68
Май 2021 10-қисм
Тошкент
O’ZBEKISTONDA TA’LIM-TARBIYA SOHASINI ISLOH QILISH ZARURATI.
Berdiqulova Saodat Saidovna
Navoiy viloyati Xatirchi tumani 34-maktabning
rus tili va adabiyoti fani òqituvchisi
Annotatsiya.
O’zbekiston Respublikasida ta’lim sohasida amalga oshirilayotgan islohotlar
jamiyatda sodir bo’layotgan demokratik o’zgarishlar, yangi jamiyat barpo etish yo’lidan
dadil
yetaklovchi, harakatlantiruvchi ichki kuchga aylanmoqda.
Kalit so’zlar.
“Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi”,”Ta’lim to’grisidagi”gi Qonun, mafkuraviy
qarash, Oliy Majlis, Ta’lim-tarbiya, demokratik o’zgarishlar.
«Ta’lim-tarbiya tizimini o’zgartirmasdan turib, odamlar ongini, demakki,
ularning turmush
tarzini ham o’zgartirish mumkin emas» - deb ta’kidlaydi I.Karimov. 1997 yil Oliy Majlis
IX sessiyasida so’zlagan nutqida shu vaqtgacha amalga oshirilgan
tadbirlar talabga javob
bermayotganligini, eski sho’rolar zamonidan qolgan ta’lim-tarbiya tizimiga xos mafkuraviy
qarashlardan va sarqitlardan to’liq qutila olmaganligimiz, ikkinchidan, o’zgarishlar yuzaki bo’lib,
ta’lim-tarbiya va o’quv jarayonlarining tarkibini, bosqichlarini bir-biri bilan uzviy bog’lash, ya’ni
uzluksiz ta’lim-tarbiya tizimini tashkil qilish muammolarini yechib bermaganligi, uchinchidan,
bizning amaldagi ta’lim-tarbiya
tizimimiz bugungi zamonaviy, taraqqiy topgan demokratik
davlatlar talablariga javob bera olmasligi... kabilar ham bu islohotni zarurligini ko‘rsatdi.
O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi IX sessiyasi (1997 yil 29 avgust)da “Ta’lim to’grisidagi”gi
Qonun va “Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi” qabul qilindi.
Bu qonun hujjatlariga asosan,
respublikamizda ta’lim-tarbiya tizimini tubdan o’zgartirish, uni yangi zamon talabi darajasiga
ko’tarish, barkamol avlodni tarbiyalab voyaga yetkazishning qonuniy asoslari belgilab olindi.
Bu borada bir qancha ishlar amalga oshirildi va oshirilmoqda. Ana shu sessiyada I.A.Karimov
“Barkamol avlod - O’zbekiston taraqqiyotining poydevori” mavzusida nutq so’zlab,
quyidagi
g’oyalarni ilgari surgan edilar: 1. Maktablarning moddiy bazasini mustahkamlash. 2. Bilimli,
mahoratli tarbiyachi o’qituvchilami tayyorlash, ularning hayotiy talablarini qondirish. 3. O’quv
jarayoniga tegishli bo’lib boshlang’ich sinflarda va undan keyingi bosqichlarda o’qiyotgan
bolalaiga qaysi sinfda nimani o’qitish maqsadga muvofiqligini ilmiy nuqtai nazardan asoslash. 4.
Boshlang’ich ta’limga ikkinchi darajali ish deb qaramaslik, chunki bolaning dunyoqarashi, didi
salohiyati shakllanadigan boshlang’ich sinflarga eng yetuk, eng tajribali
murabbiylar biriktirib
qo’yilishiga katta e’tibor berish. Respublikamiz mustaqillikka erishgach ijtimoiy tuzum o’zgardi.
Ijtimoiy tuzumning o’zgarishi shu tuzumning maqsadi, vazifalariga mos keladigan va uni amalga
oshiradigan kadrlar tayyorlash vazifasini qo’ydi. Demak, ta’lim-tarbiyaning tashkiliy-uslubiy
asoslarini yaratish davr talabi bo’lib qoldi. Ana shu davr talabiga
muvofiq barkamol avlodni
tayyorlab voyaga yetkazishning qonuniy asosi bo’lmish “Ta’lim to’grisidagi”gi qonun, “Kadrlar
tayyorlash Milliy dasturi” qabul qilindi. XXI asrda ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlar rivojida inson
aql zakovati va ma’naviyati asosiy muvofiqlashtiruvchi, rivojlantiruvchi omil va vosita ekanligi
tobora namoyon bo’lmoqda. Shuning uchun insonparvarlik bozor iqtisodiyoti asosida huquqiy,
demokratik davlat, erkin fuqarolik jamiyati qurilishining bosh tamoyili sifatida maydonga chiqdi.
O’zbekiston Respublikasining “Ta’lim to’grisidagi”gi Qonunida ta’lim
davlatimiz ijtimoiy
taraqqiyoti sohasida ustuvor deb e’lon qilinishi pedagogika fani zimmasiga juda katta mas’uliyatli
ulug’vor vazifalarni yukladi. Juda boy ilmiy, ma’naviy, madaniy, diniy merosimiz qayta tiklana
boshlandi. Har bir mustaqil fan o’zining predmeti va metodologik asoslariga egadir. Jumladan,
pedagogika fan sifatida shakllanib, o’zining predmetiga ega.
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati.
1. Tursunov I.Y., Nishonaliev U. Pedagogika kursi. - Т.: «0‘qituvchi», 1997
2. Podlasiy I.P. Pedagogika. - М.: «VIados», 2003.
3. www.ziyouz.com
