|
buyumning yassi ko‘zgudagi tasviri mavhum
Pdf ko'rish
|
| bet | 104/134 | | Sana | 28.06.2024 | | Hajmi | 1,85 Mb. | | #266146 |
Bog'liq 6-sinf fizika uzb buyumning yassi ko‘zgudagi tasviri mavhum,
to‘g‘ri, o‘lchamlari buyum o‘lchamlariga teng, buyum ko‘zgudan
qancha masofada bo‘lsa, ko‘zgu orqasida shunday masofada va chap
tomoni o‘ng tomoni bilan almashinib ko‘rinadi.
Sferik ko‘zgular
*
.
Sharning bir bo‘lagi ko‘rinishida bo‘lgan
ko‘zgular
sferik ko‘zgular
deyiladi. Ular ikki turda bo‘ladi:
botiq
va
qavariq.
Botiq ko‘zguda nur sferaning ichki qismidan, qavariq ko‘zguda
sferaning tashqi qismidan qaytadi.
Botiq ko‘zguga Quyosh nurlari yuborilsa, ular bitta nuqtada
to‘planadi (111-
a
rasm). Bu nuqta botiq ko‘zguning bosh optik o‘qida
joylashib, uning
fokusi
deyiladi. Ko‘zgu markazi
D
nuqtadan
F
nuqtagacha bo‘lgan masofa
fokus masofasi
deyiladi.
Qavariq ko‘zguga tushgan Quyosh nurlari undan sochiladi (111-
b
rasm). Sochilgan nurlarni fikran davom ettirilsa,
F
nuqtada kesisha-
di. Unga
mavhum fokus
deyiladi.
OD
– ko‘zguning egrilik radiusi,
DF
–
ko‘zguning
fokus masofasi
deyiladi.
OF
=
.
a
)
b
)
111-rasm.
.
Agar yorug‘lik manbaini botiq ko‘zguning fokusiga qo‘yilsa, undan
chiqqan nurlar ko‘zgudan qaytib, bosh optik o‘qqa parallel holda
qaytadi. Ko‘zgularda tasvir yasash uchun buyumdan chiqqan ikkita
nurdan foydalanish kifoya. 112-rasmda botiq ko‘zguda yonib turgan
shamning tasvirini yasash keltirilgan.
112-rasmda buyum ko‘zgudan 2
F
masofadan nariga qo‘yilgan.
Undan
1
nurni bosh optik o‘qqa parallel,
2
nurni bosh fokus
F
ga
yo‘naltiramiz. Bu nurlar ko‘zgudan qay tib, o‘zaro uchrashgan joyida
shamning tasviri hosil bo‘ladi. Tasvir
|
| |
