rinishda ko‘chirib yozilishi mumkin:
kg/kg. (4-ZZa)
Bir korpusli qurilmada 1 kg eritmaga bug‘ sarfi quyidagi formula bilan ifodalanadi:
(4-34)
Ikkinchi korpus uchun issiqlik balansining tenglamasi 4-17 rasmdagi sxemaga muvofiq quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi:
.
Ushbu tenglama va sxemada 1, 2 va boshqalar ekstrabug‘ ajratib olish kattaliklarini, R esa aksincha – bug‘latish qurilmasiga qarama-qarshi bosim bilan ishlaydigan bug‘ mashinasidan yoki boshqa biror chekkadagi bug‘ generatoridan bug‘ kirib kelishini bildiradi.
Yuqorida ko‘rsatib o‘tilganidek (1-1) c1=c0-1cB va mos ravishda (1-1-2) c2=c0-1cB ekanligini e’tiborga olish bilan tenglamani quyidagi ko‘rinishda taqdim qilamiz:
bundan
ni va bilan hamda ni bilan almashtirish bilan quyidagini olamiz:
(4-35)
bunda 2 — bug‘lanish koeffitsienti; 2 va 2 — eritma va ikkinchi korpus uchun o‘tkaziladigan kondensatning o‘z-o‘zidan bug‘lanish koeffitsientlari.
1 o‘rniga (4-ZZa) formulaga muvofiq unga mos keladigan ifodani, ya’ni 1=d1 1+s0 1 ifodani qo‘yish bilan bug‘latish apparatiga kirib kelgan eritmaning 1 kg dan ikkinchi korpusda bug‘latilgan suv miqdorini topamiz
. (4-36)
Xuddi shu tarzda uchinchi korpus uchun issiqlik balansi tenglamasini tuzish va bir qator qayta shakllantirishlardan keyin quyidagi tenglamani olish mumkin:
(4-37)
Bu tenglamlardagi d1 dagi koeffitsientlarni x1 x2 va x3, s0 dagi koeffitsientlarni – u1 u2 u3, (1 - R) dagi koeffitsientlarni z2 va z3 orqali belgilaymiz, shunda 1 2 va 3 uchun quyidagi tenglamalarni olamiz:
…………………………
………………………….
Yozilgan tenglamalarni qismlar bo‘yicha yig‘indilash bilan quyidagini olamiz:
(4-38)
p korpusli qurilma uchun quyidagi belgilashlarni qabul qilish bilan:
(4-38) tenglamani quyidagi ko‘rinishda yozish mumkin
.
Bundan to‘g‘ri oqimli ko‘p korpusli bug‘latish qurilmasining birinchi korpusini isitishga ketadigan birlamchi isituvchi bug‘ning qidirilayotgan sarfini topamiz
, (4-39)
Eritmaning G, kg/soat sarfida birinchi korpusga bug‘ sarfi
(4-39a)
bunda Wn=G -barcha korpuslarda bug‘latilgan suv miqdori kg/soat; R1, 1, 2 …n - bular ham kg/soat o‘lchamlilikka ega.
(4-39) tenglaani quyidagi ko‘rinishda ham taqdim qilish mumkin:
, (4-40)
Bundan shu kelib chiqadiki, ekstrabug‘ ajratib olishda birinchi korpusda d1 isituvchi bug‘ sarfining ortishi Z/Xn koeffitsientlarning nisbatlariga proporsional bo‘ladi
Z1/Xn, Z2/Xn va hokazo nisbatlar ekstrabug‘ ekvivalentlari deb ataladi. U turlicha parametrlarga ega bo‘lgan zaruriy miqdordagi ekstrabug‘ ajratib olishda birinchi korpusga to‘g‘ri keladigan solishtirma bug‘ sarfining necha kilogrammga ortishini ko‘rsatadi.
Ekstrabug‘ ekvivalentlari korpuslarning nomerlanish tartibi bo‘yicha kamayib boradi, chunki bunda Z ning koeffitsientlari kamayadi. Bundan shu narsa kelib chiqadiki, undan ekstrabug‘ ajratib olinadigan korpus nomeri qanchalik yuqori bo‘lsa, birinchi korpusda 1 kg ajratib olinadigan ekstrabug‘ga shunchalik kam isituvchi bug‘ sarflanadi.
Past bosimdagi bug‘ning iste’molchilari mavjud bo‘lganda korxonaning issiqlikdan foydalanuvchi qurilmalariga ketadigan umumiy issiqlik sarfini tejash maqsadida aksariyat hollarda bug‘latish qurilmalaridan maksimal darajada ekstrabug‘ ajratib olish foydali bo‘ladi.
To‘g‘ri oqimli bug‘latish qurilmasiga bug‘ sarfini aniqlashning yaqinlashtirilgan uslubi. Bug‘ sarfini aniqlashning yuqorida keltirilgan uslubi hatto to‘rt korpusli qurilma uchun ham juda ulkan bo‘ladi. Biroq agar barcha korpuslarda bug‘lanish koeffitsientini birga (amalda ular 0,92-0,99 ni tashkil qiladi), ikkita yoki undan ortiq o‘z-o‘zidan bug‘lanish koeffitsientlarining ko‘paytmalari esa nolga teng bo‘ladi deb qabul qiladigan bo‘lsak, u juda soddalashadi. Bu yo‘l qo‘yilishlar 4-6% dan ortiq bo‘lmagan xatolikni beradi. Bunda d1 da koeffitsientlar quyidagi qiymatlarni qabul qiladi:
so da koeffitsientlar:
i t. d.
(1 - R) da koeffitsientlar:
i t. d.
2 da koeffitsientlar:
i t. d.
3 da koeffitsientlar:
va hokazo.
4-3a jadval
(4-39) va (4-39a) tenglamalardagi X va U koeffitsientlar
Korpuslar soni
|
X kattalik
|
U kattalik
|
2
|
|
|
3
|
|
|
4
|
|
|
p
|
|
|
X, U va Z koeffitsientlar asosida X, U va Z yig‘indi koeffitsientlar hisoblanishi mumkin, ulvrning qiymatlari (4-Za) va (4-3b) jadvallarda keltirilgan.
X, U va Z yig‘indi koeffitsientlarning olingan qiymatlaridan (4-39) va (4-39a) formulalar bo‘yicha bug‘ sarfini aniqlash uchun foydalaniladi.
4-3b jadval
(4-39) va (4-Z9a) tenglamalardagi Z koeffitsientlari
Korpuslar soni
|
1 – R uchun Z1 kattalik
|
2 uchun Z2 kattalik
|
3 uchun Z3 kattalik3
|
2
|
|
|
|
3
|
|
|
|
4
|
|
|
|
5
|
|
|
|
Agar bug‘latish apparatlari kondensatni o‘tkazmasdan ishlasa, u holda X, U va Z ni aniqlashda hamma joyda =0 deb qabul qilish lozim bo‘ladi. Agar ekstrabug‘ ajratib olish bo‘lmasa yoki o‘z ishini bajarib bo‘lgan bug‘ni uzatish bo‘lmasa , u holda R = 0 va 1 = 2 = ... = n = 0 deb qabul qilish lozim bo‘ladi.
Qarama-qarshi oqimli ko‘p korpusli bug‘latish apparatlarini hisoblash va korpuslarni parallel oziqlantirishga ega bo‘lgan qurilmalarni, shuningdek bug‘latish apparatlarini ulashning amaliyotda mavjud bo‘lgan sxemalarini ulashning boshqa variantlarini hisoblash maxsus kursda ko‘rib chiqiladi [L. 4, 15, 21].
4-2 misol. Glitserinli suvni bug‘latish uchun mo‘ljallangan, har ikkala korpusning bir xal isitish yuzasiga ega bo‘lgan ikki korpusli bug‘latish qurilmasini hisoblang. Bug‘latish sxemasi 4-18 rasmda tasvirlangan. Glitserinli suvning boshlang‘ich va oxirgi konsentratsiyalari bo=20% va 6kon=88%. Unumdorlik Gkon=643 kg/soat (0,178 kg/s) konsentratsiyalangan glitserinni tashkil qiladi. Isituvchi bug‘ning bosimi ro=4.9 105 Pa (5 kg/sm2) va tp= 158 SS. Ikkinchi korpusdagi bosim r2 =0,144 105 Pa (0,147 kgs/sm2 abs.) va ikkilamchi bug‘ning temperaturasi =54S. Eritmaning boshlang‘ich temperaturasi t=20°S. Eritma birnchi isitgichda ekstrabug‘ bilan t"= 80°S gacha, ikkinchisida – kuchli bug‘ bilan birinchi korpusda eritmaning qaynash temperaturasigacha (t0-t1) isitiladi; sof glitserinning issiqlik sig‘imi c=2,41 kDj/(kg°S) (0,576 kkal/(kgS). Bug‘latish apparatlari eritmaning majburiy sirkulyatsiyasiga ega. Eritmaning trubkalardagi tezligi: birinchi apparatda -1,5 m/s, ikiknchi apparatda - 3 m/s. Isitish trubkalarining diametrlari 38/32 mm. Issiqlik uzatish koeffitsientlarini aniqlashda birinchi apparatdagi quyqaning qalinligi n=l mm va ikkinchi apparatdagi quyqaning qalinligi 2 mm deb qabul qilinsin; st=58 Vt/(mS), i = 1,163 Vt/(mS). Qurilma kondensatni o‘zkazishsiz va sovutishsiz ishlaydi.
Yechilishi. Bug‘latishga kirib keladigan eritmaning miqdorini aniqlaymiz,
kg/soat.
Bug‘latilishi lozim bo‘lgan suv miqdori.
kg/soat.
Kelgusidagi barcha hisoblashlarni 1 kg eritmaga (bo‘g‘latishga kirib kelayotgan) hisoblaymiz. 1 kg eritmaga kg ekanligini topamiz.
4-18rasm. 4-2 misolga ikki korpusli bug‘latish qurilmasining sxemasi.
(4-2) formula bo‘yicha eritmaning boshlang‘ich konsentratsiyadagi issiqlik sig‘imi
kDj/(kgS).
Eritmani birinchi isitgichda ekstrabug‘ bilan isitish uchun zarur bo‘ladigan issiqlik miqdori
kDj/kg.
Bug‘ hosil bo‘lish issiqligini oldindan r=2220 kDj/kg deb hisoblash bilan, ekstrabug‘ miqdorini topaimz
kg, 1 kg eritmaga.
Agar 1 kg ikkilamchi bug‘ hisobiga ikiknchi korpusda xuddi shunday miqdordagi suv bug‘lanadi deb qabul qiladigan bo‘lsak, u holda ikkinchi korpusda bug‘latilgan suv miqdori quyidagiga teng bo‘ladi:
kg, 1 kg eritmaga.
Birinchi korpusda bug‘latilgan suv miqdori,
kg, I kg eritmaga.
Eritmaningbirinchi korpusdagi konsentratsiyasi
;
Eritmaningikkinchi korpusdagi konsentratsiyasi
Eritmaning korpuslardagi fizikaviy parametrlarini aniqlaymiz. Eritmaning birinchi korpusdagi issiqlik sig‘imi
kDj/( kgS),
Eritmaning ikkinchi korpusdagi issiqlik sig‘imi
kDj/( kgS),
4-4 jadval
Fizikaviy konstantalarning qiymatlari (4-2 misolga)
Fizikaviy konstantalarning nomlari
|
Birinchi korpus
|
Ikkinchi korpus
|
suv
|
eritma
|
suv
|
eritma
|
zichlik , kg/m3
issiqlik sig‘imi s, kDj/(kgS) .
yopishqoqlik vI0-6, m2/s
issiqlik o‘tkazuvchanlik , Vt/(m°S)
|
943
4,25
0,226
0,686
|
1170
3,56
0,65
0,514
|
971
4,187 0,366
0,686
|
1238,0
2,62
10,2
0,326
|
Eritma va suvning spravochnik materiallari bo‘yicha topilgan fizikaviy konstantalari 4-4 jadvalda keltirilgan, bunda eritmaning birinchi korpusda qaynash temperaturasi 120, ikkinchi korpusda - 80S ga teng deb qabul qilinadi.
Fizikaviy-kimyoviy temperatura depressiyalarini bosimga mos keluvchi tuzatmalar bilan spravochnik materiallari bo‘yicha aniqlaymiz, gidrostatik va gidravlik depressiyalarni baholaymiz, barcha ma’lumotlar 4-5 jadvalda keltirilgan.
4-5 jadval
Depressiyalarning qiymatlari, S (4-2 misolga)
Depressiya turi
|
Korpus
|
I
|
II
|
Fizikaviy-kimyoviy 1
|
3,8
|
23,3
|
Gidrostatik 2
|
1
|
1,0
|
Gidravlik 3
|
1
|
0,5
|
Yig‘indi
|
5,8
|
24,8
|
Qurilmadagi temperaturalarning to‘liq farqi
°S.
Temperaturalarning foydali farqi
°S.
Topshiriq shartiga ko‘ra har ikkala korpus bir xil isitish yuzasiga ega bo‘lishi lozim. Shunga ko‘ra (4-16) formulaga muvofiq temperaturalarning foydali farqi korpuslar o‘rtasida ularning issiqlik yuklamalariga to‘g‘ri proporsional va issiqlik uzatish koeffitsientlariga teskari proporsional tarzda taqsimlanadi, ya’ni
Korpuslarning issiqlik yuklamalari ularda bug‘latilayotgan suv miqdorlariga proporsional deb qabul qilinishi mumkin, bunda o‘z-o‘zidan bug‘lanish hodisasi va ikkinchi korpusda bug‘ hosil bo‘lishining yashirin issiqligining ortishiga bo‘lgan tuzatmalar hisobga olinadi. Shunday qilib,
.
Korpuslar bo‘yicha issiqlik uzatish koeffitsientlarining nisbatini k1/k2=2 deb qabul qilamiz (tajriba ma’lumotlari bo‘yicha). Bu qiymatlarni o‘z o‘rniga qo‘yish bilan quyidagini olamiz:
.
Temperaturalarning foydali farqi
yeS,
bo‘lganligi sababli
yeS
va
yeS.
Olingan natijalar va suv bug‘ining jadvallardan olingan ma’lumotlari bo‘yicha suyuqlik va bug‘ning temperaturalari va entalpiyalari jadvalini tuzamiz (4-6 jadval).
4-6 jadval
Suyuqlik va bug‘ning temperaturalari va entalpiyalari (4-2 misolga)
Parametrlarning nomlari
|
Birinchi korpus
|
Ikkinchi korpus
|
belgilanishi
|
qiymati
|
belgilanishi
|
qiymati
|
Temperaturalar, °S:
|
|
|
|
|
Isituvchi bug‘ning temperaturasi
|
ti
|
158,1
|
1
|
123,2
|
Eritmaning qaynash temperaturasi
|
t1
|
129
|
t1
|
78,8
|
Ikkilamchi bug‘ning temperaturasi
|
1
|
124,2
|
2
|
54
|
Kondensatning temperaturasi
|
1
|
158,1
|
2
|
123,2
|
Bug‘ning entalpiyasi, kDj/kg:
|
|
|
|
|
Isituvchi bug‘ning entalpiyasi
|
i'1
|
2 750
|
i'2
|
2710
|
Ikkilamchi bug‘ning entalpiyasi
|
i1
|
2 720
|
i2
|
2 590
|
Ikkilamchi bug‘ning bug‘ hosil bo‘lish issiqligi, kDj/kg
|
r1
|
2 170
|
r2
|
2360
|
Birinchi korpus uchun kondensatsiyalanuvchi bug‘dan devorga beriladigan issiqlik berish koeffitsienti (3-24) formulaga muvofiq
Vt/(m2sS),
bunda N – trubkalarning balandligi, 3 m ga teng deb qabul qilinadi;
B= 5 700 + 56ti - 0,09ti2 = 5 700 + 56158,1- 0,09158,12=12 300;
t - tH - tst ni 2,8S ga teng deb qabul qilamiz, so‘ngra esa tekshirib ko‘ramiz.
Birinchi korpus uchun devordan qaynaydigan suyuqlikka issiqlik berish koeffitsientini (1-13) * formuladan aniqlaymiz
Nu =0,023Re0,8Rg0,4,
=
Fizikaviy konstantalarning qiymatlari 4-4 jadvaldan olingan, bunda a ning qiymatlari /s sifatida hisoblangan.
Birinchi korpus uchun issiqlik uzatish koeffitsienti
Hisob-kitoblarda qabul qilingan temperaturalar farqini tekshiramiz
yeS
U qabul qilingan 2,8S qiymatdan biroz farq qiladi.
Ikkinchi korpus uchun kondensatsiyalanuvchi bug‘dan devorga issiqlik berish koeffitsienti
Ikkinchi korpus uchun devordan qaynaydigan suyuqlikka issiqlik berish koeffitsienti
Ikkinchi korpus uchun issiqlik uzatish koeffitsienti
Qabul qilingan temperaturalar farqini tekshiramiz
°S.
Birinchi korpusda 1 kg konsentratsiyalanmagan eritmaga isituvchi bug‘ sarfini (4-39) formula bo‘yicha aniqlaymiz, X2, 2 va Z2 koeffitsientlarni esa 4-Za va 4-3b jadvallar bo‘yicha hisoblaymiz.
t0 = t1 va 2=0 bo‘lganligi sababli, 1 =0 deb qabul qilish bilan quyidagini topamiz:
Shunda
Bunda birinchi korpusda 1 kg eritmaga to‘g‘ri keladigan bug‘ sarfi quyidagini tashkil qiladi:
kg, 1 kg eritmaga.
Bug‘ning to‘liq sarfi
kg/ch.
Bug‘latilgan suv miqdorini aniqlashtiramiz. Birinchi korpusda 1 kg eritmadan bug‘latilgan suv miqdori
,
chunki 1 = 1 va 1 = 0 bo‘lganligi sababli, 1 = d1 = 0,403 kg va bug‘latilgan suv miqdori
W1=0,403 2 828 = 1 150 kg/soat. Ikkinchi korpusda bug‘latilgan suv miqdori,
kg,
1 kg eritmaga, kg/soat. Butun qurilmada bug‘latilgan suv miqdori
WII=W1+W2 =1150 + 1 020 =2 170 kg/soat.
Bug‘latiladigan suvning oldindan topilgan miqdori 2185-2170=15 kg/soat bilan farq bor-yo‘g‘i 1% atrofida bo‘ladi. Alohida korpuslarda uzatilgan issiqlik miqdorini tekshiramiz.
Birinchi korpusda
q1 = d1r0 = 0,403 2 085 = 840 kDj, 1 kg eritmaga.
Ikkinchi korpusda
kDj, 1 kg eritmaga.
Olingan issiqlik miqdorlarining nisbati
.
Oldindan qilingan hisob-kitoblarda bu nisbat 0,765 ga teng deb qabul qilingan edi. Shunday qilib, farq unchalik katta emas. Eritmaning birinchi korpusda olingan konsentratsiyalavrini tekshiramiz:
%.
Ikkinchi korpusda
%.
Olingan qiymatlar oldindan qabul qilingan qiymatlardan ko‘p farq qilmasligi sababli qayta hisoblashni amalga oshirmaymiz.
Birinchi korpusning bug‘latish apparatining isitish yuzasi
m2
Ikkinchi korpusniki
m2
Har ikkala apparatning isitish yuzasi, hisob-kitob shartiga ko‘ra, bir xil bo‘lib chiqdi
Ma’ruzaning qisqacha yakunlari
1. Bug‘latish qurilmasini hisoblash uchun quyidagi belgilashlar kiritilgan, ulardagi 0 indeksi konsentratsiyalanmagan eritmaga, 1, 2, 3 ...indekslar esa – korpuslarning nomerlariga mos keladi.
2. Bug‘latish qurilmasining birinchi korpusining issiqlik balansi. Bug‘latish qurilmasining birinchi korpusining apparatga kirib keladigan 1 kg eritmaga issiqlik balansi quyidagi ko‘rinishda bo‘ladi:
Issiqlik kelishi
|
Issiqlik sarfi
|
Isituvchi bug‘ bilan d1 i'i
|
Ikkilamchi bug‘ bilan 1 i’’1
|
Eritma bilan c0t0
|
Apparatdan chiqib ketadigan
eritma bilan ……. (1-1) s1 t1
|
|
Kondensat bilan..... d11
|
Issiqlik balansining tenglamasi
d1 i'I +1 c0t0 = 1 i’’1 + (1-1) s1 t1 + d11
|
