Kichik ishlab chiqarish korxonalari va fermer xoʻjaliklar uchun quyosh suv isitgichi prinsipial sxemasini tanlash.
R.I.Teshaboyev, Andijon mashinasozlik instituti “Elektrotexnika, elektromexanika va elektrotexnologiyalar”stajyor o‘qituvchisi
E-mail: rivojiddinteshaboyev5@gmail.com тел: +998945645759
Annotatsiya
Ushbu maqolada quyosh energiyasidan foydalanish uchun ishlab chiqilgan turli xil texnologiyalar tahlil qilingan. Shaxsiy uy tizimlari uchun kichik quvvat manbalaridan tortib to katta miqdordagi quyosh kontsentratsion tizimlariga qadar. Ushbu quyosh tizimlarining umumiy jihati shundaki, ular energiya manbalarini diversifikatsiya qilish, samaradorlikni oshirish va pirovardida ehtiyojlarimizni qondirish imkonini beradi.
Kalit so'zlar: quyosh kollektori, vakuumli quyosh kollektori,akkumulyator tanki, aloqa stantsiyasi, quyosh tizimining foydali isitish quvvati
Абстракт
В этой статье анализируются различные технологии, разработанные для использования солнечной энергии. От небольших источников энергии для отдельных домашних систем до больших систем солнечных концентраторов. Общим у этих солнечных систем является то, что они позволяют нам диверсифицировать наши источники энергии, повышать эффективность и, в конечном итоге, удовлетворять наши потребности.
Ключевые слова: солнечный коллектор, вакуумный солнечный коллектор, аккумуляторный бак, станция связи, полезная тепловая мощность солнечной системы.
Abstract
This article analyzes the various technologies that have been developed to harness solar energy. From small power sources for individual home systems to large solar concentrator systems. What these solar systems have in common is that they allow us to diversify our energy sources, increase efficiency and ultimately meet our needs.
Key words: solar collector, vacuum solar collector, battery tank, communication station, useful heating power of solar system
Ekologik toza va barqaror usulda energiya. Foydalanish uslubiga qarab, uyosh energiyasi ikki toifadan biriga kiradi: faol yoki passiv. Faol quyosh energiyasini konvertatsiya qilish tizimlarida quyosh kollektori ishlatiladi
O'z navbatida, faol quyosh energiyasi ikki toifaga bo'linadi: issiqlik va fotovoltaik quyosh energiyasi. Issiqlik quyosh energiyasi suv va havoni isitish, oziq-ovqat mahsulotlarini qayta ishlash va quritish, distillash va bug 'ishlab chiqarish kabi isitish tizimlarida qo'llaniladi. Yaratish uchun quyosh issiqlik energiyasidan foydalanadigan texnologiyalar qo'llaniladi.
1-rasm - Vakuumli quyosh kollektori (quyosh kollektori).
Passiv quyosh dizayni vazifasi quyosh nurlarini ushlab turadigan, uni ichki qismga yo'naltiradigan, to'playdigan va kerakli vaqtda chiqaradigan, isitish xarajatlarini sezilarli darajada kamaytiradigan bunday arxitektura va qurilish tizimlarini yaratishdir. Binolarni isitish uchun quyosh energiyasidan passiv foydalanishning turli usullari mavjud. Ularning eng keng tarqalgani engil shaffof issiqlik izolyatsiyasi va o'rnatilgan yoki biriktirilgan issiqxonalar va qish bog'lari qurilmasi deb hisoblanishi mumkin. Bir nechta tizimlardan birgalikda foydalanish samarali bo'ladi. Bunday binolar uchun quyosh dizayni bo'yicha 8 ta printsip mavjud:
Printsip 1. Devor va tom 10-20 dan oshmaydigan og'ish bilan janubga yo'naltiriladi. Landshaftning xususiyatlari hisobga olinadi: daraxtlar, binolar, uyni qishda ob-havodan yoki shamoldan himoya qilishi yoki yozda juda porloq quyoshdan yashirishi mumkin bo'lgan relyef xususiyatlari.
Printsip 2 .Loyihani ishlab chiqishda yillik tsikl hisobga olinadi. Qurilishdan oldin siz yil davomida bir necha bor kelajakdagi uyning saytiga tashrif buyurishingiz, quyoshning holatini, shamollarning yo'nalishini va kuchini o'rganishingiz kerak.
Printsip 3. Isitish va suv o'tkazmaydigan ishonchli issiqlikdan foydalaning. Kirish ikkita eshikli vestibyul printsipiga muvofiq jihozlangan.
Printsip 4. Windows quyosh kollektorlari va sovutish moslamalari sifatida ishlatiladi. Vertikal, janubga qaragan oynalar qishda quyosh issiqligini yig'ish uchun ayniqsa samaralidir. Qish paytida tunda issiqlik yo'qotilishini minimallashtirish va bahor, yoz va kuzda haddan tashqari issiqlikning oldini olish uchun izolyatsiya qiluvchi pardalar yoki pardalardan foydalaning.
Printsip 5. Shuni yodda tutish kerakki, ortiqcha oynalar bilan uy qizib ketadi.
Printsip 6. Qo'shimcha isitish tizimini to'g'ri hisoblash kerak.
Printsip 7. Havo almashinuvi yomon izolyatsiya qilingan eshik va derazalardagi yoriqlar orqali emas, balki oshxonada va hammomda o'rnatilgan fanatlar bilan tashqi devorlarning maxsus teshiklari orqali amalga oshirilishi kerak.
Printsip 8. Binoda havo oqimlarining yaxshi tashkil etilishi tabiiy konveksiya tufayli qabul qilingan issiqlikni binolar orqali taqsimlash uchun asosdir.
Quyosh energiyasidan foydalangan holda quyosh tizimlari har yili an'anaviy yoqilg'ini tejaydi:
75% gacha - yil davomida foydalanish bilan issiq suv ta'minoti uchun (DHW);
95% gacha - mavsumiy foydalanish bilan issiq suv ta'minoti uchun;
50% gacha - isitish uchun;
80% gacha - kutish rejimida isitish uchun.
Shuni yodda tutish kerakki, har bir tizim individualdir va quyosh tizimidan foydalanishda energiya tejash foizini hisoblash kerak.
To'g'ridan-to'g'ri quyosh nurlanishi - to'g'ridan-to'g'ri quyosh diskidan chiqadigan parallel nurlar nurlari shaklida yuzaga keladigan quyosh nurlanishi.
Tarqoq quyosh radiatsiyasi - atmosferaga tarqalgandan so'ng, osmondan yuzaga keladigan quyosh radiatsiyasi.
Gorizontal yuzadagi umumiy quyosh nurlanishi - gorizontal yuzaga to'g'ridan-to'g'ri va tarqoq nurlanish shaklida tushadigan quyosh radiatsiyasi.
Vertikal yuzalardagi umumiy quyosh nurlanishi - vertikal sirtlarga gorizontal yuzasidan to'g'ridan-to'g'ri, tarqoq va aks ettirilgan nurlanish shaklida tushadigan quyosh nurlari.
Quyosh issiqlik ta'minoti tizimlari - bu issiq suv ta'minoti va isitish tizimlari ehtiyojlari uchun undan foydalanish maqsadida quyosh energiyasini issiqlikka aylantirish uchun mo'ljallangan tizimlar.
Quyosh kollektori - quyosh nurlanishini yutish uchun moslamauni issiqlik energiyasiga aylantirish. Bu har qanday quyosh tizimining ajralmas elementidir.
Akkumulyator tanki - bu quyosh kollektor zanjiridan chiqarilgan issiqlik energiyasiga mo'ljallangan quvvat.
Aloqa stantsiyasi - bu quyosh kollektor davri va saqlash idishini issiqlik ta'minoti tizimini gidravlik ulanishi uchun mo'ljallangan nasos aralashtirish guruhi.
Ob'ektning issiqlik yukini geliosistemaga almashtirish koeffitsienti - bu ma'lum vaqt davomida, ko'pincha mavsum yoki bir yil davomida ob'ektning issiqlik yukini qoplashi mumkin bo'lgan quyosh energiyasining ulushi.
Quyosh tizimining foydali isitish quvvati - bu issiqlik yo'qotishlarni hisobga olgan holda, ko'rib chiqilgan vaqt davomida (odatda mavsum yoki yil) chiqarilgan issiqlik energiyasining miqdori.
Quyosh tizimining o'ziga xos isitish quvvati quyosh kollektori (kollektor maydoni) maydonining bir kvadrat metriga taalluqli bo'lgan foydali quvvatidir, maqsadli foydalanishga qarab va quyosh isitish tizimining u yoki bu texnik echimini tanlashni hisobga olgan holda, uni quyidagicha tasniflash mumkin:
- maqsadga muvofiq (issiq suv ta'minoti tizimlari, isitish tizimlari)
- texnik echim bilan (yil bo'yi va mavsumiy tizimlar);
- turlari bo'yicha (ochiq (sirlanmagan), tekis va vakuumli tizimlar).
Maqsadini aniqlashdan iborat bo'lgan termal hisoblash ma'lum miqdordagi issiqlikni bir issiqlik tashuvchisidan boshqasiga o'tkazilishini ta'minlaydigan issiqlik almashinuvi yuzasining maydoni. Mavjud moslamalarni har xil maqsadlarda ishlatish imkoniyatini aniqlash uchun t sovutish suvlarining so'nggi haroratini aniqlab, issiqlik bilan hisoblash amalga oshiriladi.rva tx va o'tkaziladigan issiqlik miqdori.
O’zbekiston Respublikasining agrosanoat majmuasi qish mavsumida qoramol fermalari va majmualarida katta yoshli chorva mollarini saqlash uchun kosmik isitish tizimlaridan foydalanilmaydi, bu esa hayvonlarni iliq suv bilan oziqlantirish tizimiga (22-24 S) alohida talablar qo'yadi.
2-rasm - Majburiy aylanishi bilan quyoshli issiq suv ta'minoti sxemasi: 1 - kollektor; 2 - qozon; 3 - boshqaruv paneli; 4 - nasos; 5 - kengaytirish tanki;
6 - qo'shimcha isitish manbai; 7 - issiq suv chiqishi; 8 - sovuq suv kirish joyi.
Amaliyotdan ko'rinib turibdiki, suv isitish tizimlari yil davomida samarali ishlaydi va yozda ular qoramol fermalarida texnologik jarayonlarni issiq suv bilan ta'minlash ehtiyojlarini qondirish uchun xizmat qilishi mumkin (2-rasm) va xizmat ko'rsatuvchi xodimlarning uy ehtiyojlarini qondirish uchun xizmat qilishi mumkin. Yozgi kun davomida maksimal quyosh faolligida quyosh kollektorlarining ishlashining yagona sharti iliq (issiq, 60 S gacha) suvni etarli darajada intensiv ravishda tortib olish yoki sovutish suyuqligining oldini olish uchun quyosh kollektorining bir qismini shaffof bilan qoplashdir. vakuumli issiqlik quvurlarida qaynatishdan.
a)
b)
3-rasm. Vakuumli quyosh kollektorlarining joylashishi
chorvachilik fermalari tomlarida (hayvonlar uchun ichimlik suvi isitish tizimi): A- "Unibox" agrofirmasi; B - "Agrokombinat Snov" SPK.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
Yenikeyev A. A., Teshaboyev R. I. O. G. Ip yiguruv qurilmalarida energiya sarfi va o’lchash vositlari //Science and Education. – 2021. – Т. 2. – №. 5. – С. 319-322.
M3-19 FarPI. O.Raxmatov, A. O’tanov. SOLNECHNIE FOTOELEKTRICHESKIE STANSI. ENERGETIKA NA PUTI PEREXODA K EKOLOGICHESKOY ENERGI. [26].
O’tanov. A , Teshaboyev. R , “ Energiya samarali boshqariluvchi o’zgarmas to’k o’zgartgichlar va ularni avfzalliklari” SCIENCE AND EDUCATION SCIENTIFIC JOURNAL ISSN 2181-0842 VOLUME 2, ISSUE 3,MARCH 2021. [29].
Манноббоев, Ш. (2023). OSNOVY VYBORA PARAMETROV ELEKTRICHESKIH SETEJ I TRANSFORMATOROV. «ОБРАЗОВАНИЕ И НАУКА В XXI ВЕКЕ».
Zakrullayevna, Z. I., Ahmadaliyevich, M. M., Ugli, M. S. S., & Rahimjon, U. (2022). ELECTRIC DOWNLOAD DIAGRAMS AND SELECTION OF ELECTRIC ENGINE POWER. European International Journal of Multidisciplinary Research and Management Studies, 2(04), 33-37.
Mamadzhanov, B. D., & ugli Mannobboev, S. S. (2022). CONTROL OF THE ELECTRIC FIELD OF DIELECTRIC SEPARATING DEVICES BY THE SUPERIMPOSITION METHOD. INTERNATIONAL JOURNAL OF RESEARCH IN COMMERCE, IT, ENGINEERING AND SOCIAL SCIENCES ISSN: 2349-7793 Impact Factor: 6.876, 16(07), 37-41.
Манноббоев, Ш. (2023). STRUKTURA ELEKTRICHESKIH SETEJ I SISTEM RASPREDELENIYA ENERGII. «ОБРАЗОВАНИЕ И НАУКА В XXI ВЕКЕ».
8.Teshaboyev R. I. O. G., O’Tanov A. A. O. G. ENERGIYA SAMARALI BOSHQARILUVCHI OʻZGARMAS TOK OʻZGARTGICHLAR VA ULARNING AVFZALLIKLARI //Science and Education. – 2021. – Т. 2. – №. 3. – С. 119-122.
|
