• 8-rasm. Bosim bilan payvandlash ussullarining tasnifi. 9-rasm.
  • 10-rasm. Diffuzion payvandlash sxemasi: 1 – yuklash tizimi; 2 – qizdirgich; 3 – detallar.
  • Lecture 5 Mavzu: Metallarni elektr yoy yordamida avtomatik usulda payvandlash va jihozlardagi deformatsiyalar




    Download 0,77 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet7/7
    Sana28.06.2024
    Hajmi0,77 Mb.
    #266074
    1   2   3   4   5   6   7
    Bog'liq
    Lecture 5 (1)

    Sovuq holatda payvandlash
    - payvandlanadigan qismlarni anchagina plastik 
    deformatsiyalagan holda, tashqi issiqlik manbalari bilan qizdirmasdan bosim 
    ostida payvandlash. 
    Sovuq holatda payvandlash usuli plastik deformatsiyalashdan foydalanishga 
    asoslangan. Plastik deformatsiyalash yordamida, payvandlanayotgan yuzadagi 
    mo‘rt oksid pardasi, ya’ni metallarning birikishiga halaqit beruvchi asosiy to‘siq 
    parchalab tashlanadi. Biriktirilayotgan metallar orasida metalli boglanishlar 
    yuzaga kelishi hisobiga yaxlit metall birikma hosil bo‘ladi. Ushbu bog‘lanishlar 
    biriktirilayotgan metallar yuzalari (2–8)∙10
    -7
    mm atrofida yaqinlashtirilganda 
    elektron bulut hosil bo‘lishi natijasida atomlar orasida yuzaga keladi. By bulut 
    ikkala metall yuzaning ionlangan atomlari bilan o‘zaro ta’sirlashadi. 


    8-rasm.
    Bosim bilan payvandlash ussullarining tasnifi. 
    9-rasm.
    Sovuq holatda payvandlash sxemasi:
    1 – payvandlanayotgan detallar; 2 – puanson. 
    Diffuzion payvandlash
    bosim ostida payvandlash usullari guruhiga kiradi, 
    bunda payvandlanayotgan qismlarning plastik deformatsiyalanish evaziga birikishi 
    erish haroratidan past haroratda, ya’ni qattiq fazada amalga oshadi. Mazkur 
    usulning o‘ziga xos xususiyati shundaki, nisbatan uncha katta bo‘lmagan qoldiq 
    deformatsiya yuqori haroratdan foydalaniladi. 
    Jarayonni payvandlashda ma’lum bo‘lgan ko‘pigina issqlik manbalaridan 
    foydalanib amalga oshirish mumkin. Induksion, radiatsion, elektron-nur yordamida 


    qizdirish, shuningdek o‘tuvchi tok bilan qizdirish hamda tuzlar eritmasida 
    qizdirishdan amalda eng ko‘p foydalaniladi. 
    Payvandlash paytida biriktirilayotgan detallar bir-biriga to‘gridan-to‘gri yoki 
    qatlamlar (folga yoxud kukun qistirmalar, qoplamalar) orqali tekkiziladi. 
    Diffuzion payvandlash ko‘pincha vakuumda olib boriladi. Ammo jarayonni 
    himoya yoki tiklash gazlari yoxud ularning aralashmalari muhitida amalga oshirish 
    ham mumkin (nazorat qilinadigan muhitda diffuzion payvandlash). Kislorodga 
    uncha yaqin bo‘lmagan materiallarni payvandlashda jarayonni hatto havoda ham 
    olib borish mumkin. Diffuzion payvandlash uchun muhit sifatida tuzlar 
    eritmalaridan ham foydalansa bo‘ladi, ular ayni paytda issiqlik manbalari vazifasini 
    ham bajaradi. 
    Diffuzion biriktirish orqali payvandlash jarayoni shartli ravishda ikki bosqichga 
    bo‘linadi. 
    Birinchi bosqichda materiallar yuqori haroratgacha qizdiriladi va bosim beriladi, 
    natijada 
    bir-biriga 
    tegib 
    turgan 
    yuzalardagi 
    mikrochiqiqlar 
    plastik 
    deformatsiyalanadi turli pardalar yemiriladi hamga yo‘qoladi. Bunda metali bir-
    biriga to‘g‘ridan to‘g‘ri tegib turuvchi (kontakt) ko‘plab qismlar (metall bog‘lar) 
    hosil bo‘ladi. 
    Ikkinchi bosqichda qolib ketgan mikronotekisliklar yo‘qotiladi va singish 
    (diffuziya) ta’sirida o‘zaro birikish hajmiy zonasi yuzaga keladi. 
    10-rasm.
    Diffuzion payvandlash sxemasi:
    1 – yuklash tizimi; 2 – qizdirgich; 3 – detallar. 
     


    Nazorat uchun savollar
    1.
    Metallarni elektr yoy yordamida suyuqlantirib metall elektrodlar bilan 
    payvandlashda chok sifati nimalarga bog‘liq?
    2.
    Payvandlash tartibi qanday belgilanadi?
    3.
    Xavfsiz ishlash uchun bajariladigan asosiy qoidalarni aytib bering.

    Download 0,77 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7




    Download 0,77 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Lecture 5 Mavzu: Metallarni elektr yoy yordamida avtomatik usulda payvandlash va jihozlardagi deformatsiyalar

    Download 0,77 Mb.
    Pdf ko'rish