MODEM (Modulyator-Demodulyator) — aniq bir aloqa kanalida
ishlatish uchun qabul qilingan signallarni to‘g‘ri (modulyator) va teskari
(demodulyator) o‘zgartirish qurilmasidir.
Eng avvalo modem quyidagi vazifalarni bajarish uchun mo‘ljallangan:
• uzatishda: keng polosali impulslarni (raqamli kodni) tor polosaliga (analog
signallarga) o‘zgartirish;
• qabul qilishda: qabul qilingan signalni xalaqitlardan filtrlash va
detektorlash uchun, ya’ni tor polosali analogli signalni raqamli kodga teskari
o‘zgartirish.
Ma’lumotlarni
uzatishda
bajariladigan
o’zgartirish odatda ularning modulyasiyasi bilan
bog’langan.
Modulyasiya — bu signalning biror
parametrini aloqa kanalida (modulyasiya qilinadigan signalni) uzatilayotgan
ma’lumotlarning joriy qiymatlariga mos ravishda (modulyasiya qiladigan signalni)
o’zgartirishdir.
Demodulyasiya — bu modulyasiya qilingan signalni (balki aloqa kanalidan
o’tish paytida xalaqitlar bilan buzilgan signalni) modulyasiya qiladigan signalga
teskari o’zgartirishdir.
Zamonaviy modemlarda ko’pincha modulyasiyaning uchta turi ishlatiladi:
• chastotali - FSK (Frequence Shift Keying);
• fazali — RSK (Rpake Shift Keying);
• kvadraturali amplitudali — QAM (Quadrature Amplitude Modulation).
Chastotali modulyasiyada modulyasiya
qilinadigan
signalning
(uzatilayotgan ma’lumotlarning) joriy qiymatlariga mos ravishda fizik signalning
(odatda sinusoidali) chastotasi o’zgaradi, bunda uning amplitudasi o’zgarmaydi.
Eng sodda holda ma’lumotlar bitining 1 va 0 qiymatlariga, ma’lumotlarni
13
uzatishning birinchi bayonnomalari V.21 da qabul qilingani kabi, chastotaning
ikkita qiymati mos keladi, masalan, 980 Gs va 1180 Gs. Chastotali modulyasiya
xalaqitlarga juda turg’undir, uzatishda signalning faqat amplitudasi buziladi.
