227
qilishda davlat chegaralari degan tushuncha yo‘qolib ketadi.
Jahon kompyuter
tarmog‘i davlat boshqaruvini tubdan o‘zgartirmoqda, ya’ni davlat axborotlarning
tarqalishi mexanizmini boshqara olmay qoladi. Shuning uchun ham mavjud
axborotlarga noqonuniy kirish, ulardan foydalanish va yo‘qotish kabi muammolar
dolzarb bo‘lib qoldi. Bularning bari shaxs, jamiyat va davlatning axborot
xavfsizligi darajasining pasayishiga olib kelmoqda.
Davlatning axborot
xavfsizligini ta’minlash muammosi milliy xavfsizlikni ta’minlashning asosiy va
ajralmas qismi bo‘lib, axborot himoyasi esa davlatning birlamchi prioritet
masalalariga aylanmoqda.
Maxfiy va qimmatbaho axborotlarga ruxsatsiz kirishdan himoyalash eng muhim
vazifalardan biri sanaladi. Kompyuter egalari va foydalanuvchilarning
ma’lumotlarini mulkiy himoyalash - bu ishlab chiqarilayotgan axborotlarni jiddiy
iqtisodiy va boshqa moddiy hamda nomoddiy zararlar keltirishi mumkin bo‘lgan
turli kirishlar va o‘g‘irlashlardan himoyalashdir.
Axborot xavfsizligi - ma’lumotlarni yo‘qotish va o‘zgartirishga yo‘naltirilgan
tabiiy yoki sun’iy xossali tasodifiy va qasddan ta’sirlardan
har qanday
tashuvchilarda
axborotning
himoyalanganligidir.
Ilgarigi
xavf
faqatgina
konfidensial (maxfiy) xabarlar va hujjatlarni o‘g‘irlash yoki nusxa olishdan iborat
bo‘lsa, hozirgi paytdagi xavf esa kompyuter ma’lumotlari to‘plami, elektron
ma’lumotlar, elektron massivlardan ularning egasidan ruxsat so‘ramasdan
foydalanishdir. Bulardan tashqari, bu harakatlardan moddiy foyda olishga intilish
ham rivojlanadi.
Axborotning himoyasi - boshqarish va ishlab chiqarish faoliyatining axborot
xavfsizligini ta’minlovchi va tashkilot axborot
zaxiralarining yaxlitligi,
ishonchliligi, foydalanish osonligi va maxfiyligini ta’minlovchi qat’iy
reglamentlangan
dinamik
texnologik
jarayondir.
Axborotning
egasiga,
foydalanuvchisiga va boshqa shaxsga zarar etkazmoqchi bo‘lgan noqonuniy
muomaladan har qanday hujjatlashtirilgan, ya’ni identifikatsiya qilish imkonini
beruvchi rekvizitlari qo‘yilgan holda moddiy jismda qayd etilgan axborot
himoyalanishi kerak.
