Kriptovalyutalarni tartibga solish: istiqbollar va muammolar

Reja:

• Blokcheyn texnologiyalari, va uning qo‘llanilishi.
• Maynerlar va ularni raqamli iqtisodiyotdagi ahamiyati.
• Kriptovalyutalar.

Blokcheyn bu nima?

“Blokcheyn” konseptsiyasi 1-marta 2009-yilda 1-kriptotekal bitcoin ning ishlash tamoyilini tavsiflaganda paydo bo’ldi. Texnikaning mohiyatini aks ettiruvchi, bloklar zanjiri, so’zma-so’z tarjimasi- aslida kriptografik shaklda yozilgan ba’zi ma’lumotlarga ega bo’lgan bloklarning ketma-ketligi.

“Blokcheyn” konseptsiyasi 1-marta 2009-yilda 1-kriptotekal bitcoin ning ishlash tamoyilini tavsiflaganda paydo bo’ldi. Texnikaning mohiyatini aks ettiruvchi, bloklar zanjiri, so’zma-so’z tarjimasi- aslida kriptografik shaklda yozilgan ba’zi ma’lumotlarga ega bo’lgan bloklarning ketma-ketligi.

Blokning tarkibi

Ushbu ketma-ketlikning har bir bloki 2 qismdan iborat:

• Blokirovka sarlavhasi. Bu blokning tartib raqami, yaratilgan vaqt, hash bloki, tranzaktsiyalar va ma’lum bir ma'lumotni ko’rsatadi.
• Bitimlar ro’yxati. Blokning ushbu qismida avvalgi blokni yaratish vaqtidan buyon tarmoqda sodir bo’lgan barcha operatsiyalar ko’rsatiladi.

Blokcheyn — bu bir-biri bilan internet orqali bog‘langan ko‘plab kompyuterlarda bir vaqtning o‘zida saqlanuvchi taqsimlangan ma’lumotlar bazasidir. Uning nega kerakligini misol yordamida tushuntirish osonroq. AQSh dagi akangizga bank jo‘natmalari orqali 100 dollar yubordingiz deb tasavvur qiling. Jo‘natma shaklini to‘ldirganingizdan so‘ng, bank xodimi shahsiy hisobingizdan pulni yechib olib, uni halqaro o‘tkazmalar uchun bankning yagona hisobiga o‘tkazadi. Shundan so‘ng, boshqa xodim bu pullarni agent bankning hisobiga o‘tkazadi, u esa, o‘z navbatida, pullarni AQSh ga o‘tkazadi. U yerda o‘tkazmangiz aynan shu tahlit akangizning shaxsiy hisobiga tushadi. Jo‘natma davomida hech kim xatoga yo‘l qo‘ymagan bo‘lsa, uch kun o‘tib akangiz 97 dollarni oladi (barcha banklarning komissionlari olinganidan so‘ng, albatta). Biroq eng qo‘rqinchlisi, shu uch kun ichida na siz, va na sizning akangiz, qolaversa, bankirlardan hech biri ayni vaqtda pullaringiz qayerda ekanligini va ularning hisobini kim yuritayotganligini bilmaydi.

• Blokcheyn — bu bir-biri bilan internet orqali bog‘langan ko‘plab kompyuterlarda bir vaqtning o‘zida saqlanuvchi taqsimlangan ma’lumotlar bazasidir. Uning nega kerakligini misol yordamida tushuntirish osonroq. AQSh dagi akangizga bank jo‘natmalari orqali 100 dollar yubordingiz deb tasavvur qiling. Jo‘natma shaklini to‘ldirganingizdan so‘ng, bank xodimi shahsiy hisobingizdan pulni yechib olib, uni halqaro o‘tkazmalar uchun bankning yagona hisobiga o‘tkazadi. Shundan so‘ng, boshqa xodim bu pullarni agent bankning hisobiga o‘tkazadi, u esa, o‘z navbatida, pullarni AQSh ga o‘tkazadi. U yerda o‘tkazmangiz aynan shu tahlit akangizning shaxsiy hisobiga tushadi. Jo‘natma davomida hech kim xatoga yo‘l qo‘ymagan bo‘lsa, uch kun o‘tib akangiz 97 dollarni oladi (barcha banklarning komissionlari olinganidan so‘ng, albatta). Biroq eng qo‘rqinchlisi, shu uch kun ichida na siz, va na sizning akangiz, qolaversa, bankirlardan hech biri ayni vaqtda pullaringiz qayerda ekanligini va ularning hisobini kim yuritayotganligini bilmaydi.