Ma`lumotlar bazasi xavfsizligi 4-mavzu. Ma’LUMOTLAR BAZASI XAVFSIZLIGI MODELLARI Ma’ruzachi: azizbek yusufov

Download 406,15 Kb. Pdf ko'rish
bet	6/14
Sana	15.05.2024
Hajmi	406,15 Kb.
	#234466

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 14

Bog'liq
Data base security - lecture 4 (1)

MLS-panjaralar

Axborot muhimligi darajasi
Axborot muhimligi darajasi oshishi bilan mos axborot kategoriyasi meros qilinadi.
Boshqacha aytganda, axborotning mos kategoriyasidan foydalanishga ruxsat olgan
foydalanuvchi muhimligi kamroq ma’lumotlami o‘qish huquqiga ega boiadi. Mos
kategoriya ma’lumotlaridan foydalanish foydalanuvchining dopuski darajasiga
muvofiq tanlanuvchi foydalanish filtri yordamida ta’minlanadi. Ma’ lumotlar
xavfsizligi modelining yuqoriroq sathlarida foydalanuvchining axborotni ishlashi
bo‘yicha vakolatlari tizimi aniqlanadi. Agar subyekt sinfi o‘zidagidek yoki
yoziluvchi obyektdan past bo‘lgan holdagina subyektga obyektga yozish huquqiga
ega boiishi imkoniyatini beruvchi himoya tizimining xususiyati –xususiyat (sigma-
jcususiyat) deb yuritiladi.

-xususiyatning amalga oshiriladi. Jadvaldagi
ma’lumotlar konfidensiallik darajasi kamayishi tartibida saralangan. “S” dopuskli
jarayon ma’lumotlami faqat mos yoki konfidensiallikning yuqoriroq sinfli kortej
larga yozishi mumkin, o‘qish esa faqat mos yoki konfidensiallikning pastroq sinfli
kortejlardan amalga oshirilishi mumkin. Bell-LaPadula prinsipining amalga
oshirilishi bitta jadvalning o‘zi uchun himoyaning bir necha sathlarini madadlash
talabi bilan bog‘liq. Bu esa MBBTning barqarorligini, ishonchliligini va
boshqariluvchanligini bir muncha pasayishiga olib keladi.
MLS-panjaralar
Yanada murakkab tasniflovchi to‘plamlami kiritish yoii bilan mandatli modellami
kuchaytirish bo‘yicha ishlar ham malum. Bu to‘plamlar, xususan, MLS-panjaralar
deb ataluvchi tematik klassifikator- rubrikatorlardan (deskriptorli, ierarxik, fasetli)
foydalanishgaasoslangan tematik jihatni nazarda tutadi. Ammo MLS-panjarali
modellar dastlabki mandatli modellaming mohiyatini o‘zgartirmaydi. Xususan,
aksariyat hollarda foydalanish subyektlari va obyektlarining tasnifini aniqlash va

o‘zgartirish jarayonlarini qat’iy belgilamaydi. Keng ma’noda esa foydalanish
subyektlarini aniqlash jarayonlarini hamda ko‘p uchraydigan foydalanishlami
(bittasubyekt - bir vaqtning o‘zida bir nechta obyektlardan, bir nechta subyekt bir
vaqtning o‘zida bitta obyektdan) qat’iy belgilamaydi.Undan tashqari, mandatli
modellar MBBTdagi obyektlar tizimi strukturasini hisobga olmaydi va ularga
konfidensiallikka (maxfiylikka) nisbatan chiziqii tartibda qamrab olingan obyektlar
to‘plami sifatida qaraydi. MBBTda mandatli modellami qoilash natijasida
ma’lumotlami tashkil etishning va ulardan foydalanishni cheklashning yagona
mexanizmi ta’minlanmaydi.

Download 406,15 Kb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 14

Download 406,15 Kb.

Pdf ko'rish