|
Ijtimoiy
boshqalarga nisbatan o`zining tarkibi jihatidan anchagina murakkab hisoblanadi.
1
|
| bet | 3/3 | | Sana | 19.05.2024 | | Hajmi | 3,67 Mb. | | #244507 |
Bog'liq Korxonalarni tashkil etish 1-mavzuIjtimoiy
boshqalarga nisbatan o`zining tarkibi jihatidan anchagina murakkab hisoblanadi.
1
2
3
4
.Ishlab chiqarish tadbirkorlik faoliyatiga ko’ra
ishlab chiqarish, innovatsiya, ilmiy texnika, tovar ishlab chiqarish, xizmat ko‘rsatish, iste’mol tovarlarini ishlab chiqarish, axborot va boshqalar
Tijorat tadbirkorlik faoliyati turlariga
tovar birjalari yoki savdo tashkilotlari bilan bogiiq korxonalar kiradi
Moliyaviy tadbirkorlik faoliyati turl
Tijorat banklarva fond birjalari moliyaviy tadbirkorlik uchun faoliyat ko'rsatuvchi maqom b o iib xizmat qiladi.
Kosalting (maslahat) tadbirkorligi faoliyati turlari
bir sohada o‘z mutaxassisligi bo‘yicha yo‘l-yo‘riq ko‘rsatuvchi kishiga maslahatchi deyiladi. Chet ellarda boshqaruv bo‘yicha pulli maslahat konsalting d
Tadbirkorlik faoliyatini quyidagi 5 ta guruhga ajratib qo‘yilgan.
- 1.Faoliyat y o ‘nalishi bo‘yicha: ishlab chiqarish, tijorat, moliyaviy va innovatsion tadbirkorlik faoliyati;
- 2. Tadbirkorkning qanday vazifani bajarishiga qarab: ishlab chiqarish, boshqarish, moliyalashtirish, vositachilik va konsalting xizmatiga qaratilgan tadbirkorlik;
- 3. Faoliyat turlarining soni bo'yicha bitta va ko‘p tarmoqli tadbirkorlik;
- 4. Faoliyat murakkabligi bo'yicha: maxsus bilim talab qilmaydigan, maxsus bilim talab qiladigan, yuqori texnologiyaga va maxsus bilimga asoslangan tadbirkorlik;
- 5. Faoliyatning tarmoq y o ‘nalishlari bo‘yicha: sanoat, agrosanoat, qishloq xo‘jaligi, qurilish va boshqa ijtimoiy tarmoqdagi tadbirkorlik.
0 ‘zbekiston Respublikasida «Tadbirkorlik to‘g‘risida»gi qonuninng 5-moddasiga binoan tadbirkorlikning quyidagi turlari mavjud boiib,
- yakka tartibdagi tadbirkorlik;
- xususiy tadbirkorlik;
- jamoa tadbirkorligi;
- aralash tadbirkorliklarga bo’linadi.
Yakka tartibdagi tadbirkorlik tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirishning eng oddiy shakli boiib, yakka tartibdagi tadbirkorlar odatda mayda ishlab chiqarish bilan shug‘ullanadilar.
O’zbekistan Respublikasi «Xususiy tadbirkorlik to‘g‘risidagi Nizom»da: xususiy tadbirkorlik fuqarolar (alohida fuqaro) tomonidan o‘z tavakkalchiliklari va mulkiy javobgarliklari ostida, shaxsiy daromad (foyda) olish maqsadida amaldagi qonunchilik asosida amalga oshiriladigan tashabbuskor xo‘jalik faoliyatidir.
Xususiy tadbirkorlik — xo‘jalik yuritishning shunday huquqiy shakliki, unda mulk egasi bitta shaxs yoki oila boiadi va faoliyatdan kelgan daromadni (turli to io v va soliqlar toianganidan keyin) hammasiga egalik qiladi, qolaversa biznesdagi xavf-xatar va tavakkalchilik uchun yakka o‘zi javob beradi
Korxonalarni tashkil etish tamoyillari
Yangi korxonani tashkil qilish quyidagi tashkiliy tamoyillar asosida amalga oshiriladi:
- - korxonani tashkil qilish fikrining paydo bo‘lishi;
- - korxona muassislarini tanlash;
- -taklif qilinayotgan mahsulotga bozordagi talabni o‘rganish;
- - korxona nizom jamg‘armasini tuzish uchun moliya manbalarini aniqlash;
- - korxonaning ta’sis hujjatlari va biznes-rejasini tayyorlash;
- - davlat ro‘yxatidan o'tish; muhr, shtamp va boshqa rekvizitlami tayyorlash;
- - soliq idoralarida ro‘yxatdan o‘tish.
Yangi korxona tashkil qilishdan asosan quyidagi maqsadlar ko‘zlanadi:
• iste’molchilar talab qilayotgan mahsulot ishlab chiqarishni ko‘paytirish va uni sotishdan foyda (daromad) olish;
• ishlab chiqarishga ish bilan band bo‘lmagan aholini jalb qilish Va shu orqali ish bilan ta’minlashdagi ijtimoiy muammolami hal qilish;
• ishlab chiqarishga mavjud qo‘shimcha resurslami jalb qilish;
• fan-texnika yutuqlaridan foydalangan holda yangi sanoat mahsulotlarini ishlab chiqarish;
• yakka tarzda yoki hamkorlikda faoliyat yuritish uchun kichik korxona (o‘rtoqchilik kabi) tashkil qiluvchi alohida fiiqarolar yoki shaxslar guruhi a’zolarining shaxsiy ehtiyojlarini qondirish;
• ishlab chiqarishni mustahkamlash va rivojlantirish hamda bozor muhitini kengaytirish.
Korxona faoliyatini tashkil qilinishi:
- Birinchidan, tegishli tashkiliy-tarkibiy boshqaruv tuzilmasini mavjud bo‘lishini talab qiladi.
- Ikkinchidan, ishlab chiqarish vositalarini tegishli darajada texnologik birlashuvini, o‘zaro harakatlarini moslashtirishni ta’minlash zaruriyati.
- Uchinchidan, faoliyatni tashkil qilish, boshqarishda qarorlar qabul qilish va hokazo hollarda qonunning ustunligini ta’minlash.
- To‘rtinchidan, korxonalarni barchasi huquqiy nuqtayi nazardan tengligini ta’minlash zaruriyati.
- Beshinchidan, ijtimoiy-iqtisodiy zaruriyat mavjudligidan kelib chiqish.
- Oltinchidan, biznes shaklini tanlash erkinligi, albatta, korxonaning ijtimoiy-iqtisodiy zaruriyatidan kelib chiqqan holda.
- Yettinchidan, korxona xo‘jalik faoliyatiga davlatning aralashmasligi, uning faoliyat yuritishida erkinligi.
Korxonalar faoliyatini tartibga soluvchi qonun hujjatlarida ikki xil ta’sis hujjatlari belgilab berilgan:
- korxona nizomi;
- ta ’sis shartnomasi.
Korxona nizomi asosiy ta’sis hujjati bo’lib, unda korxonaning tashkiliy-huquqiy shakli, nomi va manzilgohi, nizom jamg‘armasining miqdori, daromadlarining tarkibi va taqsimlanish tartibi hamda korxona fondlarini tashkil qilish tartibi, korxonani tugatish va qayta tashkil qilish tartibi ko‘rsatilishi shart. Boshqacha qilib aytganda, korxona nizomi uning huquqiy maqomini, huquq va majburiyatlarini belgilab beradi.
Korxonani tuzilishi uni yaratish to‘g‘risida tug‘ilgan g‘oyalami asoslashda boshlanadi va quyidagi ketma-ketlikda keltirilgan ishlar bajariladi:
- korxonani ta’sis etuvchilari aniqlanadi, ulami shartnomasi tuziladi;
- ishlab chiqaradigan mahsulot yoki xizmat turini belgilash;
- korxonaning moliyaviy resurslari manbalarini aniqlash;
- korxonaning Ustav va Nizomini rasmiylashtirisb;
- korxonani biznes-rejasini ishlab chiqish;
- korxona muhri, shtampi va boshqa rekvizitlarini tayyorlash;
Kichik biznes subyektlari
Xususiy tadbirkorlik
Mikrofirma
Kichik korxonalar
Mikrofirma
kichik biznes korxonasining bir turi. Mamlakatimizda sanoat ishlab chiqarishning tarmoqlarida 20 kishigacha, xizmat ко‘rsatish sohasida 10 kishigacha, savdo va umumiy ovqatlanish sohasida 5 kishigacha ishlovchi korxonalar mikrofirma hisoblanadi.
Kichik korxonalar
mustaqil xo‘jalik faoliyatini olib boruvchi, o‘z balansiga ega bo‘lgan, soliqlar va boshqa to‘lovlami to‘lagandan so‘ng qolgan foydasini o‘zi taqsimlaydigan korxona.
Xususiy tadbirkorlik
bu fuqarolar (alohida fuqarolar) tomonidan o‘zlarining tavakkalchiliklari va mulkiy javobgarliklari ostida, shaxsiy daromad (foyda) olish maqsadida amaldagi qonunchilik doirasida amalga oshiriladigan tashabbuskor xo‘jalik faoliyatidir
Please insert title here
Please insert title here
Please insert title here
Please insert title here
Please insert title here
Please insert title here
1
2
4
3
5
korxona xo’jaIik mexanizmi quyidagi elementlardan tashkil topadi:
Uchinchidan, korxonaning davlat organlari va iqtisodiyot boshqa subyektlari bilan moliyaviy-kredit munosabatlari, xo‘jalik aloqalari.
Ikkinchidan, korxonani boshqarish tarkibi, usul va shakllari.
To‘rtinchidan, korxona faoliyatida ishlatiiadigan iqtisodiy rag‘batlantirish shakllari, usullari, iqtisodiy dastaklar (baho, ish haqi, foydalar kabi)
Birinchidan, ishlab chiqarishni tashkil qilish shakllari, korxona va tadbirkorlikning shakl va turlari
Beshinchidan, korxona faoliyatini ishlab chiqarishni tartibga solishni huquqiy shakl va usullari.
THANKS FOR YOUR
WATCHING
Presenter
|
| |
