m uhim o ‘rin tutdi. Arizalaming oldindan
berilishi kelib tushish-
lam ing kutilmagan to ‘xtashining salbiy ta ’sirini kamaytiradi. Shu
bilan birga o ‘zib turish vaqtining haddan tashqari ko‘paytirilishi
moddiy zaxiralam ing o ‘sishiga olib keladi. Arizaiarni tuzishga
javobgar bo‘igan ishchilar m ateriallar kelib tushishining eng kam
o ‘zib turish vaqtini o ‘rnatishi zarur,
bunda yetkazib beruvchining
imkoniyatlari va m ateriallar iste’molchisining talablari hisobga
olinadi.
Arizalar tahlili. M ateriallarni ishlatishga beriladigan arizalar
tahlili m oddiy texn ik t a ’m in o t
x izm ati to m o n id a n , boshqa
b o ‘linmalar mutaxassislari bilan birgalikda amalga oshiriladi. Tahlil
maqsadi — m ateriallam ing har bir turi bo ‘yicha m inimal xarajat
larni ta'm inlashdir. Tadqiqot uslublari bo‘lib
funksional narxli
tahlil va narxni o ‘rnatish hisoblanadi.
Tahlil jarayonida quyidagi savollarga javob olinishi kerak:
A rzonroq m ateriallar ishlab chiqarish talablarini qoniqtira
oladimi?
Bu talablar asoslanganmi?
Boshqa turdagi m ateriallar belgilangan talablarni qoniqtira
oladimi?
Ishlab chiqarilayotgan m ahsulot
tuzilishini soddalashtirish
m um kinm i?
Yetkazib beruvchi iste’m olchi bilan birgalikda ishlab chiqa-
rishda olingan natijalarni tahlil qilishda qatnashib turib materiallarga
qo‘yilgan narxlam i kamaytira oladimi?
T a’m inot xizmati arizalarda ko ‘rsatilgan materiallarni boshqa-
larga alm ashtirishga haqqi yo‘q. Bo‘lim
ishchilarining kelib
tushayotgan arizaiarni tahlil qilishi va buyurtm alar qiym atini
kam aytirishga olib kelishi m um kin b o ‘lgan m ateriallar xarid
qilishning variantlarini taklif qilishi kerak.
M oddiy-texnik ta ’m inot xizmatiga
yetkazib beruvchilarning
takliflari va raqobatchilam ing narxlari aniq bo ‘ladi. Shu xizmat
ishchilari konstruktorlik va texnologik bo'lim lar bilan birgalikda,
arzon va sifatli materiallarni qo‘llash asosida
mahsulotlarni ishlab
chiqarish texnologiyalari va tuzilishlarini mustahkamlashtirishga
olib keladigan texnik va iqtisodiy qarorlar ishlab chiqarishi mumkin.
166
