Karyerlarda avtomobil yo’llarini tuzilishi va tizimlari. Reja

Download 166.06 Kb.
bet	1/2
Sana	05.03.2024
Hajmi	166.06 Kb.
	#167242

Bog'liq
Karyerlarda avt-WPS Office
ОБЪЕКТИВКА Исмоилов Ш., 3a222fd7-049a-47d8-a607-f4d58e549ab8, (JAVOBI)TEST -2020 O\'razboyev Jahongir 1997-y, Microsoft excel dasturi haqida umumiy ma`lumotlar, 2020-3-203-213, 88 (20), 88 (161), 88 (19), QOBILIYAT VA KASB, shanonFel1, Elektr yuritma va elektronika fanidan yakuniy nazorat savollari-fayllar.org, Elektrotexnika, Etnopsixologik metodlar, MAKTABGACHA TA`LIM YOSHIDAGI BOLALAR NUTQINI O`STIRISHDA BOLALAR ADABIYOTIDAN FOYDALANISH, ZarinaKiber

Karyerlarda avtomobil yo’llarini tuzilishi va tizimlari. Reja: 1. Karyer avtomobil yo‘llari tuzilishi. 2. Karyer avtomobil yo‘llariga qo`yiladigan talablar. Dunyoda keng tarkalgan tashish hajmi va ular ishlaydigan karyerlar soni, avtomobil transporti olgan. Avtomobil transporti rangli va temir rudasini topish karerlarida kulaniladi, tog-ximik maxsulotlari, kurulish materiallarini tashishda, va yana fakat asosiy transport turideg emas, va yana konveyer bilan birga kombinatsiyada, temir yul va skipli transport bilan birga ishlatiladi. Asosiy tur sifatida — avtomobil transporti kulaniladi: karerlar kurulishida, kon ochilish ishlarida; kichik va urta kuvatl kon ishlariniolib borishda; transportirovka masofasi kam ( 3—4 km gacha) bulgan xolda; kon ishlarini olib borishda, magistral yularidan va yukori energetik resurslardan uzokda joylashganda. Avtomobil transportining karer chukurligi ratsional kullanishi 200 – 250 m. dan oshmaydi, ammo chukurligda 400- 450 m. oshgan samarali ishlagan xollari xam bor, bu indi kombinirovanыy transport xududi (sm. glavu 5). Avtomobil transportining afzalliklari - yukori xarakatchanligi va avtosamosvallar ixchamligi ( mashinaning kaytib olish diametri 8- 15 m.), avtoyullarning baland kiyaliklarini yengish i, bushda – 150%o imkoni ( yuk yunalshida – 80 –100%o, yukning fiziko-mexanik xislatlarining, kurilmalarning kaxarjligiva ishchanligi, avtoyullarning joylashuvi, ularning bosib olinishining tez amalga oshirilishiningyuklanish samaradorligiga boglik emasligi. Avtortansportlarning kamchiligi —avtomobilda tashishning kimmatga tushishi(transportirovka sarf-xarajat me’yori, 1 t-kg, 5 – 6 marta yukori, temir yul transportiga nisbatan), moshining kimmat turishi va ularning saxlash uchun axamiyatli xarajatlar, transport vositasini olib keladigan suyukli yonilgiga boglikligi, yukori energiya sugdirishi, zararli chikindilarining yukori chikorishi, transportirovka kilishning masofasining axamiyatsiz yutiklari. Avtotransport samaradorligi tabiisharoitlarga boglik. Bizning davlatimizda abtotransportlarning ishlatish sharoitiga ajratiladi shimoli – sovuk ( past temperaturali xududlar -40.. .-70 °S gacha va kish davomiyligi – 300 kun yiliga), urtacha – miyoriy va janubiy – issik ( yozgi temperaturasi +40...+50 °S gacha) iklim zonasi. Avtotransportning shimoliy kutupdagi ishlash kienchiliklari tuman sharoitida kurish chegaranganligi, korlarda, buronlarda, yullar muzlashishi, sovuk dvigatelarini ut olish kienligi, sovukga chidamliyligi mtallarining kulash zarurligi, sovukka chidamli rezinotexnik jixozlari vaelektrotexnik materialari, xavoning yukori namligi, elektrooborudovaniya ishonchislig pastligi va temir jixozlarining xizmat kilish muddati va bosh. Janubiy kutubda avtotransport ishlashi kienlashadi dizel kuvati kamaeshi sababli, tortuvchi elektro jixozlarining sovutish sharoiti kamaishi, elektron jixozlarining ishonchliyligi kamaishi. Baland tog xudutlarida dizel kuvati kamaishi va elektrodvigatel sobutilishi kamaeshi elektroizolitsiya materialarining ishonchliyligi kamayadi. Avtotransportning xarakatlanish sxemasi tog - texnik kon ishlash sharoitlari, foydali kazilmalarining va yukori katlamining transportirovka yunalishlariga karab aniklanadi. Rasm. 13.1. Karyer avtoyullar sxemasi Garizontal va kam kiyali konlarda ish olib borishda, tabiiy boyliklar esa, soyasta joylashkan bulsa, va yana tog karerlarida tugri chikishlar kulaniladi (rasm. 13.1, a). CHukur karerlarida chegaranlangan ulchamlarda, planda spiral simon chikishlar keng tarkalgan (rasm. 13.1, b). Tog kiyaligida , axamiyatli chukurligda tabiiy boyliklarini kazib olishda, tugri chikish yuli bilan belgilangan joyga bora olmaganda, tugun simon chikishlar kullaniladi (rasm. 13.1, v). Katta va chuqur karyerlarda aralash spirali va tugun chiqishlaridan foydaniladi. Karyer atvomobilь yo’llari (avtoyo’llar) tashish uslubi bo’yicha ishlab chiqarish va xo’jalik yo’llariga bo’linadi. Ishlab chiqarish avtoyo’llari foydali qazilmalarni va qoplama tog jinslarini ekskavator zaboyidan yuk tushirish punktlarigacha tashishga, xo’jalik avtoyo’llari esa xo’jalik va yordamchi yuklarni tashishga mo’ljallangan bo’ladi. Ishlab chiqarish avtoyo’llari trassada joylashishi bo’yicha quyidagi asosiy yo’l uchastkalariga bo’linadi: yuqoridagi (er yuzasidagi); kapital transheya va s’ezdlardagi; agdarmalar va zaboylardagi yo’llar. Ishlatish sharti bo’yicha kar’er avtoyo’llari doimiy va vaqtinchalik yo’llarga ajratiladi. Doimiy yo’llar uzoq muddatli ishlatishga mo’ljalangan bo’lib, maxsus yo’l qoplamasiga ega bo’ladi. Doimiy yo’llarga kar’er yuqorisidagi, kapital transheyalardagi, kar’er transport bermalaridagi va agdarmaga kirish-chiqish yo’llari kiradi. Vaqtinchalik yo’llar davriy ravishda ish frontining siljishi bilan o’zgarib turadi. Vaqtinchalik yo’llarga kar’er pogonasidagi s’ezdlar, ishchi pogonalardagi zaboy va agdarma yo’llari misol bo’ladi. Yo’larning o’lchamlari va tuzilishini belgilaydigan asosiy ko’rsatgich yo’lning yuklanganligi (gruzonapreajenostь) yoki kuchlanganligi bo’lib bu kattalik vaqt birligida yo’l uchastkasidan tashib o’tilayotgan yuk miqdorini belgilaydi. Doimiy ishlab chiqarish avtoyo’llari yuk o’tkazish qobilyatiga qarab 3 ta kategoriyaga bo’linadi. 1- kategoriya – yiliga 2000 ming tonnadan ko’p yuk o’tkaza oladigan yo’llar; 2 - kategoriya – yiliga 2000 dan 300 ming tonagacha yuk o’tkaza oladigan yo’llar; 3 - kategoriya 300 min tonnadan kam yuk o’tkaza oladigan yo’llar. Barcha vaktinchalik yo’llar 3 - kategoriyaga kiritilgan. Karyer avtomobil yo’llari (13.2-rasm) zamin (yer asosi) 2, yo’l qoplamasi (yo’lning qatnov qismini shakilantiradi)4, suv oqizuvchi qurilmalar 1, berma 6 va chegaralovchi qurilmalar 5 dan tashkil topadi. Zamin ob-xavo va namgarchiliklarga bogliq bo’lmagan xolda mustaxkam, ishonchli va barqarorlikni ta’minlashi kerak. Avtoyo’llar zamini xam temir yo’llar zamini singari ko’ndalang profili bo’yicha quyma, qazilgan va nolь o’lchamli (tekis joy) bo’lishi mumkin. Zamindan suvni qochirish uchun yo’l chetlariga qiyaligi 2-40/00 bo’lgan ariqchalar quriladi, tog yon bagrilaridagi yo’llarda bu ariqchalar yo’lning yuqori qismida xosil qilinadi. Zaminning kengligi yo’l qatnov qismi va yo’l chetlari kengligidan kelib chiqib qabul qilinadi. 13.2-rasm. Avtomobil yo’lining ko’ndalang kesimi: a) yumshoq jinsli transheyalarda; b) karyer se’ezdlarida. Download 166.06 Kb.

Download 166.06 Kb.