Resursni
boshqarish, resurslarga murojaat qilishni soddalashtirish jarayonlariga
raqobatlashuvchi jarayonlar orasida resurslarni dinamik taqsimlashga olib kelinadi. Shuni hisobga
olish kerakki, hisoblash tizimining istalgan ob’ekti (apparatli yoki dasturli) resurs hisoblanib, ular
hisoblash jarayonlarida ishlatilishi mumkin va mos
ravishda, ular o’rtasida taqsimlanishi mumkin.
Ma’lumotlarni qayta ishlash jarayonlarini boshqarish SHK ning
samarali ish rejimlarini
tashkil etish va amalga oshirishdan iborat bo’lib, bu rejimlar quyidagilardir:
- bitta foydalanuvchi rejimi va alohida terminallar orqali SH
K bilan bir vaqtning o’zida bir
nechta foy
dalanuvchining birgalikda ishlashini ta’minlaydigan ko’p foydalanuvchili rejim;
-
bitta dasturli (bitta masalali) va ko’p dasturli (ko’p masalali)
ish rejimi;
-
ko’p dasturli ishlash rejimi.
SHK ning resurslariga m
urojaat qilish rejimiga bog’liq ravishda, o’z navbatida
quyidagilarga bo’linadi:
4.3-rasm.
SHK ning resurslariga murojaat qilish rejimiga bog’liq bo’linishi.
a) paketli qayta ishlash rejimi (foydalanuvchini
bevosita murojaat qilishisiz, bir
vaqtning o’zida yechilishi kerak bo’lgan hamma dasturlar paketini oldindan yig’ish va
shakllantirish bilan);
b)
vaqtni bo’lish rejimi (foydalanuvchilar o’rtasida har bir oldindan qayd qilingan
mashina vaqti intervalini bo’lish bilan yoki boshqa xizmat ko’rsatish intizomiga mos ravishda
bo’lish bilan bir nechta foydalanuvchilarning bir vaqtning o’zida muloqotli (interaktiv) murojaat
qilishi);
v) haqiqiy vaqt rejimi (foydalanuvchining yoki tashqi terminalning
har bir murojaatiga
kafolatli xizmat ko’rsatish vaqti bilan) virtual mashinalarni shakllantirish rejimi (har bir
foydalanuvchiga asosiy SHK doirasida kamroq unumli go’yoki alohida mashina, balki o’zining
operatsion tizimi bilan, ajratiladi);
g) bitta protsessorli, ko’p protsessorli, ko’p mashinali, shu jumladan tarmoqli hisoblash
tizimlarida ishlash SHK OT ning xarakterli xususiyati shundaki, ular "do’stona" foydalanuvchi
interfeysini
– foydalanuvchining SHK bilan o’zaro ishini ta’minlaydi.
OT ning "do’stonaligi" quyidagini bildiradi, u foydalanuvchiga amaliy dasturlarni bajarish
j
arayonida kerakli servisni ta’minlaydi va dasturlovchiga dasturlarni
ishlab chiqish va sozlash
uchun hamda ma’lumotlarni saqlash, o’zgartirish, aks ettirish va nusxalash uchun qulay shart-
sharoitlarni ta’minlaydi.
SHK lar uchun quyidagi OT turlari keng tarqalgan:
MS DOS - IVM RS AT va XT SHK lari uchun;
OS/2 - IVM RS/2 va 80386 va undan yuqori
MP li IBM RS AT SHK lari uchun;
UNIX
– 32-razryadli IVM RS/2 va 80386 va undan yuqori MP li IVM RS AT SHK lari
uchun;
Windows-95
– 32-razryadli, 80386 va undan yuqori MP li IVM RS AT SHK lari uchun;
Windows NT
– 32-razryadli, 80486 va undan yuqori MP li IBM RS AT SHK lari uchun.
