|
Konchilik fakulteti elektr apparatlari va avtomatlashtirish vositalari fanidan mustaqil ishi
|
| bet | 3/9 | | Sana | 22.11.2023 | | Hajmi | 1,68 Mb. | | #103351 |
Bog'liq Elektr apparat MUST Konvertor jarayonining asoslari va maqsadlari, Diniy fanatizmning, marten, . Nodir metallarning fizik va kimyoviy xossalari., KORXONANING ASOSIY FONDLARI VA ISHLAB CHIKARISH QUVVATLARI , Radial taqsimlash tarmog\'ida elektr energiyasini uzatish, Geomexanik jarayonlar modelini qurish bosqichlari, Kokil usulida quymalar olish texnologik jarayonini yozing., Qisqa tutashuvning boshlang\'ich toklarini hisoblashda qo\'llaniladigan usullar, GIDRAVLIKA, Eyler tenglamasi shakldagi qovushqoq bolmagan suyuqlik uchun har-fayllar.org, Bernulli tenglamasining geometrik va energetik mohiyati. , bir cho\'michli ekskavatorlar, 24. Yuqori molekulyar birikmalar.Babayev.B.| MUSTAQIL ISHI
Bajardi: Toshimov S. T
Qabul qildi:____________________
Magnitlanish va qaytish chiziqlari.
Raja;
1.Magnitlanish.
2.Elektromagnit .
3.Magnit oʻzak.
4.Adabiyotlar.
Magnitlanish.
Fizikada, magnitlanish - bu boshqa materiallarga jozibali va jirkanch kuchlar ta'sir qiladigan hodisalardan biridir. Bu har doim elektr zaryadlangan zarralar harakatda bo'lganda paydo bo'ladi, masalan, simlar orqali o'tadigan elektr tokidagi elektronlar harakati.
Tez aniqlanadigan magnit xususiyatlarga ega bo'lgan ba'zi mashhur materiallar temir, ba'zi po'latlar va mineral lodestone (temir oksidi). Bunday xususiyatlarga ega ob'ektlar deyiladi magnitlar, va ularning boshqa materiallarni uzoqdan tortish yoki qaytarish qobiliyati a magnit maydoni. Magnitlar temir va boshqa metallarni o'ziga tortadi, chunki ular magnitlar olib tashlanganida yo'qoladigan magnit xususiyatlarga vaqtincha singib ketadi. Barcha materiallarga magnit maydon katta yoki kichik darajada ta'sir ko'rsatadi.
Elektromagnit magnit maydonning elektr toki tomonidan ishlab chiqarilgan magnit turidir. Elektromagnitlar odatda gʻaltak ichiga oʻralgan simdan iborat. Sim orqali oʻtadigan tok sim oʻrami orasida toʻplangan magnit maydon hosil qiladi, bu gʻaltakning markazini bildiradi. Tok oʻchirilganda magnit maydon ham yoʻqoladi. Sim oʻramlari koʻpincha temir kabi ferromagnit yoki ferromagnetik materiallardan yasalgan magnit oʻzak atrofida oʻraladi; magnit oʻzak magnit oqimini toʻplaydi va yanada kuchli magnit hosil qiladi.
Elektromagnitning doimiy magnitdan asosiy afzalligi shundaki, magnit maydonni oʻramdagi elektr tokini nazorat qilish orqali tezda oʻzgartirish mumkin. Biroq, doimiy magnit tashqi quvvatga muhtoj emas, elektromagnit esa magnit maydonni ushlab turish uchun doimiy tokni talab qiladi.
Elektromagnitlar dvigatellar, generatorlar, elektromexanik solenoidlar, relelar, dinamiklar, qattiq disklar, MRI mashinalari, ilmiy asboblar va magnit ajratish uskunalari kabi boshqa elektr qurilmalarning komponentlari sifatida keng qoʻllaniladi. Elektromagnitlar sanoatda temir va poʻlat parchalari kabi ogʻir temir buyumlarni olish va koʻchirish uchun ham qoʻllaniladi.
Simda oqayotgan elektr toki Amper qonuniga koʻra sim atrofida magnit maydon hosil qiladi (rasmga qarang). Magnit maydonni toʻplash uchun elektromagnitda sim oʻzak materialga oʻraladi. Simning barcha oʻramlarining magnit maydoni oʻzak markazidan oʻtib, u yerda kuchli magnit maydon hosil qiladi. Toʻgʻri trubka (spiral) shaklini hosil qiluvchi gʻaltak solenoid deb ataladi.
Simdan tok oʻtganda uning hosil qilgan magnit maydon yoʻnalishini oʻng qoʻl qoidasi yordamida topish mumkin. Agar oʻng qoʻlning barmoqlari (anʼanaviy oqim, musbat zaryad oqimi) oʻzakka oʻralgan simdan oqayotgan tok yoʻnalishiga mos tushsa, bosh barmogʻimiz oʻzak ichidagi maydon yoʻnalishiga ishora qiladi. Maydon chiziqlari chiqadigan magnitning tomoni shimoliy qutb sifatida belgilanadi.
Magnit oʻzakning materiali (koʻpincha temir yoki poʻlatdan yasalgan) kichik magnitlar kabi ishlaydigan kichik magnit domenlar iborat (qarang: Ferromagnetizm). Elektromagnitdagi tok yoqilishidan oldin, temir yadrosidagi domenlar tasodifiy yoʻnalishlarga yoʻnalgan boʻladi, shuning uchun ularning kichik magnit maydonlari bir-birini nollashtiradi.
Shuning uchun temirning xususiy magnit maydoni yoʻq. Temirga oʻralgan sim orqali tok oʻtkazilganda, uning magnit maydoni temirga kirib boradi va domenlarning magnit maydonga parallel ravishda joylashishiga olib keladi, shuning uchun ularning kichik magnit maydonlari sim maydoniga qoʻshilib, katta magnit maydon hosil qiladi. Oʻzakning vazifasi maydonni jamlashdan iborat boʻlib, magnit maydon havodan oʻtgandan koʻra oʻzadan osonroq oʻtadi.
Adabiyot .
1. Kelim Yu.M. Tipovыe elementы sistem avtomaticheskogo upravleniya . Moskva 2002g.
2. I.I. Aliev. Elektricheskie apparatы. Moskva 2004 g.
3. A.A. CHunixin. Elektricheskie apparatы Energiya Moskva –1985 g.
4. Katsman M.M. Elektricheskie mashinы avtomaticheskix ustroystv . Moskva 2002 g.
5. Mixaylov O.P. Elektricheskie apparatы i sredstva avtomatizatsii. Moskva 1992 g.
NAVOIY KON METALLURGIYA KOMBINATI
NAVOIY DAVLAT KONCHILIK VA TEXNOLOGIYALAR UNIVERSITETI
KONCHILIK FAKULTETI
ELEKTR APPARATLARI VA AVTOMATLASHTIRISH VOSITALARI FANIDAN
|
| |
