Instrumental dasturli vositalar

ADT o’z tarkibiga foydalanuvchining muammoli amaliy dasturlarini va aniq bir muammo 
sohasida ishlatishga mo’ljallangan amaliy dasturlar paketini oladi. 
Ko’pchilik amaliy dasturlar paketi (ADP) biror interaktiv muhit ko’rinishiga ega bo’lib, 
undan foydalanayotgan foydalanuvchi, ma’lumotlarni o’zgartirishning aniq bir jarayonlarini 
bajarishda qulay va oddiy vositalarga ega bo’ladi. 
SHK lar uchun ulkan miqdo
rda ADP ishlab chiqilganligini ta’kidlash joizdir. 
Ko’pchilik ADP lar orasida quyidagilarni aytib o’tish lozim: 
· matn muharrirlari, matnli protsessorlar va noshirlik tizimlari; 
· grafika muharrirlari va tadbirkorlik grafikasi vositalari; 
· katta o’lchamli elektron jadvallar (jadvalli protsessorlar); 
· telekommunikasion tizimlarni boshqarish ADP; 
· qiymatlar bazasini boshqarish tizimi; 
· ma’lumotli-qidirish tizimlari; 
· sun’iy intellekt tizimlari, shu jumladan, ekspert tizimlari; 
· avtomatlashtirilgan o’qitish tizimlari; 
· ma’lumotlarni statistik qayta ishlash ADP; 
· matematik dasturlashtirish ADP (chiziqli, butun sonli va b.); 
· avtomatlashtirilgan loyihalashtirish tizimlari; 
· o’zining tarkibiga muammoga mo’ljallangan paketlarning bir nechta turini oladigan 
integrallashgan ADP. 
Ofis uchun amaliy dasturlar. Bu dasturlar kompyuterlar uncha katta b
o’lmagan ofislarda 
ko’pincha quyidagi vazifalarni bajarish uchun ishlatiladi: 
matn muharrirlari va taqdimotli grafika vositalari yordamida kirish va chiqish 
ma’lumotlarini qayta ishlash (elektron pochta va fakslar, xat va so’rovlar, e’lon va boshqa 
hujjatlar); 
odatda elektron jadvallarni ishlatib bajariladigan hisoblashlar va hisobotla
r, ma’lumotlarni 
yig’ish va tahlil qilish (praysvaraqlarni hisoblash va qayta ishlash, turli yo’nalishlar va mezonlar 
bo’yicha hisobotlarni shakllantirish; ma’lumotlarni tahlil qilish va statistik qayta ishlash); 
kelib tushgan ma’lumotlarni yig’ish va saqlash, bu ularni tez qidirish (turli xil mezonlar va 
belgilar bo’yicha) va qiymatlar bazasini boshqarish tizimini (QBBT) qo’llagan holda bu 
ma’lumotlarga murojaat qilishni ta’minlaydi; 
iqtisodiy va buxgalterlik hisobotlari, shu jumladan, buxgalterlik hisobining dasturli 
vositalari yordamida ish xaqini ham hisoblash; 
maxsuslashgan moliyaviy amaliy dasturlar yordamida moliyaviy ahvolni va boshqa 
moliyaviy hisoblashlarni tahlil qilish. 
Ko’rsatilgan ishlarni alohida yoki integrallashgan holda bajarish imkonini beradigan 
dasturiy mahsulotlar juda ham ko’p miqdorda chiqarilmoqda; amaliy ishlatish uchun muayyan 
dasturni tanlash, albatta, muayyan sharoitlarga, lekin ko’p jihatdan sotib oluvchining bilimiga va 
tajribasiga bog’liqdir. Shuning uchun qimmatbaho amaliy dasturlar paketini xarid qilishdan oldin 
tegishli o’quv kursidan o’tish yoki mutaxassislardan malakali maslahat olish qatiy tavsiya etiladi 
(qo’shnilarda ishlatilayotgan paketlarga o’xshash paketlarni xarid qilish iqtisodiy tomondan 
mutlaqo maqsadga muvofiq emas). 
Bu yerda faq
at o’rtacha statistik tavsiyalarnigina berish mumkin. 
Yuqorida ko’rsatilgan tavsiyalardan birinchi uchtasini amalga oshirish uchun alohida 
dasturlardan emas, balki ofisga xizmat qiladigan integrallashgan paketlardan foydalanish 
maqsadga muvofiqdir. 
Eng ommaviy Microsoft Office Professional for Windows-
95 paketa o’z ichiga 
quyidagilarni oladi: 

– kuchli matn muharriri Word-2000; 
murakkab hisoblashlarning bajarilishini avtomatlashtiruvchi elektron Excel-2000 jadvali; 
– katta sondagi ulkan fayllar bilan ishlashni tashkil etuvchi qiymatlar bazasini 
boshqaruvchi Access-2000 tizimi; 
– kerakli ma’lumotlarni juda rangbarang, shu jumladan, slaydlar ko’rinishida tasvirlash 
imkonini beruvchi, taqdimotlarni ta’minlaydigan Power Point tizimi va yuqorida aytib o’tilgan 
dasturlarda ishlatiluvchi birmuncha kichikroq ilovalar; 
MS Graft 
– jadvalli qiymatlar asosida chiroyli diagrammalarni qulay yaratuvchilar; 
MS Word Art 
– so’zlar va jumlalarni ajoyib, chiroyli, ma’lum uslubga solingan tasvirlarga 
o’zgartiradi (ularni, masalan, firma blankalaridagi emblemalar va shapkalar sifatida ishlatish 
mumkin). 

Download 2,97 Mb.