Ma`lumotlar bazasi xavfsizligi 4-mavzu. Ma’LUMOTLAR BAZASI XAVFSIZLIGI MODELLARI Ma’ruzachi: azizbek yusufov

Download 406,15 Kb. Pdf ko'rish
bet	8/14
Sana	15.05.2024
Hajmi	406,15 Kb.
	#234466

1 ... 4 5 6 7 8 9 10 11 ... 14

Bog'liq
Data base security - lecture 4 (1)

Funksional nuqta
RAD texnologiyalardagi
funksional nuqta
deganda, ishlab chiqilayotgan tizimning
quyidagi funksional elementlaridan istalgani tushuniladi:
• ilovaning kirish elementi (kirish hujjati yoki ekranli shakl);
• ilovaning chiqish elementi (hisobot, hujjat yoki ekranli shakl);
• so‘rov (
≪
savol/javob
≫
);
• mantiqiy fayl (ilova ichida foydalanils^digan ma’lumotlar yozuvining jami);
• ilova interfeysi (boshqa ilovalarga uzatiladigan yoki boshqa ilovalardan
olinadigan ma’lumotlar yozuvining jami).
Kodlari sezilarli darajada takrorlanadigan tizim uchun ekspert baholanishidan kelib
chiqib, hisoblab chiqilgan normalar quyidagicha aniqlanadi:
• 1 mingdan kam funksional nuqtalar - 1 kishi;
• 1 dan 4 minggacha funksional nuqtalar — ishlab chiquvchilarning bir komandasi;
• 4 mingdan ko‘p funksional nuqtalar - har bir 4 ming nuqtaga bitta komanda.
Ushbu normalarga muvofiq ishlab chiqilayotgan tizimni ma’lumotlar va
funksiyalarga bo‘sh bog‘liq bo‘lgan tizim qismlarga bo‘linadi va turli qismlar
o‘rtasidagi interfeyslarni aniq belgilaydi.
CASE
CASE vositalardan foydalanish loyiha to‘g‘risidagi axborotni bosqichdan
bosqichga uzatishda ma’lumotlarning nazorat qilmaydigan buzilishlarining oldini
olish imkoniga eng bo'ladi. Keyinchalik ishlab chiqish o‘z tizim qismlarini ishlab
chiqilishini davom ettiradigan ishlab chiquvchi guruhlar bilan olib boriladi.
Turli guruh ishlab chiqaruvchilarning harakatlari yaxshi muvofiqlashtirilgan
bo'lishi kerak. Amalga oshirish bosqichida real tizimning iterativ tuzilishi
bajariladi, bunda tuzilayotgan tizimga qo'yiladigan talablar bajarilishini nazorat
qilish uchun foydalanuvchilar jalb qilinadi.
Qismlar tizimga asta-sekin integratsiya qilinadi, bunda har bir qism ulanganda
testlash jarayoni bajariladi. Ishlab chiqishning yakuniy bosqichida tizimda ishlab
chiqiladigan va ulanadigan tegishli ma’lumotlar bazasini yaratish zarurligi
aniqlanadi. Apparat vositalariga qo‘yiladigan talablarni shakllantiradi,
unumdorlikni oshirish usullarini belgilaydi va loyiha bo‘yicha hujjatlarni
tayyorlash ishlarini tugatadi. Joriy etish bosqichida foydalanuvchilar o‘qitiladi va
yangi tizimga asta sekin o‘tish amalga oshiriladi, bunda yangi tizim to‘liq tadbiq
qilingunga qadar eski versiyada ishlash davom etadi.
RAD texnologiya aniq buyurtmachi uchun ishlab chiqilayotgan katta bolmagan
loyihalar uchun o‘zining afzalligini namoyon etadi. Bunday tizimlar
loyihalashtirishning va qat’iy loyihalashtirishning yuqori darajalarini talab
qilmaydi. Biroq ushbu texnologiya murakkab hisoblash dasturlari, operatsion

tizimlar yoki real vaqt masshtabida murakkab obyektlarni boshqarish
dasturlarining ya’ni, noyob kodning katta foizli dasturlarning tuzilishi uchun
qo‘llanilmaydi.
Ushbu texnologiyani insonlar xavfsizligi bilan bog‘liq bo‘lgan ilovalarni
yaratishda qo‘llab bo'lmaydi, masalan, samolyotlarni yoki atom
elektrostansiyalarni boshqarishda, chunki RAD lexnologiyaning dastlabki bir
nechta versiyalari to`liq ish qobiliyaliga ega bo‘lmaydi, ushbu holat uchun bu
istisno qilinadi.

Download 406,15 Kb.

1 ... 4 5 6 7 8 9 10 11 ... 14

Download 406,15 Kb.

Pdf ko'rish