Asosiy ma’lumotlar. Zaxiralarni nazorat qilish tizim i — bu
zaxiralarni tashkil etish va to id irish , uzluksiz nazoratni yo‘lga
qo ‘yish va yetkazib berishlarni operativ rejalashtirish b o ‘yicha
chora-tadbirlar yigindisidir.
Zaxiralarni nazorat qilish jarayonida zaxiralam ing turli xil
miqdoriy darajajari ajratiladi:
—
maksimal zaxira
— bu zaxira kafolatlangan, tayyorlov
zaxiralari va m aksim al jo riy zaxiraning yigindisiga teng. U ning
hajm i yuqori m e ’yoriy resurslarni n azo rati u c h u n o 'rn a tila d i;
—
o'rtacha yoki o ‘tuvchi zaxira —
bu kafolatlangan tayyorlov
zaxiralari va joriy zaxiralar yarmining yig‘indisiga teng. Bu ko‘r-
satkichning miqdori zaxiraning m e’yoriy miqdoriga mos keladi;
—
minimal zaxira
— bu kafolatlangan va tayyorlov zaxiralari
yigindisiga teng. Zaxiralaming bu darajagacha kamayishi ulam i
tez vaqtda to id irish zamrligini ko‘rsatadi.
Zaxiralarni boshqarish jarayonida buyurtm a nuqtasi va talab
qilinayotgan m ateriallar m iqdorini belgilab olish m uhimdir.
Buyurtma nuqtasi
bu zaxiralam ing belgilangan m aksim al
darajasidir, u kamayganda m oddiy boyliklaming keyingi partiya-
sining yetkazilishiga buyurtm a beriladi.
Buyurtma hajmi —
bu zaxirani to id iris h u chun buyurtm a
beriUshi zam r b o ig a n m ateriallar miqdoridir. Agar m inim al za-
xiraga yangi partiyani qabul qilish vaqtida erishilgan b o isa, zaxira
maksimal darajaga koiariladi.
Buyurtma hajmini partiya hajmi va yetkazib berishlar o ‘rta-
sidagi intervalni o £zgartirish yoki ham hajmni, ham yetkazib berish
intervalini o ‘zgartirish orqali boshqarish mumkin.
Shunga qarab zaxiralarni boshqarish amaliyotida ikkita asosiy
tizim dan foydalaniladi:
— buyurtm a miqdori belgilangan tizim;
— buyurtm a davomiyligi belgilangan tizim.
