|
Inson - tumiush rivojlanishi oliy bosqichi bilan singib
ketgan mavjudot, ijtimoiy-tarixiy faoliyat subyekti. InsonBog'liq Ma\'naviyat asoslari. Hamdamova MInson - tumiush rivojlanishi oliy bosqichi bilan singib
ketgan mavjudot, ijtimoiy-tarixiy faoliyat subyekti. Inson
tizim
hisoblanadi,
bunda jismoniy
va
ruhiy, jinsiy
asoslanganlik va tan olingan shakllanganlik, tabiiylik, ijtimoiy
va ma’naviylik yaxlit bir butunlikni hosil qiladi. Inson bir qator
fanlaming o‘rganish obyektidir. Masalan, antropologiya,
tafakkur falsafasi, odam anatomiyasi, psixologiya, sotsiologiya,
pedagogika va boshqalar.
Insoniylik (gumannost lotincha humanus-insoniy) -
insonni sevish, insonning qadr-qimmati, iztiroblarini hurmat
qilish;
hamkorlik, birga ishtirok etish, yordamlashish
jarayonidagi muloqot va bu faoliyat jarayonida amalga
oshiriladi. Insoniylik bilan kelisha olmaydigan har qanday
faoliyat g‘ayriaxloqiy hisoblanadi; hattoki «insoniyatga qarshi
jinoyat» tushunchasi ham paydo bo‘lgan.
Insoniylashtirish - jamiyatda insonparvarlik amallarini
kuchaytirish, umuminsoniy qadriyatlami qaror toptirish,
muloyimlik va insoniylik bilan uyg‘unlashgan holdagi
tugallangan estetik shaklga ega bo'lgan insoniy qobiliyatlami
yuqori madaniy va axloqiy darajada rivojlantirish demakdir.
Buyuk
adiblarimizning
fikricha,
insonparvarlik
-
insonning sharafi, vijdoni va imonning mahsuli hisoblanadi.
Insonparvarlik g‘oyalari, baxt-saodat va adolatga erishish
orzu-havaslari, xalq og‘zaki ijodiyotida, adabiyotda, diniy-
falsafiy, pedagogik ta’limotlarda o‘zaro o‘tmishdan beri o‘z
aksini topib kelmoqda.
Insonparvar ta ’lim - umuminsoniy qadriyatlar, insonning
hayoti va sog‘lig‘i, shaxsning erkin rivojlanishi ustuvorligi
tamoyillariga asoslangan ta’limdir.
100
|
| |
